یک پژوهش جدید اثبات کرده که غولهای نفتی وعدههای مربوط به انرژی پاکیزه را به اقدام عملی تبدیل نمیکنند و این وعدهها صرفاً یک استراتژی «سبزشویی» تبلیغاتی است.
این پژوهش همتاخوانیشده در ژورنال «پلوس وان»، وعدههای گفتهشده و اقدامهای عملیشده درباره اقلیم و انرژی پاک از ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۰ از سوی چهار غول نفتی اکسانموبیل، شورون، شل و بیپی را با یکدیگر مقایسه کرده است.
پژوهشگران ژاپنی این تحقیق نتیجه گرفته اند که شرکتهای یادشده ابداً در حال تغییر دادن الگوهای کسبوکارشان به سمت انرژی پاکیزه نیستند. آنها مینویسند:
«میزان سرمایهگذاریها و اقدامات عملی با گفتار آنها انطباق ندارد. تا زمانی که اقدامات عملی و سرمایهگذاریها با گفتار همراستا نباشند، اتهام سبزشویی علیه این شرکتها معتبر خواهد بود.»
سبزشویی یعنی تلاش برای انحراف از مشکل اصلی و مسئولیت تاریخی در مورد گرمایش زمین، با استفاده از سیاستهای سرمایهدارانه «اقتصاد سبز» یا وعدههای توخالی حمایت از محیط زیست. به عبارت دیگر، سبزشویی یعنی بیش از آنکه به طور واقعی برای مقابله با تغییرات اقلیمی دست به عمل بزنی، به تبلیغ و ترویج گفتارهای آن بپردازی.
این نخستین بار نیست که غولهای نفتی به سبزشویی و دادن وعدههای دروغین بر سر اقلیم متهم میشوند. اما پژوهش اخیر جامعترین پژوهش دراینباره است. این پژوهش همچنین باعث شده که شرکتهای تبلیغاتی بزرگ که استراتژی تبلیغاتی غولهای نفتی را طراحی کرده اند، مورد انتقاد قرار گیرند.
ادلمان، بزرگترین شرکت روابط عمومی جهان که خود وعدههای اقلیمی جاهطلبانهای داده، برای غولهای نفتی اکسان و شل کار میکند و همچنین با گروههای تولیدی و تجاری همچون سازندگان سوخت و پتروشیمی آمریکا همکاری دارد که علیه سیاستهای زیستمحیطی لابیگری میکنند.
شرکتهای بزرگ روابط عمومی دیگری هم زیر ذرهبین قرار دارند: WPP که برای بیپی و شورون کار میکند؛ استودیو تی متعلق به نیویورک تایمز که برای اکسان و شل کارزار درست کرده و ادعاهای کربنخنثی آنها را تبلیغ کرده است؛ و گروه خلاقه واشنگتن پست نیز برای شورون، شل و انستیتو نفت آمریکا کارزارهای تبلیغاتی مشابهی به راه انداخته است. حالا مشخص شده که این کارزارها گمراهکننده بوده اند. این شرکتهای تبلیغاتی هنوز درباره پژوهش جدید اظهارنظری نکرده اند.
یک هفته پیش از انتشار پژوهش اخیر، دو نماینده دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا به شش شرکت روابط عمومی نامه فرستاده بودند و از آنها جزئیات بیشتری در مورد همکاریشان با غولهای نفتی، به ویژه در مورد کارزارهای آنها در رابطه با تغییرات اقلیمی خواستند. این کارزارها به گفته آنها مردم را گمراه کرده اند.
پژوهش دیگری نیز ابتدای فوریه سال جاری منتشر شد که بنا به آن، شماری از بزرگترین شرکتهای غیرنفتی جهان کاری در راستای تحقق وعدههای کربنخنثی انجام ندادهاند.
هرچند شرکتهای همچون آمازون، ایکیا، نستله و یونیلیور وعده دادهاند که فعالیتهای خود را ۱۰۰ درصد کربنخنثی خواهند کرد و ۱۰۰ درصد انتشار گازهای گلخانهای ناشی از این فعالیتها را از بین خواهند برد، پژوهش جدید نشان میدهد که کاهش در انتشار گازهای کربنی آنها ۴۰ درصد بیشتر نخواهد بود. آمازون و یونیلیور متعهد شدهاند تا ۲۰۴۰ میزان خالص انتشار دی اکسید کربن را به صفر برساند. ایکیا و نستله همین وعده را برای پیش از ۲۰۵۰ اعلام کردهاند. اما بر أساس دادههای انستیتو نیوکلایمت، این وعدهها تا کنون توخالی بودهاند.
پیامدهای بحران اقلیمی ناشی از گرمایش زمین در سرتاسر جهان مشاهده میشوند و دانشمندان پنل تغییرات اقلیمی سازمان ملل بارها گفته اند که برای محدودماندن گرمایش زمین تا سطح ۱,۵ درجه نسبت به پیش از انقلاب صنعتی، باید تا ۲۰۳۰ معادل ۴۵ درصد از انتشار گازهای گلخانهای در سطح جهان کاسته شود. این هدف به دلیل سیاستهای دولتها و شرکتهای عظیم چندملیتی هنوز بعید به نظر میرسد. با افزایش دما بیش از ۱,۵ درجه، همانطور که دانشمندان اقلیمی پیش از این نیز هشدار داده بودند، تخریب گسترده و پدیدههای حاد آبوهوایی همچون سیل شدید، توفانهای ویرانگر، افزایش سطح آب دریاها، خشکسالی، تغییر نظام بارش و … رخ خواهد داد.