عمران خان، نخستوزیر سابق پاکستان از هوادارانش خواست در سراسر این کشور برای «تظاهرات آزادی» به خیابانها بیایند. این فراخوان پس از مداخله دادگاه عالی پاکستان صورت گرفت.
عمران خان پس از نزدیک به چهار سال نخستوزیری در آوریل ۲۰۲۲ با رأی عدم اعتماد پارلمان از قدرت برکنار شد.
مأموران او را سهشنبه ۱۹ اردیبهشت / ۹ مه در حالی که برای کسب قرار وثیقه مرتبط با چند پرونده قضائی به دادگاه عالی اسلامآباد مراجعه کرده بود، دستگیر کردند. خان با حدود ۱۰۰ پرونده قضائی مواجه است. اتهامات او در این پروندهها از جمله فساد مالی، پولشویی و توهین به قاضی است.
دستگیری عمران خان در ادامه به اعتراضات مرگبار بهویژه در لاهور، شهر زادگاه او و اسلامآباد، پایتخت منجر شد. در این ناآرامیها دستکم ۹ نفر کشته شدند و چندین خانه به آتش کشیده شد.
دیوان عالی پاکستان پنجشنبه ۲۱ اردیبهشت / ۱۱ مه پس از دو روز خشونتهای خیابانی حکم به آزادی فوری نخستوزیر پیشین این کشور داد. قضات این دادگاه گفتند بازداشت موقت عمران خان غیرقانونی بوده است. در عینحال دولت پاکستان هم صبح پنجشنبه سربازان خود را در اسلامآباد، برای حفاظت از منطقه موسوم به منطقه قرمز که ساختمانهای دولتی در آن قرار دارد، مستقر کرد.
این سیاستمدار ۷۰ ساله پاکستانی در یک سخنرانی که شنبهشب در یوتیوب پخش شد گفت: «آزادی به راحتی به دست نمیآید. باید آنرا به چنگ بیاورید. باید برای آن فداکاری کنید.» او از هوادارانش خواست تا عصر یکشنبه از ساعت ۵ و نیم عصر به وقت محلی در «خیابانها و روستاهایشان» به مدت یک ساعت تظاهرات کنند.
با وجود صدور حکم آزادی عمران خان همچنان چندین تن از رهبران ارشد حزب او، حزب تحریک انصاف پاکستان هنوز در بازداشتند، از جمله وزیر خارجه سابق پاکستان.
به گفته مقامهای پاکستان در ناآرامیها صدها افسر پلیس مجروح و بیش از ۴ هزار نفر، عمدتا در استانهای پنجاب و خیبر پختونخوا، بازداشت شدند.
گفته میشود عمران خان از زمان برکناری همچنان محبوبیت نسبی خود را حفظ کرده است. هواداران او بارها برای دعوت به انتخابات سراسری تجمع کردهاند.
عمران تلاش کرده تا با انحلال دو پارلمان استانی که تحت کنترل او قرار داشته، دولت ائتلافی را برهم بزند تا انتخابات زودهنگام برگزار شود.
سال گذشته او در یکی از راهپیماییهای بزرگ از یک سوءقصد جان سالم به در برد و ارتش را مسئول این سوءقصد معرفی کرد.
طبق گزارش شبکه الجزیره عمران خان پس از آزادی از خانهاش در لاهور سخنرانی کرد و گفت:
«اقدامات فرمانده ارتش، ارتش ما را بد کرده است. این [وضعیت] به خاطر اوست، نه به خاطر من.»
او روز جمعه به خبرنگاران گفت که «یک نفر، فرمانده ارتش» پشت بازداشت او قرار دارد.
ارتش پاکستان از زمان تأسیس این کشور در سال ۱۹۴۷، سه کودتا انجام داده است. ارتش بیش از سه دهه است که بر پاکستان حکومت میکند و در سیاست داخلی این کشور نفوذ گستردهای دارد.
با اینحال سرلشکر احمد شریف چودری، سخنگوی ارشد ارتش روز شنبه به کانال ژئونیوز گفت که «رهبری ارشد ارتش، رئیس ستاد ارتش، به دموکراسی اعتماد کامل دارد و «بحث حکومت نظامی وجود ندارد».
ارتش اتهامات مطرح شده از سوی خان را هم رد کرده و روز شنبه نسبت به تلاش برای ایجاد «تصور نادرست» علیه این نهاد هشدار داد.
شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان که یک ائتلاف متزلزل را رهبری میکند هم روز شنبه هشدار داد که افرادی که در «توسعه، مشارکت و انجام» خشونت دست دارند باید ظرف ۷۲ ساعت دستگیر شوند.
در پاکستان پلتفرم های اصلی رسانههای اجتماعی مانند فیس بوک، یوتیوب و توییتر همچنان غیرقابل دسترسی اند. وزارت کشور سهشنبه شب به اداره مخابرات پاکستان دستور داده بود تا خدمات اینترنت همراه در سراسر کشور را متوقف کند و دسترسی به این سه شبکه اجتماعی را مسدود کند. خدمات داده تلفن همراه هم از روز شنبه تا حدی در سراسر کشور بازیابی شد.