دولت ائتلافی راستگرای استرالیا پس از نزدیک به یک دهه، در انتخابات روز شنبه ۲۱ مه /۳۱ اردیبهشت کنار زده شد. انتخاباتی که از تغییر چشمگیر آراء به نفع حزب چپ‌گرای کارگر حکایت دارد. هر چند آنتونی آلبانیز که بخت اول مقام نخست‌وزیری‌ست، ممکن است در ادامه برای تشکیل دولت به حمایت نمایندگان مستقل یا سبزها احتیاج داشته باشد.
در آخرین نتایج منتشر شده از شمارش آرا که همچنان ادامه دارد، حزب کارگر تاکنون ۷۳ کرسی و دولت ائتلاف متشکل از حزب لیبرال، حزب لیبرال ملی و حزب ملی به ترتیب ۲۱، ۲۰ و ۱۰ کرسی و در مجموع ۵۱ کرسی را به خود اختصاص داده‌اند. حزب کارگر برای کسب اکثریت به ۷۶ کرسی از ۱۵۱ کرسی پارلمان نیاز دارد.
اسکات موریسون، نخست‌وزیر کنونی استرالیا و رهبر حزب لیبرال، پیش از ساعت ۱۱ شنبه شب، شکست خود را پذیرفت و اعلام کرد که از رهبری حزب خود کناره‌گیری می‌کند.
موریسون در سیدنی به هوادارانش گفت که پیروزی آلبانیز را به او تبریک گفته است:
«ما در سیاست خود شاهد اختلالات بزرگی بودیم که امروز مردم این‌گونه رای دادند و احزاب اصلی یکی از پایین‌ترین آرای اولیه را که تا به حال دیده‌ایم به‌دست آوردند. من از تحولاتی که در کشور ما در حال وقوع است مطلعم و فکر می کنم برای ملت ما مهم است که وضعیت کشور بهبود یابد و رو به جلو حرکت کند.»
موریسون امیدوار بود پس از جان هوارد (۲۰۰۴) اولین نخست وزیری باشد که در دو انتخابات متوالی پیروز می‌شود.
از سوی مقابل رهبر حزب کارگر هم پس از اعتراف نخست وزیر به شکست، و اعلام خاتمه تقریبا یک دهه حکومت محافظه کاران، اعلام کرد در انتخابات پیروز شده است. این نخستین پیروزی انتخاباتی حزب کارگر از سال ۲۰۰۷ تاکنون است.
آلبانیز گفت:
«مردم استرالیا به تغییر رای داده اند. من در مقابل این پیروزی سر خم می‌کنم».
آلبانیز در ساعات ابتدایی انتخابات گفته بود:
«به باور من مردم از تفرقه در رنج‌اند. چیزی که می‌خواهند این است که به عنوان یک ملت گرد هم آیند و من قصد دارم آن را رهبری کنم».
شبکه خبری ای‌بی‌سی استرالیا پیشتر پیش بینی کرده بود که ائتلاف لیبرال-ملی فعلی موریسون قادر به کسب کرسی‌های کافی برای تشکیل دولت اکثریت نخواهد بود.
ائتلاف راست میانه استرالیا با فشار فزاینده برای مدیریت هزینه‌های معیشتی و اقتصادی، همه‌گیری کووید۱۹ و تغییرات اقلیمی مواجه بوده است. شاید بتوان گفت این سه‌مورد و به‌ویژه مسئله مقابله با تغییرات اقلیمی و سیاست‌های احزاب درباره آن، نتیجه کنونی انتخابات را رقم زده است.
نتایج اولیه نشان می‌دهد که جنبش مستقل توانسته دست‌کم تا پنج کرسی دولت حاکم را بگیرد. نامزدهای مستقل که بسیاری از آن‌ها مبارزه انتخاباتی خود را بر موضوع تغییرات اقلیمی متمرکز کرده بودند، تاکنون توانسته‌اند ۹ کرسی را از آن خود کنند.
بزرگترین شگفتی انتخابات اما افزایش حمایت از سبزها بود به نحوی که آن‌ها برای نخستین بار دو کرسی سنا را از آن خود کردند. آرای اولیه این حزب در سطح ملی با ۱,۹ درصد افزایش به ۱۲,۳ درصد رسید و سبزها توانستند با جذب رای ۲ میلیون نفر «بهترین نتیجه تاریخ» خود را در مجلس نمایندگان و سنا به‌دست بیاورند.
در شرایطی که اگر حزب کارگر تا پایان شمارش آرا ۷۶ کرسی را به‌دست نیاورد باید با احزاب کوچک‌تر یا نمایندگان مستقل برای تشکیل دولت مذاکره کند، آدام بندت، رهبر سبزها اعلام کرد مایل است در این زمینه با آلبانیز گفت‌وگو کند.
نقش مسئله تغییرات اقلیمی در آینده استرالیا
احزاب اصلی استرالیا در مبارزات انتخاباتی خود در زمینه اقدامات اقلیمی از خود جاه‌طلبی نشان ندادند. با این‌حال تبعات بلایای طبیعی اخیر در استرالیا از جمله آتش‌سوزی‌های مرگبار جنگلی و سیل در چندین ایالت، در آرای بسیاری از رای‌دهندگان منعکس شد.
حزب کارگر اعلام کرده بود قصد دارد تا سال ۲۰۳۰، ۴۳ درصد انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد. از سوی مقابل اما قول ائتلاف ۲۶ تا ۲۸ درصد کاهش بود. این ارقام کمتر از خواسته نمایندگان مستقل و سبزها بود و آنچه دانشمندان لازم می‌دانند.
