بسیاری از اثرات گرمایش جهانی بر اساس گزارش اخیر سازمان ملل متحد «برگشت‌ناپذیر» خواهد بود.
با وجود این، نویسندگان گزارش اخیر که توسط «هیئت بینادولتی تغییر اقلیم» (IPCC) تهیه شده، می‌گویند که برای اجتناب از بدترین سناریوی ممکن هنوز فرصت کوتاهی باقی مانده است.
این گزارش می‌گوید بشر و طبیعت به نقطه‌ای رسیده اند که فراتر از توانایی‌هایشان برای تطبیق‌پذیری است و بیش از ۴۰ درصد جمعیت جهان نسبت به تغییرات اقلیمی «به‌شدت آسیب‌پذیر» است.
اما اگر بشر بتواند افزایش دما را زیر ۱,۵ درجه نگه دارد، هنوز برای نجات امیدی هست.
اثرات بحران اقلیمی بسیار بدتر از آن چیزی است که پیش‌بینی شده و چنانچه مدیر گفت‌وگوهای اقلیمی سازمان ملل متحد هشدار می‌دهد اگر دولت‌ها هرچه سریعتر خود را با این وضعیت تطبیق ندهند، باید منتظر فاجعه‌ای جهانی باشیم.
الوک شارما، که مدیریت نشست اقلیمی کاپ ۲۶ (نشست اقلیمی سال گذشته در گلاسکو) را برعهده داشت می‌گوید: «تغییراتی که در آب‌وهوا شاهد آن هستیم بسیار زودتر و شدیدتر از آنچه فکر می‌کردیم رخ خواهد داد. اثر بحران اقلیمی بر زندگی روزمره ما چشمگیر و به شکل روزافزونی شدید خواهد بود. اگر ما اکنون خود را برای این وضعیت بر اساس آنچه علم پیش روی ما گذاشته آماده نکنیم، آسیب عظیمی به خودمان و جمعیت‌مان وارد خواهیم آورد.»
هیات بینادولتی تغییر اقلیم در سازمان ملل متحد وظیفه ارزیابی و تهیه گزارش در زمینه تغییرات اقلیمی و اثرات آن را بر عهده دارد.
گزارش قبلی این نهاد اوت سال گذشته منتشر شد. گزارش منتشرشده کنونی قسمت دوم از همان گزارش جامع است.
گزارش جامع ارزیابی علوم اقلیمی ششمین گزارش IPCC از ۱۹۸۸ تا کنون است. گزارش پیشین ۲۰۱۳ منتشر شد و دانشمندان برای ارائه گزارش جامع جدید هشت سال به پژوهش و جمع‌آوری داده دست زدند.
به طور کلی دمای هوا در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ حدود ۱,۱ درجه سانتیگراد بالاتر از متوسط دمای ثبت‌شده در دوره پیشاصنعتی بود و این نشان می‌دهد که تا چه حد جهان در حال نزدیک شدن به حد گرمایش ۱,۵ درجه سانتیگرادی است که به گفته دانشمندان، سبب تأثیرات شگرفی خواهد شد.
در قسمت اول گزارش در سال گذشته دانشمندان به علوم فیزیکی بنیادین تغییرات اقلیمی پرداختند ــ یعنی چه اتفاقی برای اتمسفر، دریاها و خشکی‌ها خواهد افتاد. اما از دل این تحلیل می‌توان به آسیب قابل پیش‌بینی در صنعت کشاورزی پی برد.
قسمت دوم این گزارش دوشنبه ۲۸ فوریه منتشر شد و به دلایل، اثرات و راه‌حل‌های تغییرات اقلیمی نگاهی دارد و به تأثیرات فروشکست اقلیم بر حوزه‌های کلیدی حیات انسانی و طبیعی و صدمات واردآمده بر آنها می‌پردازد.
این گزارش روشن‌ترین تصویر تا به امروز ارائه‌شده در مورد تأثیرات دنیایی گرمتر بر زندگی تمام موجودات زنده زمین را ترسیم می‌کند.
این گزارش نشان می‌دهد که چطور پدیده‌های حاد آب‌وهوایی نظیر سیل و موج شدید گرما که به تغییرات اقلیمی مربوط می‌شوند بسیار سخت‌تر و شدیدتر از آنچه پیش از این تخمین زده شده بود بر انسان و سایر گونه‌های جانوری تاثیر می‌گذارند.
