به‌دنبال ناآرامی‌ها در سریلانکا، خبرگزاری‌ها از تلاش گوتابایا راجاپاکسا، رئيس جمهوری سریلانکا در تلاش برای فرار از کشور خبر داده‌اند. طبق گزارش‌ها کارکنان فرودگاه کلمبو، پایتخت سریلانکا دوشنبه شب جلوی سوارشدن او را به پرواز دبی گرفته‌اند.
راجاپاکسا قرار است روز چهارشنبه پس از ماه‌ها تظاهرات مردمی که خواستار کناره‌گیری او هستند، به صورت رسمی کناره‌گیری کند.
او ماه‌ها مقابل فشارهای عمومی برای استعفاء مقاومت کرد اما سرانجام روز شنبه پس از آنکه صدها هزار معترض به خیابان‌های کلمبو آمده و کاخ ریاست‌جمهوری و دفاتر او را تسخیر کردند، چاره‌ای جز اعلام کناره‌گیری نداشت.
استعفای او ابتدا از طریق رئیس مجلس و سپس دفتر نخست وزیری ابلاغ شد و خود او هنوز در این رابطه هیچ‌گونه اظهارنظر رسمی‌ای نکرده است.
به گفته مقام‌های فرودگاه کلمبو کارکنان بخش وی‌آی‌پی مانع خوردن مهر خروج بر گذرنامه او شده و از خروج رئيس جمهوری جلوگیری کرده‌اند، در نتیجه او پرواز به امارات متحده عربی را از دست داده و به اتفاق همسر و ده‌ها تن از اعضای خانواده و دستیاران نزدیکش، شب را در یک پایگاه نظامی نزدیک گذرانده‌اند.
گزارش‌ها نشان از آن دارند که رئیس‌جمهوری سریلانکا در روزهای اخیر راه‌های دیگری را هم برای خروج از کشور امتحان کرده اما تلاش‌های او با شکست مواجه شده است. منابع سفارت ایالات متحده آمریکا در مصاحبه با رسانه‌های محلی گفته‌اند که دولت هند به هواپیمای نظامی سریلانکا که حامل رئیس جمهوری بوده اجازه فرود در یک فرودگاه غیرنظامی نداده و در عین‌حال سفارت ایالات متحده هم از دادن ویزا به او خودداری کرده است.
راجاپاکسا پیشتر، پس از سال‌ها زندگی در ایالات متحده، تابعیت دوگانه آمریکا را کنار گذاشت تا نامزد ریاست‌جمهوری شود. گفته می‌شود با توجه به نداشتن تابعیت دوگانه درخواست ویزای او رد شده است.
چند مقام سریلانکایی نیز روز سه‌شنبه به خبرگزاری فرانسه گفته‌اند راجاپاکسا در حال بررسی استفاده از یک کشتی گشتی نیروی دریایی برای خروج از کشور است اما این خبر تأیید نشده است.
رئیس جمهوری سریلانکا به فساد و سوءمدیریت اقتصادی و نقش‌داشتن در ورشکستگی اقتصادی و بحران مالی بی‌سابقه این کشور متهم است. او همچنین متهم است در دوران وزارتش در وزارت دفاع در جریان جنگ داخلی و جنگ خونین علیه اقلیت تامیل که در سال ۲۰۰۹ به پایان رسید، دست به ارتکاب جنایت جنگی زده است؛ از جمله ناپدیدی اجباری و قتل‌های فراقانونی. با این وجود بیش از یک دهه است که از طرح این اتهام‌ها در دادگاه جلوگیری به‌عمل آمده است.
گوتابایا راجاپاکسا در مقام رئيس جمهوری از مصونیت قانونی برخوردار است و گفته می‌شود می‌خواهد پیش از کناره‌گیری به خارج از کشور فرار کند تا امکان بازداشت او وجود نداشته باشد.
گفته می‌شود علاوه بر رئيس جمهوری سریلانکا، برادر کوچکتر او باسیل راجاپاکسا هم که سمت وزیر دارایی را در کابینه او دارد و به فساد متهم است صبح روز سه‌شنبه قصد داشت از طریق پرواز دبی به ایالات متحده سفر کند اما با اعتراض مسافران کارکنان فرودگاه مانع سوارشدن او به هواپیما شدند. باسیل راجاپاکسا تابعیت دوگانه خود را حفظ کرده است.
