هزاران معترض شنبه گذشته به خانه و دفتر گوتابایا راجاپاکسا، رئیس جمهوری و اقامتگاه رسمی نخست وزیر یورش بردند.
به گفته رئیس پارلمان سریلانکا، راجاپاکسا در ۱۳ ژوئیه استعفا میدهد، در همان حال رانیل ویکرمسینگه، نخست وزیر نیز گفته است استعفا میدهد تا یک دولت موقت زمام امور را در دست بگیرد.
روانتی دو شیکرا، نمایشنامهنویس و یکی از رهبران معترضان در یک نشست خبری در کلمبو، پایتخت سریلانکا، کانون اصلی اعتراضات گفت:
«رئیس جمهوری باید استعفا دهد، نخست وزیر باید استعفا دهد و دولت باید کنارهگیری کند.»
دو شیکرا خاطرنشان کرد که معترضان تا آن زمان از اقامتگاههای رسمی رئیس جمهوری و نخست وزیر خارج نخواهند شد.
رویترز مینویسد اگرچه آرامش روز یکشنبه به خیابانهای کلمبو بازگشته بود، اما در طول روز سریلانکاییهای کنجکاو به کاخ ریاست جمهوری که غارت شده بود هجوم آورده بودند. نیروهای امنیتی که مسلح هم بودند بیرون محوطه ایستاده بودند اما مانع ورود مردم نشدند.
یک دستفروش ۶۱ ساله به نام ب.ام. چاندراواتی همراه با دختر و نوههایش در مقر ریاست جمهوری در حالی که روی یک مبل مجلل در اتاق خواب طبقه اول لم داده بود، به رویترز گفت:
«آنها از تجمل لذت میبردند در حالی که ما رنج میبردیم. میخواستم فرزندان و نوههایم سبک زندگی مجللی را که آنها از آن لذت میبردند ببیند.»
در همان حوالی، گروهی از مردان جوان روی یک تخت نشسته بودند و دیگران روی تردمیلی که در مقابل پنجرههای بزرگ مشرف به چمنهای آراسته نصب شده بود، ورزش میکردند.
بحران عمیق اقتصادی
هرج و مرج سیاسی ممکن است تلاشها برای خروج سریلانکا از بدترین بحران اقتصادی هفت دهه اخیر را پیچیدهتر کند. بحران به سبب کمبود شدید ارز خارجی که واردات کالاهای ضروری مانند سوخت، غذا و دارو را متوقف کرده، اتفاق افتاده است.
سریلانکا پس از همهگیری کووید-۱۹ که اقتصاد متکی به گردشگری را تحت تأثیر قرار داد دچار بحران مالی شد.
بدهیهای کلان و رو به رشد دولت، افزایش قیمت نفت و ممنوعیت هفت ماهه واردات کودهای شیمیایی در سال گذشته که کشاورزی را ویران کرد، بحران اقتصادی را عمیقتر کرده است.
بنزین در سریلانکا جیرهبندی شده و صفهای طولانی در مقابل مغازههای فروش کپسولهای گاز تشکیل شده است. دولت برای صرفهجویی در مصرف سوخت مدارس را تعطیل کرده و از مردم خواسته است در خانه کار کنند. نرخ تورم از ۵۴ درصد فراتر رفته و بانک مرکزی هشدار داده است که ممکن است در ماههای آینده نرخ تورم حتی به ۷۰ درصد برسد.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده گفت:
«هر دولتی که در سریلانکا روی کار میآید باید برای بازگرداندن کشور به ثبات اقتصادی در درازمدت راهحلهایی را شناسایی و اجرا کند چنانکه نارضایتی شدید مردم سریلانکا را که قابل لمس هم هست برطرف کند.»
وزیر خارجه آمریکا در ادامه در یک نشست خبری در بانکوک گفت:
«ما از نمایندگان پارلمان سریلانکا میخواهیم تعلقات حزبی را کنار بگذارند و با تعهد به بهبود وضع اقتصادی کشور به این مشکلات بپردازند.»
هند، همسایه قدرتمند سریلانکا که در طول بحران سه میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار به این کشور کمک کرده است اعلام کرد که تحولات را از نزدیک زیر نظر دارد.
صندوق بین المللی پول (IMF) نیز که در حال مذاکره با دولت برای کمک مالی احتمالی ۳ میلیارد دلاری است، اعلام کرد رویدادها را از نزدیک زیر نظر دارد. صندوق بین المللی پول در بیانیهای گفت:
«ما برای حل و فصل وضعیت فعلی امیدواریم که امکان از سرگیری گفتوگوهای ما در مورد برنامهای که صندوق بین المللی پول از آن حمایت میکند فراهم شود.»
گوتابایا راجاپاکسا از روز جمعه در انظار عمومی دیده نشده است.
ماهیندا یاپا آبیواردنا، رئیس پارلمان شنبه گذشته گفت راجاپاکسا «برای اطمینان یافتن از واگذاری مسالمتآمیز قدرت» تصمیم به کنارهگیری گرفته شده است.
بر اساس قانون اساسی سریلانکا در صورت استعفای رئیس جمهوری و نخست وزیر، گام بعدی تعیین رئیس مجلس خواهد بود. در آن صورت پارلمان ۳۰ روز وقت دارد رئیس جمهوری تازهای را به عنوان رئیس جمهوری مکلف معرفی کند.