اولین مورد ابتلا به سویه جدید که سازمان جهانی بهداشت نام اُمیکرون را برای آن انتخاب کرده اواسط ماه نوامبر در بوتسوانا دیده شد. اواخر نوامبر سازمان جهانی بهداشت آن را به عنوان «سویه نگران‌کننده» شناسایی کرد. این سویه اکنون در حال انتقال به کشورهای مختلف است و شماری از کشورها از جمله بلژیک، هنگ‌کنگ، اسرائیل، بریتانیا، آلمان، هلند ، استرالیا از مشاهده این سویه در کشورهایشان خبر داده‌اند.
وقتی دانشمندان یک سویه را با عنوان «سویه نگران‌کننده» شناسایی می‌کنند، موتاسیون (جهش) ممکن است موجب مقام تر شدن ویروس در برابر واکسن، قابلیت انتقال سریع‌تر و بیشتر نسبت به سویه‌های قبلی و یا ایجاد بیماری شدیدتر و خطرناک‌تر شود. اکنون دانشمندان در مورد تحقیق در مورد سویه اُمیکرون هستند تا دریابند کدامیک از این موارد در مورد سویه جدید صدق می‌کند.
هنوز برای اعلام نظر قطعی زود است اما شواهد نشان می‌دهد که اُمیکرون (یا B.1.1.529)، ممکن است حتی از سویه دلتا نیز مسری‌تر باشد.
ویژگی اُمیکرون قابلیت این سویه برای جهش‌های متعدد است، جهش (موتاسیون) پدیده غریبی نیست. هرچه ویروس بیشتر گسترش یابد، احتمال جهش یافتن آن نیز بیشتر است. جهش ویروس وقتی رخ می‌دهد که ویروس پس از آلوده کردن میزبان (انسان) شروع به تکثیر می‌کند.
همزمان با تکثیر ویروس، اطلاعات ژنتیکی آن هم تکثیر می‌شود، و طی روند کپی کردن گاه اشتباهاتی به صورت اتفاقی در دی‌ان‌ای ویروس رخ می‌دهد، که ما آن را به نام جهش یا موتاسیون می‌شناسیم. اغلب جهش‌ها دوام چندانی ندارند و از دور خارج می‌شوند، اما برخی پایدار هستند. هر از چند گاهی این جهش‌ها سویه جدیدی به ویروس می‌دهند. دلتا، اُمیکرون و بتا از جمله سویه‌های ویروس کرونا هستند.
جهش ویروس معمولا در بدن افرادی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. همچنین افرادی که واکسن نزده‌اند احتمال بیشتری دارد که ویروس در بدنشان جهش یابد.
در آفریقای جنوبی نرخ واکسیناسیون نسبتا پایین است، تنها حدود ۳۵ درصد جمعیت این کشور هر دو واحد واکسن خود را دریافت کرده‌اند، در بوتسوانا جایی که گمان می‌رود مبدا سویه جدید باشد، نرخ واکسیناسیون از آفریقای جنوبی هم پایین‌تر است.
نترسید!
هنوز هیچ شواهدی مبنی بر مرگبار بودن این سویه مشاهده نشده، حتی مقامات بهداشتی آفریقای جنوبی گفته‌اند که علائم بیماری کووید-۱۹ در مبتلایان به سویه اُمیکرون ملایم تر بوده است.
اوغور شاهین، مدیر شرکت سازی بینونتک ( تولید کننده واکسن فایزر) در گفت‌وگویی با وال استریت ژورنال می‌گوید در حالیکه اُمیکرون ممکن است افراد واکسینه شده بیشتری را مبتلا کند، احتمالا این افراد در مقابل موارد شدید بیماری همچنان ایمن هستند. شاهین توصیه کرد که مردم آرامش خود را حفظ کرده و واحد سوم ( تقویتی) واکسن را هم بزنند.
روز پیش از مصاحبه با مدیر فایزر، فایننشال تامیز با مدیر شرکت مدرنا مصاحبه‌ای داشت. استفان بانسل، مدیر مدرنا هشدار داده بود که واکسن‌‌های موجود در برابر سویه اُمیکرون کمتر از دیگر سویه‌ها موثر هستند.
گسترش جهانی و واکنش‌ها
بیش از ۳۰ کشور همزمان با گسترش سویه اُمیکرون، محدودیت‌های مسافرتی اعمال کرده‌اند. برخی کشورها مرزهایشان را به طور کامل بر روی برخی مسافران از کشورهای عمدتا جنوب آفریقا بسته‌اند.
کشورهایی از جمله چین، ژاپن، مراکش و اسرائیل مرزهای خود را کامل بر روی شهروندان کشورهایی نظیر آفریقای جنوبی، بوتسوانا ، موزامبیک ، لسه‌تو و… که سویه جدید در آن ها قبل از دیگر کشورها مشاهده شد به طور کامل بسته‌اند.
در برخی کشورها از جمله استرالیا، آمریکا و کانادا آلمان، ایتالیا و روسیه ممنوعیت کامل اعمال نشده، به عنوان مثال در برخی ورود مسافران از کشورهای جنوب آفریقا یا برای مدت محدودی ممنوع شده یا برای ورود مسافران سختگیری‌های بیشتری اعمال می‌شود. برخی از این کشورها فقط به شهروندان خودشان اجازه ورود می‌دهند.
اُمیکرون در ایران
دبیر کمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی ایران گفته است احتمال دارد این سویه وارد ایران شده باشد، اما هنوز موردی را شناسایی نکرده‌اند.
مسعود یونسیان گفته است عدم شناسایی اُمیکرون، به این معنا نیست که این سویه هنوز وارد کشور نشده، و حتی بدون وجود خطر کرونای اُمیکرون هم نیاز به بازنگری در وضعیت بازگشایی‌ها وجود دارد و بازگشایی‌های همزمان توصیه نمی‌شود.
ایران از جمله کشورهایی است که مرزهای آن باز است و هیچ محدودیتی برای مقابله با ورود احتمالی سویه جدید در مرزهای ورودی اعمال نشده است.
آخرین آمارها از ابتلا و روند واکسیناسیون
بیماری کووید-۱۹ از زمان فراگیری آن تا به روز ۲۶ نوامبر ۲۰۲۱ نزدیک به ۲۶۱ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر را مبتلا کرده و دستکم پنج میلیون و ۲۰۰ هزار قربانی برجای گذاشته است.
بزرگترین تلاش واکسیناسیون عمومی در تاریخ علیه ویروس کرونا صورت گرفته و بیش از ۸ میلیارد واحد واکسن تزریق شده است.
در حالیکه در کشورهای فقیر بسیاری هنوز واکسن کرونا را دریافت نکرده‌اند، در اغلب کشورهای ثروتمند ارائه واحد سوم واکسن به افراد در معرض خطر و دیگر شهروندان در جریان است.