به‌دنبال انتشار این اخبار، روز سه‌شنبه درخواستی به دادگاه عالی سریلانکا تحویل شده تا دستور ممنوعیت خروج باسیل راجاپاکسا و برادر بزرگترش ماهیندا راجاپاکسا که در ماه مه وادار به کناره‌گیری از سمت نخست‌وزیری شد، صادر شود.
انتظار می‌رود که پس از استعفای راجاپاکسا و سپس تمامی اعضای کابینه او دولتی متشکل از تمام احزاب سیاسی به عنوان دولت موقت به قدرت برسد.
بر اساس قانون اساسی سریلانکا در صورت استعفای رئیس جمهوری و نخست وزیر، گام بعدی تعیین رئیس مجلس خواهد بود. در آن صورت پارلمان ۳۰ روز وقت دارد رئیس جمهوری تازه‌ای را به عنوان رئیس جمهوری مکلف معرفی کند.
قرار است پارلمان سریلانکا روز جمعه مجددا تشکیل جلسه دهد و چهارشنبه ۲۰ ژوئیه نمایندگان رئيس جمهوری جدید را انتخاب کنند و اداره کشور را به مدت شش تا هشت ماه به دولت موقت متشکل از همه احزاب سیاسی بسپارند.
ساجیت پرماداسا، رهبر بزرگترین حزب مخالف دولت که در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۹ از راجاپاکسا شکست خورد اعلام کرده نامزد مقام ریاست جمهوری می‌شود.
معترضان: «دولت همه‌حزبی راجاپاکسا را در قدرت ابقا می‌کند»
معترضان اما دولت همه حزبی را رد می‌کنند و چنین دولتی را راهی برای «کارتل راجاپاکسا» برای باقی ماندن در قدرت و کنترل دولت از پشت صحنه می‌دانند.
اکثر معترضان نمی‌خواهند که حزب سریلانکا پودوجانا (SLPP) که تحت کنترل خانواده راجاپاکسا قرار دارد، بخشی از دولت گذار باشد.
روز سه‌شنبه ده‌ها هزار معترض بار دیگر به خیابان‌های کلمبو سرازیر شدند و خانه رئیس‌جمهوری، دبیرخانه ریاست‌جمهوری و اقامتگاه رسمی نخست‌وزیر را اشغال کردند. آن‌ها می‌گویند تا زمانی که رئیس جمهوری و نخست وزیر رسماً استعفا ندهند، ساختمان‌های دولتی را تخلیه نخواهند کرد.
رانیل ویکرمسینگه، نخست وزیر سریلانکا اما گفته پس از تشکیل دولت موقت همه‌حزبی استعفا می‌دهد.
معترضان سه‌شنبه ۵ ژوئیه برنامه‌ای اجرایی را منتشر کردند که در آن شش خواسته کلیدی از جمله تشکیل شورای مردمی از اعضای «جاناتا آراگالایا» (مبارزه مردمی) برای نظارت بر انتقال قدرت مطرح شده است. استعفای فوری گوتابایا راجاپاکسا و رانیل ویکرمسینگه، نخست وزیر و دولتش، تشکیل دولت مردمی، برگزاری همه‌پرسی قانون اساسی جدیدی که در آن قدرت اجرایی رئيس جمهوری کاهش پیدا کند و نهادهای دموکراتیک تقویت شوند از دیگر خواسته‌های مطرح در این برنامه‌اند. معترضان همچنین می‌گویند هدف اساسی دولت موقت باید اجرای پیشنهادات فوق باشد
برخی از نمایندگان جنبش اعتراضی قرار است برای طرح برنامه پیشنهادی خود اواخر روز سه شنبه با احزاب سیاسی و اتحادیه‌های کارگری دیدار کنند.
مردم سریلانکا ماه‌هاست با کمبود مواد غذایی و سوخت، خاموشی‌های طولانی‌مدت و تورم شدید درگیرند و با اتمام ارز خارجی واردات کالاهای حیاتی در این کشور با مشکل جدی مواجه شده است.