دو رویداد خونین روز یکشنبه ۱۱ مهر، در پایتخت افغانستان رخ داد. اول انفجار در مقابل مسجد جامع عیدگاه و چند ساعت بعد زد و خورد خونین نظامی در ناحیه ۱۷ شهر کابل.
در نخستین رویداد، انفجار یک بمب در مقابل مسجد عیدگاه به کشته شدن ۱۲ نفر و زخمیشدن ۳۲ نفر منجر شد. در مسجد عیدگاه، مراسم ختم مادر ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان برقرار بود و احتمالاً طراحان این بمبگذاری به دنبال کشتن سران طالبان بودند که برای تسلیتگویی به این مسجد آمده بودند.
هیچ گروهی به صورت رسمی مسئولیت این انفجار را نپذیرفته است ولی رسانههای افغانستان بلافاصله نوشتند که انفجار کار گروه «دولت اسلامی» (داعش) بوده است.
بلال کریمی، دیگر سخنگوی طالبان بعد از این رویداد گفت که سه مظنون بازداشت شدند. او گفت در این حمله به جنگجویان طالبان آسیبی نرسیده است.
این انفجار نشانه دیگری از چالشهای پیچیدهای است که طالبان پس از تصرف کابل با آن مواجه شدهاند. گروههایی که تا پیش از تسلط طالبان بر افغانستان نوعی همزیستی مسالمتآمیز با این گروه داشتند هماکنون سهم خود را از کشور و قدرت مطالبه میکنند.
طالبان در طول ۲۰ سال شورش خود بارها اقدام به بمبگذاری و تیراندازیهای خونین کردند و از این طریق حکومت مرکزی افغانستان را روز به روز ضعیفتر و شکنندهتر ساختند. حال این طالبان هستند که در وضعیتی مشابه دولت پیشین افغانستان قرار گرفتهاند. این چالشهای فزاینده امنیتی در میانه بحران اقتصادی افغانستان رخ میدهد. دیگر از کمکهای بینالمللی که حدود ۷۰ درصد از مخارج دولت افغانستان را تأمین میکرد خبری نیست و طالبان در تلاشند کشور را با عایدات گمرکی و مالیات اداره کنند.
اما این انفجار تنها رویداد خونین روز یکشنبه کابل نبود. با تاریک شدن هوا، جنگجویان طالبان یک عملیات نظامی سریع در ناحیه ۱۷ شهر کابل اجرا کردند. گفته شد که هدف این عملیات از بین بردن یکی از پایگاههای اصلی داعش در پایتخت افغانستان بوده است. اطلاعات مربوط به این موقعیت احتمالاً از همان سه نفری که پس از انفجار مسجد عیدگاه دستگیر شدند، به دست آمده بود.
ذبیحالله مجاهد، در حساب توییترش نوشت که حمله به ناحیه ۱۷ در شمال کابل برای از بین بردن محل استقرار نیروهای داعش بود و در این حمله تمام نیروهای داعش کشته شدند.
هنوز مقامهای طالبان تعداد دقیق افراد کشتهشده را اعلام نکردهاند. رسانههای مستقل و شاهدان عینی روایتی متفاوت از سخنگوی طالبان دارند. آنها میگویند در این حمله ناگهانی، تعدادی از شهروندان عادی هم کشته و زخمی شدهاند. یکی از پمپبنزینهای نزدیک محل حمله هم به صورت کامل در آتش سوخت. گزارش شده است که جنگجویان طالبان برای پراکنده کردن مردم به تیراندازی بیهدف هم دست زدهاند. نوع حمله و روایت شاهدان عینی نشان میدهد که میزان اطلاعاتی که طالبان از محل حمله داشتهاند محدود بوده است و به همین دلیل احتمال کشته شدن غیرنظامیها نیز زیاد است.
همزمان با تیراندازی در این محل، چندین صدای انفجار هم شنیده شده است. روایت شاهدان عینی آن است که یکی از خودروهای زرهی طالبان با راکت هدف قرار گرفته است. طالبان گفته است که شماری از داعشیها پس از حمله با منفجر کردن جلیقههای انتحاری به دنبال گشودن راهی برای فرار دیگر اعضایشان بودند.
شبه نظامیان داعش از زمان سقوط کابل در دو ماه پیش، حملات خود را افزایش دادهاند و این نشاندهنده بروز درگیری گسترده بین طالبان و داعش است. داعش در استان ننگرهار در شرق افغانستان پایگاههای گستردهای دارد و حال خود را به دروازههای کابل رسانده است.
در اواخر ماه اوت یک بمبگذار انتحاری داعش عملیات تخلیه شهروندان خارجی و افغانهای در معرض خطر را در فرودگاه بینالمللی کابل هدف قرار داد. در این انفجار ۱۶۹ افغان و ۱۳ سرباز آمریکایی کشته شدند. این یکی از مرگبارترین حملات در این کشور در سالهای اخیر بود. به نظر میرسد داعش برای توسعه فعالیتهایش در افغانستان، عملکرد ۲۰ سال گذشته طالبان را الگوی خود قرار داده است: انجام عملیات ایذایی و هدف قرار دادن قلب امنیتی فاتحان جدید کابل.