بر اساس پژوهشی جدید، داروهای ساخت انسان رودخانههای سرتاسر جهان را آلوده کرده اند و «تهدیدی جهانی برای سلامت محیط زیست و بشر» به بار آورده اند.
پیش از این هم مشخص شده بود داروهای ساخت انسان برای حیات وحش تهدیدزا هستند و وجود آنتیبیوتیکها در محیط زیست، مقاومت در برابر این داروها را بالا میبرد. این افزایش مقاومت یکی از بزرگترین تهدیدهای پیش روی بشر دانسته میشود.
در پژوهش اخیری که منتشر شده، دانشمندان میزان غلظت ۶۱ ماده موثره دارویی را در بیش از ۱۰۰۰ محل مربوط به ۲۵۸ رودخانه در ۱۰۴ کشور در تمام قارهها اندازه گرفته اند.
رودخانه رودبار ایران نیز بررسی شده است. این رودخانه در میان ۳۰ درصد پایینی ردهبندی رودخانههای آلوده قرار دارد اما به طور کلی تنها دو محل آلوده نبود: ایسلند و روستایی در ونزوئلا که در آن مردم بومی از داروهای مدرن انسانی استفاده نمیکنند.
مناطقی که سطوح بسیار بالایی از آلودگی به ماده موثره دارویی داشتند، لاهور پاکستان، لا پاز بولیوی، و آدیس آبابای اتیوپی بودند.
کرانه باختری فلسطین و مادرید اسپانیا در زمره ۱۰ درصد با سطح بالای آلودگی بود و رودخانه اسکندر اسرائیل، بغداد عراق، گلاسکو اسکاتلند در بریتانیا و دالاس ایالات متحده آمریکا در زمره ۲۰ درصد با سطح بالای آلودگی قرار داشتند.
در ژانویه سال جاری پژوهشی منتشر شد که نشان میداد ۵ میلیون تن در ۲۰۱۹ بر اثر عفونتهای باکتریاییای مرده اند که در برابر آنتیبیوتیکها مقاوم هستند. به گزارش گاردین، مناطقی که در آن پژوهش با بالاترین سطوح مقاومت در برابر آنتیبیوتیک درگیر هستند، با مناطقی که در پژوهش اخیر دارای بالاترین سطح آلودگی به مواد دارویی هستند، انطباق دارند.
پژوهش جدید نشان میدهد که در برخی مناطق آلودگی نشتکرده توسط کارخانههای داروسازی به غلظت بالای مواد موثره دارویی انجامیده است.
به گزارش «گاردین»، مادههای موثره دارویی که به کرات مشاهده شدند، داروی ضدصرع کاربامازپین ــ که به سختی تجزیه میشود ــ داروی ضددیابت متفورمین و بالاخره کافئین بودند. هر سه در دست کم نیمی از محلها مشاهده شدند. داروهای آنتیبیوتیک در غلظتهای خطرناکی در ۲۰ درصد محلها مشاهده شد. بسیاری از این محلهایی که نمونهبرداری از آنها به عمل آمده، دستکم آلوده به یک ماده فعال در سطح خطرناک و مضر برای حیات وحش بودند. داروهای ضدافسردگی باعث میشوند سارها اشتهای کمتری برای غذا خوردن داشته باشند. داروهای ضدبارداری باعث کاهش جمعیت ماهیها شده اند.
روی تمام قارهها آلودگی به داروهای ضدافسردگی همچون سیتالوپرام و ونلافاکسین، داروهای ضدآلرژی سیتریزین و فکسوفنادین، داروی آنتیبیوتیک تریمتوپریم و داروی بیحسی لیدوکائین مشاهده شده است.