کاخ ریاست جمهوری فرانسه شامگاه شنبه یکم مرداد/ ۲۳ ژوئیه در بیانیه ای اعلام کرد، امانوئل مکرون، رئیس جمهوری این کشور، در گفتوگو با ابراهیم رئیسی (عضو هیت مرگ کشتار زندانیان سیاسی) از عدم پیشرفت در مذاکرات احیای برجام ابراز ناامیدی کرده است.
رئیس جمهوری فرانسه که از ابراهیم رئیسی خواسته برای دستیابی به توافق و بازگشت به تعهدات برجام «انتخاب روشنی داشته باشد»، گفت متقاعد شده است بازگشت به تعهدات ذیل توافق هستهای ۲۰۱۵ هنوز ممکن است اما باید در سریعترین زمان ممکن انجام شود.
رسانههای داخلی ایران هم گزارش کردهاند که رئیس دولت جمهوری اسلامی در این تماس تلفنی به مکرون گفت: «تحریمهای آمریکا علیه ایران به ضرر اقتصاد جهانی است و اگر ایران با تروریسم مبارزه نمیکرد، امروز داعش در اروپا اعلام خلافت کرده بود».
رئیسی دستیابی به توافق را در گرو «حل و فصل کامل مسائل پادمانی و ارائه تضمینهای لازم از جمله در قبال استمرار پایبندی معتبر طرفها به توافق و تامین منافع اقتصادی ایران» دانست.
او قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی را «اقدامی بحرانساز با هدف فشار بر ایران» توصیف کرد که به اعتماد سیاسی ضربه زده است.
آخرین دور مذاکرات برای بازگشت به تعهدات برجامی تیرماه سال جاری در دوحه قطر بدون اینکه به نتیجه برسد، به پایان رسید.
ایران و ایالات متحده آمریکا که به صورت غیرمستقیم در دوحه و پیش از آن در وین مذاکره کردند، هر یک دیگری را مسئول شکست گفتوگوها میدانند.
پس از بینتیجه بودن این مذاکرات لحن تهران و واشنگتن تغییر کرده است. در ایران مشاور عالی علی خامنهای گفت که ایران به دانش فنی و توان ساخت سلاح هستهای رسیده است اما سلاح هستهای نمیسازد؛ اظهاراتی که کارشناسان رسانهای آن را نشانه تغییر استراتژی ایران در مذاکرات برای دستیابی به امتیازهای اقتصادی بیشتر تعبیر کردند.
در آمریکا نیز مقامهای دولتی گفتند که ایران فرصت را از دست میدهد و ایالات متحده و متحدانش هیچگاه به تهران اجازه دسترسی به سلاح هستهای را نمیدهند.
جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده در سفر منطقهای به اسرائیل و عربستان سعودی تلاش کرد یک اتحاد ضد ایران شکل بدهد. او در اسرائیل بیانیه اورشلیم را امضاء کرد اما در جده نتوانست دولتهای همسایه ایران را برای اتحاد نظامی مشترک در برابر جمهوری اسلامی متحد کند.
رافائل گروسی، جمعه ۲۲ ژوئیه در گفتوگو با یک روزنامه اسپانیایی گفت که برنامه هستهای ایران به پیش میرود و آژانس انرژی اتمی نظارت محدودی بر آن دارد.
ایران خرداد امسال پس از قطعنامه تهدید آمیز شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، دوربینهای نظارتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را که به گفته مقامهای جمهوری اسلامی «داوطلبانه و فراپادمانی» نصب شده بودند، جمع و دسترسی آژانس به مراکز هستهای ایران را محدود کرد.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی ادعا کرد که ایران اقدامات هستهای جدیدی را برنامهریزی کرده است.
گروسی گفت: «بنابراین، اگر توافقی وجود داشته باشد، بازسازی نقاط مبهم این پازل برای او بسیار دشوار خواهد بود.»
ایران در مذاکرات وین خواستار خروج نام سپاه پاسداران از فهرست تحریمها شده بود. آمریکا حاضر به پذیرش این خواسته نیست و جو بایدن در سفر به اسرائیل گفت که هرگز نام سپاه را از فهرست تحریم ها خارج نمیکند.
نام سپاه پاسداران در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، پس از خروج یکطرفه او از توافق هستهای در فهرست گروههای تروریستی قرار گرفت.
وزیر امور خارجه ایران پیشتر در سخنانی که با واکنش تند روبرو شد گفته بود که فرماندهان ارشد سپاه به او گفتهاند که اگر منافع جمهوری اسلامی در توافق است، اهمیتی ندارد نام سپاه پاسداران از فهرست تحریمها خارج شود.
حسین امیرعبداللهیان جمعه ۲۲ ژوئیه گفت که ایران از آمریکا تضمین میخواهد: «ما متن آمادهای در پیش رو داریم و بیش از ۹۵ تا ۹۶ درصد محتوای آن را قبول داریم، اما هنوز یک نقص مهم در این متن وجود دارد. ما باید از منافع اقتصادی کامل توافق بهرهمند شویم».