نشست وزیران امور خارجه ۲۰ کشور صنعتی و در حال توسعه جهان پنج‌شنبه ۱۱ اسفند / ۲ مارس در دهلی نو هند بدون توافق درباره جنگ اوکراین پایان یافت.
سابرامانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه هند گفت دیدگاه‌های متفاوتی در مورد این موضوع وجود داشت که قابل توافق نبود.
به‌گزارش رویترز، هند که ریاست گروه ۲۰ را در سال جاری برعهده دارد، به‌دنبال برجسته‌کردن تأثیرات اقتصادی جنگ و همچنین موضوعاتی مانند تغییرات اقلیمی و بدهی کشورهای فقیر بود.
اما تلاش‌های دهلی نو برای پل زدن بر اختلاف‌ها و انتشار بیانیه مشترک به‌دلیل اختلاف‌های موجود بر سر جنگ اوکراین با شکست مواجه شد و اجلاس تنها به ارائه «سند نتایج» بسنده کرد.
هند تاکنون از مقصر دانستن روسیه در جنگ اوکراین امتناع کرده و همزمان با افزایش خرید نفت از روسیه در پی راه حلی دیپلماتیک برای جنگ بوده است.
اتهام‌های دو طرف
رویترز نوشته است که در نشست وزیران خارجه گروه ۲۰، ایالات متحده آمریکا و متحدان اروپایی آن با روسیه بر سر جنگ اوکراین مشاجره و طرف‌های رقیب هر یک دیگری را به بی‌ثبات‌کردن جهان متهم کردند.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در اظهاراتی که پس از سخنرانی‌اش در نشستِ پشت درهای بسته منتشر شد، گفت:
ما باید همچنان از روسیه بخواهیم که به جنگ تجاوزکارانه خود پایان دهد و به‌خاطر صلح جهانی و ثبات اقتصادی از اوکراین خارج شود.
بلینکن افزود:
متأسفانه، این نشست دوباره با جنگ غیرقابل توجیه و غیرموجه روسیه علیه اوکراین خدشه‌دار شد.
همتایان آلمانی، فرانسوی و هلندی بلینکن از او حمایت کردند.
آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان در این نشست گفت:
متأسفانه یکی از اعضای گروه ۲۰ مانع از آن می‌شود که ۱۹ عضو دیگر تمام تلاش‌های خود را بر موضوعاتی متمرکز کنند که این گروه برای آن‌ها ایجاد شده است.
بربوک از روسیه خواست تا به جنگ علیه اوکراین پایان دهد. او مستقیماً سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه را که در این نشست حضور داشت خطاب قرار داد و گفت:
خوب است که این‌جا در سالن هستید تا گوش کنید: این جنگ را متوقف کنید. از نقض نظم جهانی ما دست بردارید. بمباران شهرها و غیرنظامیان اوکراین را متوقف کنید.
در نشست سال گذشته گروه ۲۰ در جزیره بالی اندونزی لاوروف اجلاس را پس از سخنرانی خود زود ترک کرد تا مجبور نشود به انتقادها گوش دهد.
بربوک همچنین با بیان این‌که دیدگاه‌های متفاوتی در مورد جنگ اوکراین در میان اعضای گروه ۲۰ وجود دارد، گفت با این حال، همه باید بگوییم که هیچ کشوری در جهان وجود ندارد که جنگ اوکراین پیامدهای مثبتی برایش داشته باشد.
کاترین کولونا، وزیر امور خارجه فرانسه نیز گفت جنگ در اوکراین «تقریباً به همه کشورهای روی کره زمین از نظر غذا، انرژی و تورم آسیب رسانده است».
ووپکه هوکسترا، وزیر امور خارجه هلند در گفت‌وگو به شبکه سی‌ان‌بی‌سی آمریکا روسیه را تنها مسئول جنگ دانست و گفت این کشور «باید همچنان تحریم شود».
سرگئی لاوروف نیز به‌نوبه خود تحریم‌های غرب علیه کشورش را خودسرانه خواند و خواستار لغو آن‌ها شد. او غرب را مقصر بحران‌های سیاسی و اقتصادی جهانی دانست.
لاوروف گفت:
شماری از هیئت‌های غربی کار روی دستور کار اجلاس را به اقدامی مسخره تبدیل کردند و می‌خواهند مسئولیت شکست‌های خود در اقتصاد را به گردن روسیه بیندازند.
لاوروف همچنین افزود «غرب موانعی را برای صادرات محصولات کشاورزی روسیه ایجاد کرده است».
تبادل نظر کوتاه بلینکن و لاوروف
مذاکرات دوجانبه متعددی در حاشیه نشست گروه ۲۰ از جمله بین آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا و لاروف انجام شد. این اولین دیدار رو در رو بین دو نماینده دیپلماسی آمریکا و روسیه از زمان آغاز جنگ اوکراین بود.
بلینکن تأکید کرد که ایالات متحده تا زمانی که لازم باشد از اوکراین حمایت خواهد کرد. یک مقام ارشد آمریکایی به رویترز گفت، آنتونی بلینکن در این دیدار از روسیه خواست تصمیم خود در مورد پیمان هسته‌ای «استارت نو» را لغو کند.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه سه‌شنبه ۹ اسفند / ۲۸ فوریه رسماً تعلیق معاهده کاهش سلاح‌های هسته‌ای «استارت نو» را امضا کرد. پوتین یک هفته قبل از آن در یک سخنرانی دو ساعته گفته بود مسکو عضویت خود در این پیمان را تعلیق می‌کند. او همچنین گفت مسکو باید آماده باشد تا در صورت آزمایش سلاح هسته‌ای از سوی واشنگتن، دست به چنین آزمایش‌هایی بزند.
«استارت نو» آخرین پیمان کاهش سلاح‌های هسته‌ای میان روسیه و آمریکاست. این پیمان در سال ۲۰۱۰ بین روسیه و آمریکا امضا شد و هدف از آن محدود کردن زرادخانه‌های هسته‌ای دو کشور بود. در این توافق‌نامه از جمله تصریح شده بود که زرادخانه هسته‌ای دو کشور و همچنین شمار موشک‌هایی که قابلیت حمل سلاح هسته‌ای را دارند باید محدود شوند. پیمان «استارت نو» در سال ۲۰۲۱ تمدید شد و قرار بود تا سال ۲۰۲۶ ادامه یابد.
بلینکن پیش از این نیز این تصمیم مسکو را «تأسف‌بار و غیرمسئولانه» خوانده و اعلام کرده بود که آمریکا از نزدیک بر اقدامات بعدی روسیه نظارت خواهد کرد.
رسانه‌های دولتی روسیه به نقل از وزارت خارجه این کشور در مسکو گزارش دادند که تبادل نظر بلینکن و لاوروف نه در مورد مذاکره صلح بود و نه در مورد دیدار دوباره.
وزارت خارجه روسیه گفت لاوروف و بلینکن «در حال حرکت» با یکدیگر صحبت کردند، اما هیچ مذاکره یا نشستی بین آن‌ها برگزار نشد.