سطح آب دریاچه ارومیه به کمترین مقدار تنزل یافته و بیم آن می‌رود این دریاچه نمکی برای همیشه نابود شود. پیامدهای کاهش سطح آب و مساحت دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین دریاچه نمکی ایران، ترسناک است. زیست ده‌ها گونه جاندار زنده در پیرامون این دریاچه، با خطر روبه‌رو است و ساکنان مناطق همجوار هم چنانچه تدبیری برای احیای دریاچه نشود، به کوچ اجباری مجبور خواهند شد.
بسیاری از ساکنان روستاهای اطراف دریاچه ارومیه همین حالا نیز به وسطه غبارهای نمکی با بیماری‌های تنفسی و عصبی دست به گریبان شده‌اند و آنطور که علیرضا شریعت، مسئول سابق دفتر نظارت و پایش ستاد احیای دریاچه ارومیه در مصاحبه با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفته این وضعیت به افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه، گرفتگی مجاری کلیه و رگ‌های خونی، آسیب‌های تنفسی و چشمی و التهاب ریوی می‌انجامد.
به گفته او نتایج یک پژوهش که «ابتدای شروع فعالیت ستاد احیای دریاچه ارومیه» صورت گرفته، نشان می‌دهد «خشکی دریاچه ارومیه طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها یا اختلالات را موجب می‌شود» که «مهم‌ترین و شایع‌ترین این اختلالات متوجه ریه، مری، سیستم عصبی و دستگاه‌های داخلی خواهد شد.»
علاوه بر افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مختلف، خشکی دریاچه ارومیه بر آمار خشونت اجتماعی و تصادف رانندگی در ارومیه و شهرهای اطراف آن نیز اثر مستقیم دارد.
شریعت گفت بر اساس نتایج یک پیمایش آماری که زیرنظر پلیس انجام شد، مشخص شده است «پرآبی دریاچه ارومیه باعث کاهش بسیار تصادفات رانندگی در مسیر جاده حاشیه دریاچه ارومیه و حتی کاهش دعوا‌های خیابانی در شهر ارومیه شده و این روند به هنگام خشک‌شدن دریاچه ارومیه به‌طور کامل برعکس شده بود.»
او توضیح بیشتری در باره نتایج پژوهش‌های مرتبط با پیامدهای اجتماعی و سیاسی خشک شدن دریاچه ارومیه نداد.
پیش از این مسعود پزشکیان، نماینده تبریز در مجلس شورای اسلامی گفته بود خشکیدن دریاچه ارومیه بر زندگی ۱۴ میلیون نفر از تبریز تا نزدیکی تهران تاثیرگذار خواهد بود.
برخی دیگر از مسئولان استان‌های آذربایجان شرقی و غربی و ستاد احیای دریاچه ارومیه هم در اظهارنظرهای مشابه مهاجرت اجباری ساکنان مناطق همجوار با این دریاچه را از پیامدهای ناگوار کاهش سطح آب و افزایش نمکزارهای پیرامونی آن عنوان کرده‌اند.
علیرضا شریعت نیز در این رابطه گفت:
«توفان نمک دریاچه ارومیه علاوه بر تحت تاًثیر قرار دادن استان‌های همجوار دریاچه، تا هزاران کیلومتر دورتر یعنی تا شمال شرق ایران را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد و گستره آن به استان‌های تهران، قم، خراسان شمالی، خراسان رضوی و سمنان هم می‌رسد. در بهترین حالت حدود ۶ میلیون نفر از جمعیت ساکن در حاشیه این دریاچه را مجبور به ترک منطقه خواهد کرد.»
احیای دریاچه ارومیه به مطالبه فعالان محیط زیست در استان‌های همجوار آن بدل شده است و فعالان مدنی در چند شهر استان‌های آذربایجان‌شرقی و غربی، اردبیل و زنجان ماه‌های گذشته در اعتراض به کوتاهی دولت در ارتباط با این موضوع به خیابان آمدند.
علی سلاجقه، رئیس سازمان محیط زیست هشتم شهریور ماه مدعی شد که ۱۰۰ میلیون مترمکعب پساب تصفیه شده شهرهای ارومیه و تبریز به دریاچه ارومیه وارد شده است.
او گفته بود که تونل انتقال آب به دریاچه ارومیه در حال ترمیم است و وزارت نیرو باید حقابه تالاب را در ورودی دریاچه تحویل بدهد.
پیش از این در ششم شهریور مسعود تجریشی، رئیس سابق واحد برنامه‌ریزی ستاد احیای دریاچه ارومیه هم وزارت نیرو را مسئول تکمیل نشدن پروژه انتقال آب دانسته و گفته بود:
«همه باید بروند از وزارت نیرو سوال کنند چرا در یکسال گذشته یک پروژه‌ای که ۹۶ درصد پیشرفت داشته یا پروژه‌ای که ۸۶ درصد پیشرفت داشته، علیرغم اینکه دولت هم پول داده و دستگاه اجرایی می‌توانسته وارد مذاکره با پیمانکاران شود، یک درصد هم پیشرفت نداشته است.»