حمله روسیه به اوکراین که از ۵ اسفند / ۲۴ فوریه آغاز شده، در اکثر جبهه‌ها بر اثر مقاومت شدید متوقف شده است، و در حالی که غیرنظامیان اوکراینی در شهرهای محاصره‌شده گرفتار شده‌اند، نظامیان اوکراینی مناطقی را پس گرفته‌اند.
روز نخست مذاکرات هیأت‌های نمایندگی روسیه و اوکراین که صبح امروز، سه‌شنبه ۹ فروردین / ۲۹ مارس، در دفتر کاری ریاست جمهوری ترکیه در کاخ دلمه باغچه‌سرای استانبول آغاز شده بود، بعد از ظهر به پایان رسید.
الکساندر فومین، معاون وزیر دفاع روسیه به خبرنگاران گفت:
«به‌منظور افزایش اعتماد متقابل و ایجاد شرایط لازم برای مذاکرات بیشتر و دستیابی به هدف نهایی یعنی توافق و امضای توافق‌نامه، تصمیم گرفته شد که فعالیت‌های نظامی خود در مسیرهای کیف و چرنیهیف را به‌شدت کاهش دهیم.»
فومین اشاره‌ای به مناطق دیگری که شاهد درگیری‌های شدیدی بوده‌اند، نکرد؛ از جمله اطراف ماریوپُل در جنوب شرقی، سومی و خارکف (خارکیف) در شرق و خرسون و میکولایف در جنوب اوکراین.
رویترز به‌نقل از برخی از تحلیلگران نوشته است که وعده روسیه برای کاهش درگیری‌ها عمدتاً مناطقی را در بر می‌گیرد که در حال از دست دادن موقعیت خود در آن‌هاست.
ولادیمیر مدینسکی، مشاور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه و رئیس هیأت مذاکره‌کننده این کشور پس از نشست با هیأت اوکراینی مذاکرات را «سازنده» خواند و ضمن تأیید سخنان معاون وزیر دفاع روسیه در مورد کاهش عملیات نظامی در کی‌یف و شمال اوکراین، گفت:
«ما پیشنهادهای را از اوکراین که حاوی موضع آن‌هاست دریافت کرده‌ایم و با بررسی آن‌ها پیشنهادها را به رئیس جمهوری ارائه خواهیم کرد.»
هیأت اوکراینی گفت بر اساس پیشنهادهای آن‌ها، کی‌یف با عدم پیوستن به ائتلاف‌ها یا عدم استقرار پایگاه‌های نظامی خارجی موافقت خواهد کرد، اما امنیت خود را با شرایطی مشابه «ماده ۵»، بند دفاع جمعی ائتلاف نظامی ناتو تضمین خواهد کرد.
اوکراینی‌ها از کانادا، لهستان و ترکیه سه کشور عضو ناتو به‌عنوان کشورهایی که ممکن است چنین ضمانتی ارائه کنند، نام بردند. آمریکا، بریتانیا، آلمان و ایتالیا نیز می‌توانند در این امر دخیل باشند.
در ماده ۵ پیمان بنیان‌گذاری ناتو آمده است «طرف‌های حاضر در این پیمان توافق می‌کنند که حمله نظامی به یک یا چند کشور عضو در اروپا یا آمریکای شمالی، حمله علیه تمامی آن‌ها تلقی می‌شود». در ادامه این ماده گفته شده که اگر یکی از اعضای ائتلاف مورد حمله قرار گیرد، ناتو باید «اقدام لازم از جمله استفاده از نیروی مسلح را برای بازگرداندن و حفظ امنیت منطقه آتلانتیک شمالی» انجام دهد.
ناتو از سال ۲۰۱۴ حمایت خود از اوکراین را بر پایه ماده ۵ به‌عنوان «اقدامات دفاع جمعی» طبقه‌بندی کرده و همواره به اعتراض خود نسبت به الحاق کریمه به روسیه و تهاجم مسکو به شرق اوکراین ادامه داده است.
مذاکره‌کنندگان گفتند پیشنهادهای اوکراین همچنین به یک دوره مشورتی ۱۵ ساله در مورد حل مسئله کریمه‌ی الحاق‌شده به روسیه و و تعهد به عدم توسل به ابزارهای نظامی در هر حالتی اشاره می‌کند که می‌تواند تنها در صورت آتش‌بس کامل اجرایی شود.