بر اساس این مطالعه این اثرات فراتر از توانایی تطبیق‌پذیری بسیاری از انسان‌هاست.
هرچند همه ما از تغییرات اقلیمی متاثر هستیم اما برخی شدیدتر از سایرین آسیب می‌بینند و یکی از عوامل اصلی در تعیین میزان آسیب افراد از تغییرات اقلیمی جایی است که در آن زندگی می‌کنند، و نیز طبقه و جنسیت و نژادی که به آن تعلق دارند. در واقع تبعیض و فقر و نابرابری اثر تغییرات اقلیمی را تشدید می‌کند.
بین سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۲۰، در مناطق بسیار آسیب پذیر نظیر بخش‌هایی از آفریقا، آسیای جنوب شرقی و آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی، نسبت به سایر مناطق جهان میزان مرگ افراد بر اثر سیل و خشکسالی و طوفان ۱۵ برابر بود.
درسطح گرمایش فعلی زمین طبیعت به صورتی مشهود در حال تغییر است.
صخره‌های مرجانی سفید شده و به دلیل گرم شدن آب اقیانوس‌ها در حال جان دادن هستند و در جایی دیگر درختان به سبب خشکسالی در حال خشک شدن و مرگ هستند.
ادامه وضعیت و روند صعودی افزایش سطح آب دریاها به مناطق ساحلی آسیب می‌زند و موجب از بین رفتن و در آب فرو رفتن این مناطق همراه با ساختمان‌هایشان خواهد شد.
هیات بینادولتی تغییر اقلیم پیش‌بینی می‌کند که یک میلیارد نفر ظرف چند دهه آینده به دلیل رویدادهای ویژه ساحلی در معرض خطر قرار گیرند.
اگر درجه حرارت بین ۱,۷ و ۱,۸ درجه سانتیگراد بیش از سطح سال‌های دهه ۱۸۵۰ افزایش یابد، بر اساس این گزارش نیمی از جمعیت کره زمین در معرض تهدیدات جانی اقلیمی ناشی از افزایش گرما و رطوبت شدید قرار خواهند گرفت.
آنتونیوگوترش دبیرکل سازمان ملل متحد این گزارش را «اطلس رنج انسانی» توصیف کرده است.
گوترش گفت: «حقایق انکارناپذیرند. این سلب مسئولیت از رهبری عملی مجرمانه است. بزرگترین آلوده‌کنندگان در جهان مقصر سوزاندن عمدی تنها خانه‌ای که برای زندگی داریم هستند.»
به گفته تهیه‌کنندگان این گزارش ادامه روند فعلی، احتمالا به گسترش سریعتر بیماری‌ها در دهه‌های آینده خواهد انجامید.
به جز اثرات بحران اقلیمی بر سلامت بدنی این گزارش برای نخستین بار به تاثیر تغییرات اقلیمی بر سلامت روانی افراد نیز اشاره می‌کند.
افزایش اضطراب و شوک ناشی از حوادث مربوط به تغییرات حاد آب‌وهوایی ( سیل و ..) و از دست رفتن وسیله امرار معاش و فرهنگ باعث تاثیر منفی بر روان انسان‌ها می‌شود.
بر اساس این گزارش بیش از نیمی از ارگانیسم‌های زنده در حال جابجایی به سمت سطوح مرتفع‌تر و یا نزدیک‌تر به قطب‌ها هستند.
تخمین زده می‌شود که حدود ۱۴ درصد از گونه‌های جانوری و گیاهی چنانچه افزایش درجه حرارت از حد ۱,۵ درجه سانتیگراد فراتر رود منقرض شوند.
درصورتی که این افزایش به ۳ درجه سانتیگراد برسد حدود ۲۹ درصد از گونه‌ها منقرض خواهند شد.
برخی از پژوهشگران معتقدند که عبور از مرز ۱,۵ درجه سانتیگراد برای مدت زمان کوتاهی می‌تواند قابل قبول باشد مشروط به این‌که دوباره به سطح قبل بازگردیم. در گزارش هیات بینادولتی تغییر اقلیم این دیدگاه خطرناک ارزیابی شده است.
این گزارش همچنین استفاده از تکنولوژی‌هایی نظیر انحراف اشعه خورشید یا خارج کردن دی‌اکسید کربن از هوا به عنوان راه حل برای گرمایش زمین را رد کرده و می‌گوید چنین اقداماتی موجب وخیم‌تر شدن اوضاع خواهد شد.