به نظر می‌رسد اما تغییرات اقلیمی در سیاست‌های دولت آینده استرالیا پررنگ‌تر از برنامه‌های انتخاباتی حزب کارگر باشد. آلبانیز پس از اعلام پیروزی حزبش در شامگاه شنبه گفت: «با هم می‌توانیم به جنگ‌های اقلیمی پایان دهیم». او افزود استرالیا می‌تواند «ابر قدرت انرژی تجدیدپذیر» باشد.
نخست‌وزیر آینده استرالیا درباره سیاست‌های اقتصادی نیز گفت:
«ما با هم قادریم در منافع مشترک با تجارت و اتحادیه‌ها کار کنیم تا بهره‌وری را افزایش دهیم، دستمزدها و سود را افزایش دهیم. من اقتصادی می‌خواهم که برای مردم کار کند، نه برعکس.»
ائتلاف حاکم در حین انتخابات به‌جای تغییر سیاست برای جلب نظر لیبرال‌های میانه‌رو که نگران آب‌وهوا هستند، بر رأی‌دهندگان کرسی‌های شهری، منطقه‌ای و معدنی که از سنگرهای سابق حزب کارگر و ملی‌گراها هستند، تمرکز داشت. با کناره‌گیری موریسون و شکست فرادنبرگ، واضح‌ترین نامزد برای تبدیل شدن به رهبر لیبرال‌ها، پیتر داتون، از اهالی راستگرای کوئینزلند خواهد بود که موفق شد دوباره به پارلمان راه پیدا کند.
افزایش هزینه‌های زندگی و مسئله دستمزد و مسکن
اگر بتوان جدی‌نگرفتن تغییرات اقلیمی در برنامه انتخاباتی حزب حاکم را از دلایل شکست لیبرال‌ها دانست، باید گفت احزاب اصلی آراء خود را مدیون برنامه‌های انتخاباتی معیشتی‌اند.
کمپین‌های آن‌ها به شدت بر افزایش هزینه‌های زندگی متمرکز بود. استرالیا در شرایط فعلی بالاترین نرخ تورم در ۲۱ سال گذشته را تجربه می‌کند و بانک مرکزی این کشور برای نخستین بار از سال ۲۰۱۰ نرخ بهره را افزایش داده است. با این‌وجود موریسون استدلال می‌کرد که مدیریت اقتصادی «موفق» دولت او و نرخ پایین بیکاری دلیل اصلی رای‌دهندگان برای حمایت مجدد از اوست. حزب کارگر اما در کمپین خود سوابق اقتصادی دولت را مورد حمله قرار داده و به عدم افزایش سریع دستمزدها برای پوشش افزایش هزینه‌های زندگی اشاره کرد.
هر دو حزب در برنامه‌های خود وعده پرداخت کمک‌هزینه خرید خانه اول دادند. در حالی که موریسون اعلام کرد به مردم اجازه می‌دهد زودتر از موعد به مزایای بازنشستگی‌شان دسترسی داشته باشند تا از آن برای پرداخت هزینه خرید خانه استفاده کنند، آلبانیز طرحی را ارائه کرد که برمبنای آن دولت در ازای سهام مالکیت، در قیمت خرید خانه مشارکت کند.
سیاست خارجی، و نقش استرالیا در اقیانوس آرام، پس از امضای پیمان امنیتی جزایر سلیمان با چین در اواخر آوریل، نیز به شدت در کمپین هر دو حزب پررنگ بود.
حزب کارگر تلاش کرد پیمان امنیتی با چین را با خشم کشورهای اقیانوس آرام از شهرت استرالیا به عنوان عقب مانده در اقدامات اقلیمی، مرتبط کرده و از آن علیه دولت موریسون استفاده کند.
نگرش‌ها و سیاست‌ها نسبت به مردم بومی نیز در این انتخابات در دستور کار قرار داشت و گروه‌های بومی همچنان خواستار حقوق زمین و به‌رسمیت شناخته‌شدن به عنوان اولین مردم کشور در قانون اساسی بودند. این مسئله را هم می‌توان در کنار موضوع سیاست‌های اقلیمی قرار دارد، به‌عنوان مورد دیگری که به فاصله‌گرفتن رای‌دهندگان از احزاب اصلی منجر شد.
لیندا جون کو، فعال بومی در این زمینه به روزنامه گاردین گفت: «لیبرال و کارگر هر دو انگشت خود را بر سر اینکه چه کسی کمترین کار را برای ملت‌های اول انجام می‌دهد، نشانه می‌گیرند اما احزاب جزئی مانند سبزها و حزب بومی استرالیا که تازه تأسیس شده است، سیاست‌ها و راه‌حل‌های عملی و ملموس‌تری را برای ایجاد تغییر در رویکرد نسبت به حاشیه‌نشین‌ترین و تحت ستم‌ترین جوامع ما در سراسر کشور ارائه می‌کنند.
انتظار می رود آنتونی آلبانیز به سرعت به عنوان نخست وزیر جدید استرالیا سوگند یاد کند. او درصورت انتخاب شدن قرار است روز سه شنبه به توکیو سفر کرده و در آنجا با جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا، نارندرا مودی، نخست وزیر هند و فومیو کیشیدا، نخست وزیر ژاپن دیدار کند.