آن‌ها افزودند سرنوشت منطقه دونباس در جنوب شرقی اوکراین که روسیه خواستار واگذاری آن به جدایی‌طلبان است، توسط رهبران اوکراین و روسیه مورد بحث قرار خواهد گرفت.
بر اساس این پیشنهادها، همچنین هرگونه توافق صلح مستلزم برگزاری همه‌پرسی در اوکراین خواهد بود.
هیأت اوکراینی خواستار دیدار ولادیمیر پوتین و ولودیمیر زلنسکی، رهبران دو کشور شدند و ولادیمیر مدینسکی، مذاکره‌کننده ارشد روسیه گفت این دیدار زمانی می‌تواند برگزار شود که وزیران امور خارجه برای امضای توافق آماده شوند.
الکساندر چالی، مذاکره‌کننده اوکراینی، گفت:
«اگر ما موفق به تحکیم این مفاد کلیدی شویم اوکراین در موقعیتی قرار خواهد گرفت که واقعاً می‌تواند وضعیت فعلی خود را به‌عنوان یک کشور غیربلوکی و غیرهسته‌ای در قالب بی‌طرفی دائمی تثبیت کند.»
او افزود:
«ما میزبان پایگاه‌های نظامی خارجی در خاک خود و همچنین پذیرای استقرار نیروهای نظامی در خاک خود نخواهیم بود و وارد ائتلاف‌های نظامی-سیاسی نخواهیم شد. مانورهای نظامی با موافقت کشورهای ضامن انجام خواهد شد.»
با گذشت بیش از یک ماه از بزرگترین حمله به یک کشور اروپایی از زمان جنگ جهانی دوم، بیش از ۳,۹ میلیون نفر به خارج از سرزمین خود گریخته‌اند، هزاران نفر کشته و زخمی شده‌اند و اقتصاد روسیه تحت تاثیر تحریم‌ها قرار گرفته است.
بر اساس آمار شهردار ماریوپل، شهری که توسط نیروهای روسی محاصره شده است، نزدیک به پنج هزار نفر کشته شده‌اند. این آمار اما قابل تأیید نیست.
در بخش‌هایی که اکنون در اختیار سربازان روسی است، شمار کمی از ساکنان در میان بلوک‌های آپارتمانی سوخته و بمب‌گذاری شده دیده می‌شوند.
با این حال، در مناطق دیگر، نیروهای اوکراینی پیش‌روی کرده‌اند و سرزمین‌هایی را از نیروهای روسی در حومه کی‌یف، در شمال شرق و در جنوب کشور پس گرفته‌اند.
یکی از مناطق بازپس‌گیری‌شده در مسیر روستای روسانیف قرار دارد که اکنون مملو از تانک‌های سوخته و یونیفرم‌های نظامی روسی است و خانه‌های اطراف ویران شده‌اند.
در شهر جنوبی میکولایف، یک موشک ساختمان اداری و اصلی این شهر را منفجر کرد. مقام‌های محلی گفتند دست‌کم هفت نفر کشته و ۲۰ نفر زخمی شدند که ۱۸ نفر از آن‌ها از زیر آوار بیرون کشیده شدند.
سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه گفت نیروهای نظامی این کشور تا حدود زیادی مرحله نخست حمله خود را تکمیل کرده‌اند، توانایی‌های نظامی اوکراین را کاهش داده‌اند و اکنون بر مناطق مورد ادعای جدایی‌طلبان در جنوب شرق تمرکز خواهند کرد.
مسکو اواخر هفته گذشته بیانیه مشابهی را صادر کرد که در غرب به‌عنوان نشانه‌ای از دست کشیدن از اهداف اولیه سرنگونی دولت کی‌یف تعبیر شد.
روز سه‌شنبه، رومن آبراموویچ، میلیاردر روسی و رئیس پیشین باشگاه فوتبال آرسنال لندن در محل مذاکرات حضور داشت. کرملین گفت او به‌عنوان میانجی اما نه به‌عنوان بخشی از هیأت روسی در استانبول حضور داشت.
روسیه، آمریکا و اوکراین همگی، گزارش‌های رسانه‌ها مبنی بر این‌که آبراموویچ ممکن است در حین انجام مأموریت صلح مسموم شده باشد را نادیده گرفته‌اند.
برخی منابع گفته‌اند که هیأت روسیه قصد دارد امروز استانبول را ترک کند. آن‌ها می‌گویند مذاکرات رودررو در استانبول به پایان رسیده و آن‌ها گفت‌گوهای خود را به شکل ویدئویی ادامه خواهند داد.