دو روز پس از اشغال پارلمان عراق توسط طرفداران مقتدی صدر، روحانی شیعه، در اعتراض به نامزدی محمد شیاع السودانی، کاندیدای «چارچوب هماهنگی شیعیان عراق» برای پست نخستوزیری عراق، خبرگزاری اسپوتنیک گزارش داد که عامر الفائز، رئیس ائتلاف «عزم» در پارلمان عراق و از رهبران «چارچوب هماهنگی شیعیان عراق» جمعه ۷ مرداد / ۲۹ ژوئیه گفت:
«موضع ما درباره ادامه تلاشها برای تشکیل دولت ثابت است و نمیتوانیم کشور را تعطیل کنیم. محمد شیاع السودانی، نامزد ما برای نخستوزیری است و ما نظرمان را تغییر ندادهایم.»
بیش از ۹ ماه از انتخابات پارلمانی عراق در ماه اکتبر گذشته است و این کشور به رکورد بیش از ۲۹۰ روز بدون رئیس دولت یا کابینه رسیده است. در حال حاضر دولت مستعفی مصطفی الکاظمی به اداره کشور ادامه میدهد. اگر احزاب نتوانند بر سر تشکیل دولت جدید به توافق برسند، الکاظمی ممکن است تا زمان برگزاری انتخابات جدید بهعنوان سرپرست نخستوزیری باقی بماند.
بنبست سیاسی کنونی موجب شده است که عراق بودجهای برای سال ۲۰۲۲ نداشته باشد و پروژههای زیرساختیِ بسیار مورد نیاز و اصلاحات اقتصادی متوقف شوند.
در همین حال، «چارچوب هماهنگی شیعیان عراق» که از سوی جمهوری اسلامی ایران حمایت میشود روز جمعه در اطلاعیهای اعلام کرد که اعضای آن روز گذشته پنجشنبه ۶ مرداد / ۲۸ ژوئیه در نشستی تیم مذاکره کنندهای را برای گفتوگو با همه نیروهای سیاسی در مورد تشکیل دولت عراق تشکیل داد.
این اطلاعیه افزود که این تیم نشستهای خود را از امروز جمعه آغاز میکند.
سردار اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، صبح چهارشنبه ۵ مرداد / ۲۷ ژوئیه برای دیدار با سران احزاب شیعه و گفتوگو درباره تشکیل دولت جدید در عراق وارد بغداد شد و چهارشنبه شب با مسئولان «چارچوب هماهنگی شیعیان عراق» و برخی دیگر از نیروهای سیاسی این کشور دیدار کرد.
از سوی دیگر، ائتلاف السیاده، بزرگترین تشکل سیاسی اهل سنت عراق روز جمعه در بیانیهای گفت خمیس الخنجر، رئیس فراکسیون این ائتلاف در پارلمان عراق، در دیدار با نوری المالکی، نماینده «چارچوب هماهنگی شیعیان عراق»، شرطهای این ائتلاف برای مشارکت در جلسه آینده پارلمان را به او ابلاغ کرده است.
بیانیه افزوده که الخنجر تأکید کرده است ائتلاف السیاده در جلسه آینده پارلمان شرکت نخواهد کرد «مگر آنکه توافقی الزامآور با امضای رسمی بر کاغذ با سربرگ ائتلاف السیاده تنظیم و در آن حقوق و مطالبات هواداران این ائتلاف ثبت و تضمین شود».
رئیس فراکسیون ائتلاف السیاده همچنین افزوده است که باید با حزب دموکرات کردستان در اینباره توافق شود و «چارچوب هماهنگی شیعیان عراق» باید برای اثبات حسن نیت خود به دیدگاههای جریان صدر احترام بگذارد.
بهگفته الخنجر «منطق تکروی صرفاً موجب بیثباتی بیشتر و آشوب در عراق میشود».
مقتدی صدر که بزرگترین پیروز انتخابات اکتبر بود، ماه گذشته پس از آنکه نتوانست بدون رقبای شیعه خود دولت تشکیل دهد، ۷۴ قانونگذار ائتلاف خود را از پارلمان خارج کرد. پیش از استعفای نمایندگان جریان صدر، ائتلاف السیاده با جریان صدر و حزب دموکرات کردستان تلاش کرد که فراکسیون اکثریت در پارلمان ایجاد کند.
عصر چهارشنبه ۵ مرداد / ۲۷ ژوئیه صدها تظاهرکننده طرفدار مقتدی صدر در اعتراض به معرفی محمد شیاع السودانی بهعنوان نامزد احزاب شیعه برای پست نخستوزیری، در مقابل منطقه سبز بغداد تجمع کردند و سپس با ورود به این منطقه ساختمان پارلمان را برای دقایقی اشغال کردند. آنها تنها پس از انتشار پیام مقتدی صدر و درخواست او برای بازگشت معترضان به خانههایشان به اشغال پارلمان پایان دادند.
با گسترش بحران سیاسی در عراق، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که واشنگتن در مسئله تشکیل دولت جدید عراق دخالت نخواهد کرد و این موضوع مسئله داخلی عراق است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا همچنین جریانهای سیاسی عراق را به خویشتنداری و عدم استفاده از خشونت در تظاهرات فراخواند و افزود:
«ما با شرکای عراقی خود در ارتباط هستیم و آمادهایم با هر دولتی در عراق که حاکمیت این کشور و منافع مردم عراق را در اولویت قرار دهد، همکاری کنیم.»
شامگاه پنجشنبه، مصطفی الکاظمی که در حال حاضر بهعنوان سرپرست نخستوزیری به وظایف خود عمل میکند، از نیروهای سیاسی عراق خواست تا دولت را درگیر اختلافهای خود نکنند، وضعیت حساس کنونی عراق را درک کنند و در شرایط پیچیده منطقهای و فرامنطقهای، کشور را درگیر بحران امنیتی و اجتماعی نکنند.
الکاظمی تأکید کرد که دولتش برای انتقال قدرت آماده است.
روز جمعه همچنین، دفتر شورای عالی قضائی عراق در اطلاعیهای اعلام کرد که برهم صالح، رئیس جمهوری و فائق زیدان، رئیس شورای عالی قضائی عراق در دیداری در بغداد ضمن بررسی «وضعیت ملتهب سیاسی» در کشور خواستار گفتوگوی نیروهای سیاسی عراق برای حل اختلافها شدند.