رمدسیویر که به عنوان داروی مؤثر در کنترل اثرات مخرب کرونا در مراکز درمانی ایران تجویز می‌شود نایاب شده است و «اکتمرا» و «تمزیوا» جایگزین آن شده‌اند. خانواده بیماران مبتلا به کرونا اما برای یافتن هر یک از این داروها باید ساعت‌های طولانی مقابل داروخانه‌ها منتظر بمانند یا چند برابر قیمت یک ورق قرص یا یک شیشه دارو را به دلالان بپردازند.
روزنامه همشهری یک‌شنبه ۱۷ مرداد از تشکیل صف‌های طولانی در مقابل داروخانه‌ها در تهران خبر داد و نوشت مردم از شهرهای دیگر هم برای تهیه این داروها، به تهران آمده‌اند و حالا سرگردان برای نجات جان بیمارشان، از یک داروخانه به داروخانه دیگر می‌روند.
یکی از متقاضیان دارو که از مشهد به تهران رفته، به روزنامه همشهری گفت:
کل مشهد را بگردید، اکتمرا پیدا نمی‌کنید، حالا ۳ روز است که سرگردان شده‌ام، داروخانه‌های تهران را می‌گردم، اما اینجا هم پیدا نمی‌شود. دکتر تأکید کرده خارجی‌اش را بخرم.
یک متقاضی دیگر هم روایت کرده که هر روز از ساعت سه صبح در صف خرید دارو می ایستند. نامشان را در فهرست می‌نویسند و منتظر می‌مانند تا دارو برسد اما خبری از دارو نیست.
کمبود دارو در ایران مسأله تازه‌ای نیست. از سال ۱۳۹۷ پس از خروج ایالات متحده آمریکا از برجام و شدت گرفتن بحران ارزی، واردات دارو به شدت کاهش یافت. همزمان با کاهش واردات دارو شرکت های داروسازی داخلی مدعی شدند که تولید داروهای کمیاب را آغاز کرده اند.
شدت گرفتن همه گیری کرونا که با‌گذشت بیش از ۱۸ ماه همچنان دولت از کنترل آن ناتوان است و افزایش بیماران بدحال، تقاضا برای داروهایی که به گفته پزشکان در کاهش اثرات مخرب کووید ۱۹ موثرند را افزایش داده است.
رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری به عنوان یکی از بیمارستان‌های اصلی در پذیرش بیماران کووید ۱۹ در پیوند با این موضوع به روزمامه همشهری گفته: «این دارو کمبودی ندارد اما مشکل در توزیع آن است». او اما توضیح بیشتری در این‌باره نداده است.
داروی ۸۰۰ هزار تومانی را ۱۵ میلیون تومان می فروشند
کمبود دارویی که ممکن است یک بیمار را از مرگ نجات دهد بازار دلالان دارو را رونق بخشیده است. یکی از شهروندانی که در صف داروخانه منتظر مانده تا شاید بتواند یکی از سه داروی مؤثر را با نرخ داروخانه بخرد، گفته «این دارو پیدا نمی‌شود، نه اینجا، نه هلال احمر و نه جای دیگر.»
همشهری به نقل از یکی دیگر از متقاضیان نوشته «تمزیوا در بازار آزاد بین ۶ میلیون تا ۸ میلیون تومان فروخته می‌شود و اکتمرا که نوع خارجی آن است، از ۱۵ میلیون تومان به بالاست.»
یک فرد دیگر نیز روایت کرده است: «همین الان ۳ شماره تلفن دارم که اگر تماس بگیرم، به سرعت این دارو را برایم می‌آورند، اما پولش را ندارم.»
روزنامه ایران هم در یک گزارش که یک‌شنبه ۱۷ مرداد منتشر شد، نوشت علاوه بر نبود تخت خالی برای بیماران بدحال، اوضاع دارو و درمان نیز وضعیت اسفناکی پیدا کرده است. دارو کمیاب شده، هزینه درمان بسیار بالا رفته و پیدا کردن دارو در بازار سیاه نیز از عهده همه برنمی‌آید. افزایش درگیری‌های خانوادگی هم موجب شده اغلب خانواده‌ها زیر بار فشار سنگین هزینه‌های درمانی، درمان‌شان را نصف و نیمه رها کنند.
