روز جمعه ۲۴ سپتامبر/ ۲ مهر نخستین جلسه حضوری گروه ۴ یا همان چهار دموکراسی بزرگ در کاخ سفید برگزار شد. کشورهای آمریکا، ژاپن، استرالیا و هند عضو این گروه جدیدند که گفته شده هدفش تداوم تجارت آزاد در منطقه اقیانوس هند و اقیانوسیه، حل مناقشات به شکل مسالمت‌آمیز و تضمین احترام به قوانین و قواعد بین‌المللی است.
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، اسکات موریسون، نخست‌وزیر استرالیا، یوشیهیده سوگا، نخست‌وزیر ژاپن و نارندرا مودی، نخست وزیر هند پس از پایان این نشست یک بیانیه مشترک مطبوعاتی منتشر کردند. در این بیانیه از چین نامی در میان نیست ولی همه و از جمله چین می‌دانند که گروه ۴، سازوکار جدید آمریکا برای مهار اژدهای آسیا است.
مهم‌ترین دستور کار این گروه جلوگیری از سیاست توسعه مرزهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی چین به کشورهای حوزه اقیانوسیه و اقیانوس آرام است. در بیانیه این نشست هم به این کشورها اشاره و تاکید شد که از جزیره‌های کوچکی اقیانوس آرام که کشورهای کوچک جهان را شکل می‌دهند حمایت می‌کنند تا اقتصادشان تقویت شود.
کره‌شمالی و واکسن کرونا هم در این نشست کوتاه مورد توجه قرار گرفت. اعضای گروه ۴ از کره شمالی خواستند مناقشه بر سر برنامه اتمی و موشکی‌اش را به شکل دیپلماتیک حل کند. کره‌شمالی استفاده از ابزار دیپلماتیک و مذاکره بر سر برنامه هسته‌ای و تولید موشک بالستیک را منوط به رفع تحریم‌های اقتصادی علیه کشورش کرده است.
در هفته‌های گذشته کره‌شمالی چند آزمایش موشکی جدید انجام داده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در آخرین گزارشش نوشته که بر اساس شواهد ماهواره‌ای، پیونگ‌یانگ فعالیت در بزرگترین مجتمع هسته‌ای این کشور را از سر گرفته است.
در مورد واکسن کرونا، رهبران گروه ۴ بر عزم خود برای تامین ۱ میلیارد دز واکسن کرونا برای کشورهای آسیایی تا پایان سال ۲۰۲۲ تاکید کردند. محور این بخش از وعده‌های گروه ۴ کشور هند است که روند تامین واکسن کرونای بهارات را پس از اوج‌گیری کرونا در کشورش متوقف کرد. حال هند می‌گوید که تا پایان ماه اکتبر (مهر و آبان) حدود ۸ میلیون دز واکسن صادر خواهد کرد.
چالش‌های اصلی کدامند؟
در آغاز این نشست، بایدن برنامه بورسیه‌ای را اعلام کرد که به دانشجویان این چهار کشور اجازه می‌دهد تا در رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات در دانشگاه‌های ایالات متحده تحصیل کنند.
رئیس جمهور آمریکا گفت که گروه ۴ «برای مقابله با چالش‌های اصلی عصر ما، از کرونا و تغییرات اقلیمی تا فناوری‌های نوظهور» گرد هم آمده‌اند.
اما آنچه بایدن به عنوان چالش‌های اصلی مورد توجه گروه ۴ اعلام کرد، بیان دیپلماتیکی برای نام نبردن از چالش اصلی ایالات متحده یعنی چین است.
از گروه ۴ به عنوان جدیدترین سازوکار به رهبری آمریکا برای مقابله با چین در منطقه هند و اقیانوسیه یاد می‌شود.
الجزیره در گزارشی که از این نشست منتشر کرده نوشته است که «آنچه این چهار رهبر …حقیقتا برای بحث در موردش جمع شده‌اند، چین است. محور مذاکرات نفوذ روزافزون چین در همه جنبه‌های زندگی، نه فقط برای این ۴ کشور، بلکه در سراسر جهان است.»
در واکنش به برگازی این نشست، چین از این گروه به عنوان «انحصار جدید» انتقاد کرد و گفت که «محکوم به شکست است».
سخنگوی وزارت خارجه چین می‌گوید آمریکا به دنبال احیای سازوکارهای دوران جنگ سرد است.
این دومین رویداد هفته‌های گذشته است که چین آن را اقدام علیه خودش تفسیر می کند. یک هفته پیش دولت بایدن انعقاد یک پیمان امنیتی با بریتانیا و استرالیا را اعلام کرد. اتحاد جدید با نام آکوس (AUKUS)، در نخستین اقدامش با فروش زیردریایی هسته‌ای به استرالیا موافقت کرد. اقدامی که خشم چین را برانگیخت و گفت که این اقدام سبب آغاز رقابت تسلیحاتی و تشدید تنش خواهد شد.
مقامات آمریکایی می‌گویندگروه ۴ و آکوس سازوکارهایی برای افزایش همکاری بین متحدان است و علیه هیچ کشوری نیست. این سخنان یک بیان دیپلماتیک دیگر برای آن است که از آنچه آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل «جنگ سرد جدید» خواند، نامی به میان نیاورند: جنگ سرد جدید این بار میان آمریکا و چین.