نمایندگان پارلمان عراق، عبداللطیف رشید، سیاستمدار کرد را به عنوان رئیس جمهوری جدید این کشور انتخاب کردند. به این ترتیب راه برای تشکیل دولت جدید و پایان دادن به یک سال بنبست سیاسی هموار شد.
به گزارش الجزیره رشید پنجشنبه ۱۳ اکتبر/ ۲۱ مهر پس از برگزاری رایگیری در دو دور در پارلمان با ۱۶۰ رای جایگزین برهم صالح، سیاستمدار کرد عراقی شد. صالح ۹۹ رأی از آرای مأخوذه را به دست آورد.
رشید سپس محمد شیاع السودانی، سیاستمدار شیعه و نامزد مورد وثوق بلوک موسوم به «چهارچوب هماهنگی شیعه» را مأمور تشکیل کابینه کرد. مهمترین مأموریت او ایجاد آشتی بین جناحهای مختلف شیعه و تشکیل دولت است.
در نظام سیاسی عراق، پست ریاست جمهوری برای احزاب کرد محفوظ است، مقام نخستوزیری در اختیار بلوکهای شیعه است و سنیها نیز ریاست پارلمان را در اختیار دارند.
با انتخاب رشید فصلی از کشاکشهای سیاسی و قهرآمیز در پارلمان عراق به پایان رسید و در همان تشکیل دولت به عنوان یک چالش جدی در راه است. اگر السودانی موفق به تشکیل دولت نشود این احتمال وجود دارد که مجدداً رقابت احزاب رقیب به خشونتهای خیابانی کشیده شود.
السودانی، سیاستمدار ۵۲ ساله که از حمایت چارچوب هماهنگی طرفدار ایران برخوردار است، اکنون ۳۰ روز فرصت دارد تا دولت تشکیل دهد، کاری دشوار که در گروی همکاری افراد وابسته به مقتدی صدر است.
یک بنبست سیاسی خونین
آخرین بن بست سیاسی در عراق هنگامی رقم خورد که در انتخابات پارلمانی اکتبر سال گذشته مقتدی صدر، روحانی متنفذ شیعه پیروز شد اما موفق نشد حمایت کافی برای تشکیل دولت را به دست آورد. صدر در اوت/ مرداد سال جاری در اعتراض به جناحبندیهای پارلمانی از سیاست کنارهگیری کرد و به این ترتیب طرفدارانش را به خیابانها کشاند. ۳۰ نفر در درگیریها کشته شدند.
«چهارچوب هماهنگی» ۳ مرداد/۲۵ ژوئیه سال جاری جلسهای برای انتخاب نامزد خود برای سمت نخستوزیری برگزار کرد و رهبران این تشکیلات به اتفاق آرا با معرفی محمد شیاع السودانی به عنوان نخستوزیر موافقت کردند. طرفداران صدر در آن زمان در واکنش به این انتخاب به پارلمان هجوم بردند.
عراق پیش از این، در سال جاری سه تلاش ناموفق برای انتخاب رئیس دولت جدید انجام داده بود. علاوه بر رقابت بین بلوکهای شیعی نزدیک به ایران و جریان طرفدار صدر، رقابت شدیدی هم بین دو حزب اصلی کردستان عراق یعنی حزب دمکرات کردستان (KDP) که رشید را نامزد کرده بود، و رقیب سنتی آن اتحادیه میهنی کردستان (PUK) بر سر کرسی ریاست جمهوری درگرفته بود.
انتخاب رشید نگرانیها را در مورد تشدید تنشها بین حزب دمکرات کردستان و اتحادیه میهنی کردستان، که در سالهای دهه ۱۹۹۰ درگیر جنگ مسلحانه با هم بودند، افزایش میدهد.
حملات راکتی قبل از رایگیری
پیش از جلسه پارلمان حداقل ۹ موشک ساختمان پارلمان را در داخل منطقه سبز هدف قرار دادند. در اثر این حملات دستکم پنج نفر مجروح شدهاند.
سفیران ایالات متحده و بریتانیا در عراق حمله موشکی به پارلمان را محکوم کردهاند. و مارک برایسون-ریچاردسون، سفیر بریتانیا در توییتر نوشت:
«خشونت هیچ نقشی در روند سیاسی ندارد و نهادهای دولتی باید اجازه فعالیت داشته باشند.»
این اولین بار نیست که ساختمان پارلمان عراق در بزنگاههای تعیینکننده سیاسی هدف حملات موشکی قرار میگیرد. در ۲۸ سپتامبر، سه موشک منطقه سبز را هدف قرار دادند. در آن زمان قرار بود پارلمان برای رأی اعتماد به محمد الحلبوسی، رئیس مجلس تشکیل جلسه دهد.
دو سیاستمدار کهنهکار
رشید و السودانی هر دو سابقه طولانی در سیاست عراق دارند.
رشید از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰ وزیر منابع آب بود و از آن پس به عنوان مشاور رئیس جمهوری خدمت میکرد. او از سلیمانیه، یک شهر بزرگ در منطقه نیمه خودمختار کردستان در شمال عراق است و به کردی، عربی و انگلیسی صحبت میکند.
السودانی پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ در رهبری سیاسی شیعه به شهرت رسید.
در سال ۲۰۱۰، او فعالیت سیاسی خود را در بغداد آغاز کرد و در دولت نوری المالکی، نخست وزیر وقت مدارج ترقی را طی کرد و وزیر حقوق بشر، سپس وزیر امور اجتماعی و سپس وزیر صنعت شد.
رشید و السودانی هر دو به مالکی، دشمن دیرینه صدر نزدیک هستند.
قیس خزعلی از عصائب اهل الحق، فلیح الفیاض رئیس یگانهای حشد الشعبی و ابوعلاء الولایی از کتائب سیدالشهدا از حامیان السودانی به شمار میآیند.