دلالان دارو در بیمارستان ها و داروخانه ها هم نفوذ دارند. به عنوان نمونه یک همراه بیمار در یکی از بیمارستان های تهران گفته: «برخی از کارکنان بیمارستان‌ها به ما پیشنهاد خرید این دارو از افراد معرفی شده را می‌دهند. مثلا شماره تلفن می‌دهند و می‌گویند بگو از طرف فلان شخص تماس گرفته‌ایم. با یک نفر تماس گرفتیم و همین داروی تمزیوا که داروخانه‌ها ۸۰۰ تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان می‌دهند را ۱۲ میلیون،قیمت داد. یک وثیقه یک میلیونی برای برگرداندن این پوکه‌ها می‌گیرند. خب این چه معنی دارد جز این که ممکن است در این پوکه‌ها داروی تقلبی پر کنند.»
فرد دیگری نیز روایت کرده است:
چند روز پیش در یکی از بیمارستان‌های دولتی یکی از همراهان بیمار به حراست بیمارستان شکایت کرده بود که به جای تزریق ۲ دوز رمدسیویر، یک دوز برایش تزریق شده اما پول ۲ دوز از آنها گرفته شده است. همانجا مامور حراست گفته بود از داخل بیمارستان هم امکان برداشتن دارو هست اما چون باید پوکه در نهایت تحویل شود، سخت‌گیری وجود دارد. معلوم می‌شود که می‌توانند همین کار را هم بکنند، از بیمار کم بگذارند، دارو را در بازار آزاد بفروشند و در نهایت پوکه آن را برگردانند.
داروخانه‌ها ندارند، دلال‌ها با ده برابر قیمت می‌فروشند
تنها بیماران مبتلا به کرونا نیستند که از داروخانه‌ای به داروخانه دیگر می‌روند و در نهایت هم اگر پولش را داشته باشند به دلالان متوسل می‌شوند تا شاید بتوانند از مرگ یکی از بستگانشان جلوگیری کنند. بیماران دیگر هم از جمله دیابتی ها و سرطانی ها برای یافتن دارو ناچارند چند برابر قیمت بیمه را به دلالان بپردازند.
یکی از داروهای بیماران مبتلا به سرطان به نام ایماتینیب که برای شیمی‌درمانی استفاده می‌شود، یکی در میان پیدا می‌شود. قیمت آن در داروخانه‌ها ۳۰۰ هزار تومان است و در بازار آزاد، ۱۰ برابر گران‌تر. نوع خارجی آن هم پیدا نمی‌شود.
بیماران دیابتی هم همین وضعیت را دارند. یک جویای انسولین در تهران روایت کرده است:
دکتر برای من ۷ عدد انسولین نوشته اما اینجا تنها ۴ تا ۵ عدد می‌دهند که ۱۹ روزه تمام می‌شود. خودم مجبور می‌شوم مابقی را از بازار آزاد بخرم که برای ۴ تا لومیر و نوروپید باید ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان پول بدهم.
گرانی دارو در ایران چند دلیل دارد؛ یک دلیل که از سوی شبکه توزیع بیان می‌شود کاهش واردات و قطع سهمیه ارزی برای واردات دارو است. بانک مرکزی ایران در سه سال گذشته برای آنچه که کنترل بازار ارز نامیده، تخصیص ارز با نرخ ۴۲۰۰ تومانی برای واردات دارو را محدود کرده است.
محمود نجفی عرب که رسانه‌های خبری ایران او را مسئول کمیسیون سلامت اتاق بازرگانی تهران معرفی می‌کنند در پیوند با این موضوع به خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا) گفت: «در یک ماه اخیر برای حدود ۳۰ تا ۴۰ قلم دارو ارز ارز ترجیحی حذف و مشمول ارز نیمایی شدند. به طور طبیعی وقت تغییر قیمت ارز به این شکل به وجود می‌آید باید دارو هم تغییر قیمت دهد.» او نام هیچ یک از این داروها را اعلام نکرد.
مسئولان وزارت بهداشت اما کاهش سهیمه ارزی داروهایی که «حیاتی» هستند را رد کرده اند. با این حال تأیید کرده‌اند که توزیع بخشی از این داروها محدود شده است.