مسئول هیأت آمریکایی در مذاکرات هسته‌ای وین یکشنبه ۲۳ ژانویه/ ۳ بهمن در مصاحبه با خبرگزاری رویترز گفت: بعید است که ایالات متحده برای احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران به توافق برسد، مگر اینکه تهران چهار شهروند آمریکایی زندانی را آزاد کند.
رابرت مالی در محل مذاکرات هسته‌ای با ایران در مصاحبه با رویترز گفت:
«این دو موضوعات جداگانه‌ای هستند و ما هر دوی این موضوعات را پیگیری می‌کنیم. اما باید گفت، تصور بازگشت به توافق هسته‌ای دشوار است در حالی که چهار آمریکایی بی‌گناه در ایران به گروگان گرفته شده‌اند.»
مالی در ادامه این مصاحبه افزود:
«با اینکه ما با ایران در حال مذاکره غیرمستقیم بر سر پرونده هسته‌ای هستیم، اما در همان حال مذاکراتی نیز با آنها داریم که نسبت به آزادی گروگان‌هایمان اطمینان حاصل کنیم و البته که این مذاکرات هم غیرمستقیم است.»
در سال‌های اخیر، سپاه پاسداران ده‌ها شهروند دوتابعیتی و خارجی را عمدتاً به اتهامات امنیتی دستگیر کرده است.
گروه‌های حقوق بشری، ایران را متهم کرده‌اند که زندانیان را برای ایجاد اهرم‌های فشار در مذاکرات دیپلماتیک به کار می‌گیرد. قدرت‌های غربی مدت‌هاست که خواهان آزادی شهروندان خود هستند که به گفته آنها زندانی سیاسی هستند.
تهران بازداشت این افراد را به دلایل سیاسی تکذیب میکند.
پایان اعتصاب غذای بری روزن
بری روزن، دیپلمات ۷۷ ساله آمریکایی نیز که برای آزادی زندانیان دوتابعیتی در ایران دست به اعتصاب غذا زده است نیز در کنار رابرت مالی حضور داشت. او یکی از دیپلمات‌های آمریکایی بود که در جریات اشغال سفارت آمریکا در تهران در طی سال‌های ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۱ در بازداشت بود. مالی به رویترز گفت:
«من با تعدادی از خانواده‌های گروگان‌ها صحبت کرده‌ام. آنها قدردان کاری هستند که آقای روزن انجام می‌دهد. آنها اما از او می‌خواهند به اعتصاب غذای خود پایان دهد.»
روزن گفت بعد از پنج روز اعتصاب غذا احساس ضعف میکند و لذا درخواست خانواده‌‌ها را اجابت میکند. روزن گفت:
«با درخواست فرستاده ویژه مالی و پزشکان من و دیگران، ما توافق کردیم که پس از این جلسه اعتصاب غذای خود را متوقف کنم، اما این بدان معنا نیست که دیگران این پرچم را برافراشته نگه ندارند.»
شهروندان زندانی در ایران که آمریکا خواهان آزادی آن‌‌هاست عبارت‌اند از سیامک نمازی، تاجر ایرانی-آمریکایی ۵۰ ساله و پدرش باقر ۸۵ ساله، مراد طاهباز، فعال محیط زیست ۶۶ ساله با تابعیت بریتانیا و عماد شرقی، تاجر ایرانی – آمریکایی ۵۷ ساله است.
روند مذاکرات
گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و ایالات متحده برای احیای برجام بعد از یک وقفه سه روزه که به‌سبب سال نو مسیحی ایجاد شد از دوشنبه ۲ ژانویه/ ۱۲ دی از سر گرفته شده است. دیپلمات‌ها از همه طرف‌های حاضر در مذاکرات اظهار امیدواری کرده بودند که تا پایان ماه جاری یا حداکثر تا اوایل فوریه/ بهمن در روند مذاکرات پیشرفت‌هایی حاصل شود.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین شامگاه گذشته در جمع خبرنگاران گفت:
«ما نمی‌توانیم به خود اجازه دهیم ماه‌ها و ماه‌ها به مذاکرات ادامه دهیم. من معتقدم که باید گفت‌وگوها را در فوریه نهایی کنیم. البته اینکه آیا امکان نهایی شدن در اوایل فوریه وجود دارد یا نه را نمی‌دانم.»
در حال حاضر بحث بر سر راستی‌آزمایی بازگشت طرفین به تعهداتشان در برجام و تضمین توافق و سانتریفیوژهای پیشرفته ایران است. طرف غربی خواهان معدوم شدن سانتریفیوژهاست.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران صبح دوشنبه ۴ بهمن در یک نشست خبری در تهران در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات وین و اختلاف‌ها و همچنین اظهارات رابرت مالی و تعیین پیش شرط برای احیای توافق وین گفت:
«پیشرفت گفت‌وگوها در مسیر درست است. در هر چهار حوزه پیشرفت‌های خوبی داشتیم در برخی اسناد پرانتزها و اختلاف‌ها کمتر شده است. بسیاری از ایده‌های ایران تبدیل به کلمات شدند از جمله در حوزه تضامین. مهم این است همه اطراف مذاکرات در وین پذیرفتند این است که نباید آنچه در سال‌های گذشته با خروج آمریکا از برجام رخ داد تکرار شود. ایده‌های کاملا اجرایی و عملیاتی را در وین با واقع‌نگری ارائه کردیم و معتقدیم این ایده‌ها امکان گفت‌وگو درباره تضامین را فراهم کرده است.»
خطیب‌زاده درباره شهروندان زندانی دوتابعیتی آمریکایی در ایران و همچنین اتباع ایرانی زندانی در آمریکا گفت:
«این موضوع در دستورکار ما بوده و دو مسیر مختلف است. اگر آمریکا به توافقاتی که از قبل بود پایبند باشد این موضوع انسانی قابل حل است. اگر اراده در طرف مقابل باشد می‌توانیم به توافق پایدار و قابل اتکا برسیم.»
اشاره:
این گزارش با توجه به سخنان خطیب‌زاده به روز شد