روز جمعه به دنبال انفجار انتحاری داعش در خارج از فرودگاه کابل که دست کم ۱۷۰ نفر از جمله ۱۳ سرباز آمریکایی کشته شدند، نیروهای آمریکایی که به تخلیه افغانها کمک میکردند، هشدار امنیتی دریافت کردند.
کاخ سفید اعلام کرد چند روز آینده که عملیات تخلیه آمریکا در حال انجام است احتمالا خطرناکترین روزها هستند. به گفته پنتاگون حدود ۱۱۱ هزار نفر در دو هفته گذشته از افغانستان خارج شدهاند.
جان کربی، سخنگوی پنتاگون گفت که ایالات متحده معتقد است هنوز تهدیدهای «مشخص و معتبری» علیه فرودگاه پس از حمله انتحاری در یکی از دروازههای آن وجود دارد.
نیروهای ایالات متحده و متحدانش در حال تکمیل تخلیه شهروندان و همکاران افغان آسیبپذیر هستند. ۳۱ اوت مهلت تعیین شده از سوی جو بایدن برای خروج از افغانستان پس از دو دهه حضور نظامی آمریکایی در این کشور است.
کاخ سفید گفته که حدود ۴۲۰۰ نفر روز جمعه در مدت ۱۲ ساعت از کابل خارج شدند. در همان روز مقامات آمریکایی اعلام کردند که در مجموع حدود ۵۱۰۰ آمریکایی تخلیه شدهاند و حدود ۵۰۰ نفر دیگر در انتظار خروج هستند.
برخی از رسانههای آمریکایی از جمله نیویورک تایمز به نقل از مقامات بهداشت محلی میگویند که در حمله روز پنجشنبه، ۱۷۰ نفر، از جمله نیروهای آمریکایی کشته شدند. این حمله مرگبارترین حادثه برای نیروهای آمریکایی در افغانستان در یک دهه گذشته بود.
از زمان تسلط طالبان بر افغانستان در ۱۵ اوت، تعداد زیادی از مردم در خارج از فرودگاه تجمع کرده و سعی می کنند به پروازهای تخلیه برسند.
دو تن از مقامات ارشد طالبان گفتند که نیروهای طالبان در فرودگاه کابل مستقر شدهاند و آمادهاند تا آخر هفته جاری، به محض خروج نیروهای آمریکایی، کنترل کامل را به دست بگیرند. یکی از فرماندهان ارشد طالبان گفت که نیروهای طالبان بخش اعظم فرودگاه را تصرف کردهاند و فقط بخش کوچکی هست که آمریکاییها هنوز در آن هستند.
یک مقام دوم طالبان گفته:
«به محض خروج آمریکاییها آنها فقط باید به ما سیگنال بدهند و ما پس از آن مسوولیت را بر عهده خواهیم گرفت.»
کربی این ادعای طالبان را رد کرد و به خبرنگاران گفت که بخش نظامی فرودگاه تحت کنترل ایالات متحده است.
کربی گفت:
«آنها مسئول هیچ یک از دروازه ها نیستند. آنها مسئول هیچ یک از عملیات فرودگاه نیستند. فرودگاه هنوز تحت کنترل ارتش آمریکاست.»
صبح روز شنبه، سفارت آمریکا هشدار داد که آمریکاییها به دلیل تهدیدهای امنیتی از سفر به فرودگاه اجتناب کنند و کسانی که در دروازههای ابی، شرق، شمال هستند باید فوراً آنجا را ترک کنند.
جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید گفت که ایالات متحده انتظار دارد که برخی از مشارکتهای مداوم با طالبان پس از عقبنشینی برای تخلیه بیشتر ضروری باشد.
او به خبرنگاران گفت:
«واقعیت این است که طالبان بخشهای وسیعی از افغانستان از جمله مناطق اطراف فرودگاه را تحت کنترل دارند. بنابراین بنا به ضرورت این همکاری گزینه ماست.»
دولت اسلامی (داعش) مسوولیت این حمله را بر عهده گرفته است. پنتاگون روز جمعه گفت که یک بمب گذار انتحاری در دروازه فرودگاه انجام داده است، نه دو نفر که قبلا اعلام شده بود.
شورای امنیت سازمان ملل متحد این بمبگذاری را به دلیل هدف قرار دادن غیرنظامیانی که قصد فرار از کشور را دارند «بسیار نفرت انگیز» دانست.
بایدن روز پنجشنبه گفت که به پنتاگون دستور داده نحوه حمله به داعش خراسان، وابسته به دولت اسلامی که مسوولیت این حمله را را بر عهده گرفته، برنامهریزی کند. ساکی روز جمعه در پاسخ به این سوال که آیا بایدن قصد دستگیری و محاکمه مسوولان را دارد، گفت:
«فکر میکنم او دیروز به صراحت اعلام کرد که دیگر نمیخواهد آنها روی زمین زندگی کنند.»
بایدن در حال حاضر با انتقاد شدید در داخل و خارج از کشور به خاطر هرج و مرج پیرامون خروج و تخلیه نیروها روبهروست. با پیشروی سریع طالبان به سوی کابل، دولت و ارتش مورد حمایت غرب در افغانستان سقوط کرد. بایدن از تصمیمات خود دفاع کرده و میگوید ایالات متحده مدتها پیش به دلیل منطقی خود برای حمله به این کشور در سال ۲۰۰۱ دست یافته است.
بیش از ۲۰ کشور متحد با آمریکا در حمل و نقل هوایی افغانها و شهروندان خود از کابل گفتند که تخلیه را تا روز جمعه تکمیل کردهاند.
طالبان گفتهاند که افغانها با اسناد معتبر در آینده میتوانند در هر زمان آزادانه سفر کنند. این اظهارات با هدف کاهش نگرانیها مبنی بر اینکه این جنبش محدودیتهای شدید را برنامه ریزی کرده است، بیان شده است.
به گفته شاهدان، طالبان روز جمعه دسترسی به فرودگاه را مسدود کردند.
سازمان بهداشت جهانی گفته که تجهیزات پزشکی در افغانستان در عرض چند روز به پایان می رسد و افزود که امیدوار است با کمک پاکستان یک پل هوایی به شهر مزار شریف در شمال این کشور ایجاد کند.
مقامات پاکستانی به رویترز گفتند که در گذرگاه مرزی تورخم، نیروهای امنیتی پاکستان به گروهی از افرادی را که قصد ورود غیرقانونی به پاکستان را داشتند، شلیک کردند. دو افغان کشته و دو نفر زخمی شدند.
آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد در امور پناهندگان سازمان ملل متحد اعلام کرده که تا پایان سال میلادی حداکثر نیم میلیون افغان میتوانند وطن خود را ترک کنند و از همه کشورهای همسایه خواست تا مرزهای خود را باز نگه دارند.
همچنین نگرانیهای فزایندهای وجود دارد که افغانها با شیوع ویروس کرونا و کمبود مواد غذایی و تجهیزات پزشکی با وضعیت اضطراری بشردوستانه روبهرو خواهند شد.
طالبان در عین حال از همه زنان کارمند مراقبتهای بهداشتی خواستهاند که به کار خود بازگردند، زیرا افغانهای آموزش دیده و تحصیل کرده از کشور فرار می کنند.