علی باقری کنی، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی و مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران در گفتوگوی روز شنبه ۱۵ بهمن ماه با شبکه تلویزیونی پرستیوی گفت که تهران برای ادامه مذاکرات در چارچوب پیشین آماده است.
«طرف مقابل بعضا همچون قبل بهانههایی واهی می آورد و به دنبال مباحثی خارج از دستور کار است. ایران بارها اعلام کرده که در چارچوب توافق گذشته حاضر به انجام مذاکرات است.»
مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی نگفت که منظورش از «چارچوب قبلی مذاکرات» چیست و آیا تهران حاضر به نرمش نشان دادن در مورد شروط مذاکراتیاش شده یا خیر.
مذاکرات احیای برجام میان ایران، آمریکا و اعضای برجام در شهریورماه گذشته به بنبست رسید. آخرین پیشنهادات برای احیای برجام را جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ماه اوت به ایران و طرفهای دیگر تسلیم کرد. بعدتر ایران گفت که شروط خودش برای احیای برجام را خط قرمز میداند. تضمین تداوم انتفاع اقتصادی ایران در صورت خروج مجدد آمریکا از برجام، حذف سپاه و نام رهبر جمهوری اسلامی از فهرست تحریمهای آمریکا و بسته شدن پرونده تحقیقات آزانس در مورد سه مکان اعلام نشده که در آنها آثار اورانیوم غنیشده یافت شده است از شروط جمهوری اسلامی بود.
پس از آغاز اعتراضات سراسری پس از قتل حکومتی مهسا امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد، طرفهای غربی بارها اعلام کردند که موضوع برجام دیگر در مرکز توجهشان نیست و به فشار بر ایران برای توقف سرکوب معترضان ادامه خواهند داد. در همین مدت مقامهای جمهوری اسلامی بارها اعلام کردهاند که بنبستی در مذاکرات احیای برجام رخ نداده است. وزارت خارجه آمریکا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا این ادعای ایران را رد کردهاند.
علی باقری کنی در جدیدترین صحبتهایش بار دیگر همین ادعا را تکرار کرد و گفت که «ایران تعاملات خود را با طرفهای مقابل به طرق مختلف ادامه میدهد و مذاکرات به بخشهای مختلف تقسیم شده و به پیش برده میشود. من امیدورام که روند تلاشها و هم افزاییها در مسیر مذاکرات، به نتایج مثبتی نیز ختم شود.»
باقری کنی در بخشهای دیگری از مصاحبه مفصلش با پرستیوی گفت که غرب در حال فروپاشی است، نظم نوین جهانی با مشارکت روسیه و چین در حال شکلگیری است و ایران نیز بازیگر هوشمندی است که سیاستی بلندمدت برای تثبیت جایگاهش در معادلات آینده جهانی دارد.
همزمان با انتشار مصاحبه باقری کنی، حمید ابوطالبی، مشاور سیاسی رئیسجمهوری سابق ایران در حساب توییتریاش هشدار داد که ادامه وضع موجود سبب ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و بازگشت تحریمها خواهد شد: «با پیچیده شدن وضعیت روسیه و اوکراین و شرایط منطقه و بانزدیک شدن به اجلاس آتی آژانس، چنانچه تصمیم روشن و مؤثری در خصوص مذاکرات، ۲۲۳۱ و وضعیت هستهای اتخاذ نگردد، شرایط خارجی کشور که روزبهروز حادتر میشود زمینه را برای گزارش به شورای امنیت سازمان ملل فراهم خواهد نمود.»
شامگاه روز جمعه نیز آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان در بیانیهای مشترک اعلام کردند که گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد فعالیتهای ایران نگرانکننده و نشانهای از ناسازگاری ایران در عمل به تعهدات هستهایاش است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز چهارشنبه از ایران به دلیل ایجاد تغییر اعلام نشده در اتصال بین دو خوشه ماشینهای پیشرفته غنیسازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد در مجتمع هستهای فردو در اطراف قم انتقاد کرد.
در مقابل ایران گفت که موضع آژانس در مورد فعالیت هستهای تهران صحیح نیست.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی این تغییر را طی یک بازرسی اعلامنشده در روز ۲۱ ژانویه در کارخانه غنیسازی سوخت فردو دریافت. ایران در ماههای گذشته فعالیتهای هستهای در فردو را گسترش داده و آژانس هم میگوید باید روند نظارت بر این مکان تشدید شود.
این چهار کشور در بیانیه خود با اشاره به معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای گفتند: «همانطور که آژانس اعلام کرده است، این تغییر اعلام نشده مغایر با تعهدات ایران تحت توافقنامه پادمان جامع NPT است.»
محمد اسلامی، رئیس اتمی ایران روز پنجشنبه گفت: «تفسیر بازرس آژانس نادرست بود، اما او آن را به آژانس گزارش داد… ما بلافاصله در همان روز توضیحات را به آژانس ارائه کردیم.»
اسلامی شامگاه جمعه در یک برنامه تلویزیونی به تندی از رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی انتقاد کرد و گفت که «موارد بیرون از پادمان که سیاسی و دیکته شده از حنجره آژانس و شخص مدیرکل بیرون میآیند.»
او در توضیح روندی که منجر به گزارش تخلف شد گفت: «دیروز نامهای به آژانس دادیم که یک بازرس که خودش با نماینده ارشد پادمان فرستاده شده و از تاسیسات ما بازدید کرده، اشتباه کرده و گزارش نادرستی داده است ولی باز مدیرکل آژانس این مساله را رسانهای کرد. این رفتار غیرحرفهای است و پذیرفته نیست و امیدواریم این رویه توسط مدیرکل آژانس تداوم نیابد زیرا این کار برای اعتبار وی و آژانس پذیرفته نیست.»
چنین مذاکراتی که قبلا مرگ آن با شک و تردید بارها توسط طرفین اعلام شده دیگر برای به نتیجه رسیدن نیست هدف جمهوری اسلامی رسیدن به دلارهایش است و هدف غرب وقت کشی و دفع الوقت برای تحت فشار قرار گرفتن بیشتر جمهوری اسلامی از یکسو و از طرف دیگر بین زمین و هوا نگه داشتن در مذاکرات بدلیل عدم حرکت به سمت غنی سازی 90 درصد به بالا و همچنین حفظ روابط پادمانی ست این شرایط که جمهوری اسلامی از همه طرف تحت فشار است در یک پروسه ی زمانی مجبور به بالا بردن دستهایش خواهد شد و پرچم سفید را بلند خواهد کرد همین اشاره ی باقری کنی چراغ سبز مهمی به امریکاست
فرهاد - فرهادیان / 04 February 2023