محمدجواد ظریف، وزیر خارجه سابق جمهوری اسلامی در یک سخنرانی در روز چهارشنبه ۲۱ تیرماه بار دیگر از سیاستگذاران روابط خارجی در جمهوری اسلامی خواست که اشتباه محاسباتی خود در زمینه رابطه با چین و روسیه را تصحیح کنند. او که پیش از این هم گفته بود که نه روسیه و نه چین در فضای پیوستگی و اتحاد استراتژیک با جمهوری اسلامی نیستند در این سخنرانی هم گفت که شکل‌گیری ائتلاف‌ها و اتحادهای استراتژیک مربوط به دوران جنگ سرد بود و با اقتضائات آن زمان نمی‌توان اکنون برای سیاست خارجی تصمیم‌گیری کرد. «الان در دوران گذار هستیم و در این دوران، تصمیم‌گیری سخت است. این در حالی است که اکنون بسیاری همچنان ذهنیت جنگ سرد را دارند و تصمیم‌گیری‌ها در قالب جنگ سرد است. یعنی ما از روسیه توقعی داریم که فقط روسیه جنگ سرد یعنی شوروی چنین توقعی را برآورده می‌کرد. اشتباهات محاسباتی ما در قالب ادراک ما از جنگ سرد است.» ظریف تاکید کرد که امروز روسیه در هیچ حوزه‌ای توان رقابت ندارد جز آنچه که آن را توازن راهبردی می‌خواند و هدفش آن است که مانند آمریکا دنیا را چندین بار نابود کند. او افزود که رفتن روسیه به سمت اوکراین، فریادی بود برای آنکه با این کشور مذاکره کنند. ظریف گفت:« اگر کشوری دنبال اتحاد دائمی باشد؛ در چاله می‌افتد. چرا چین به روسیه اسلحه نمی‌دهد چون اتحادی بین‌ آنها وجود ندارد و پکن هم از این وضعیت ادراک درست دارد.» به گفته وزیر خارجه پیشین، جمهوری اسلامی درک اشتباهی از وضعیت روابطش با روسیه دارد و فکر می‌کند روسیه می‌تواند متحدش باشد.