صدها فلسطینی طی یک ماه و نیم گذشته در بیت‌المقدس شرقیِ اشغالی دستگیر شده‌اند.

تشدید تنش در بیت‌المقدس پس از اعمال محدودیت نیروهای امنیتی اسرائیل برای حضور فلسطینی‌ها در مسجد‌الاقصی آغاز شد. سپس با سرکوب خشونت‌آمیز ساکنان محله شیخ جراح و برگزاری راهپیمایی شهرک‌نشینان اسرائیلی با شعار «مرگ بر اعراب» و چندین حمله گسترده به محوطه مسجدالاقصی این تنش‌ها افزایش یافت. حمله مرگبار ۱۱ روزه اسرائیل به نوار غزه و حملات دسته‌جمعی افراطی‌های اسرائیل به شهروندان فلسطینی‌تبار سبب شد تا یک کارزار گسترده بازداشت آغاز شود که حداقل ۲ هزار فلسطینی را در بیت‌المقدس و دیگر بخش‌های سرزمین‌های اشغالی هدف قرار داده است.

بسیاری از دستگیری‌های انجام شده در روزهای اخیر شامل فلسطینی‌هایی بوده است که ویدیوهایی از این رویدادها را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده بودند.

پس از اینکه دولت اسرائیل قانون ضدتروریسم خود را در سال ۲۰۱۶ گسترش داد، به نیروهای اسرائیلی قدرت بیشتری برای دستگیری فلسطینی‌هایی داد که در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند. اکثر این افراد به اتهام «تحریک به شورش» یا حتی «ارتباط با یک گروه تروریستی» دستگیر می‌شوند.

یک وکیل دادگستری در فلسطین به الجزیره گفته است که او انتظار دارد میزان دستگیری‌ها بر اساس رصد فضای مجازی در ماه‌های آینده دست‌کم دو برابر شود.

انتشار فیلم‌هایی از برخورد مردم فلسطین با پلیس اسرائیل، مسخره‌کردن آن‌ها یا تنه زدن به آن‌ها و اشتراک گذاشتن آن‌ها در فضای مجازی یکی از دلایل دستگیری فلسطینی‌های عمدتا جوان است.

برای نمونه صبح روز آتش‌بس در نوار غزه فیلمی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که یک جوان فلسطینی یک پلیس اسرائیل را در ورودی بیت‌المقدس هل می‌دهد. منتشر‌کننده فیلم به سرعت دستگیر شد و دو روز را در بازداشت ماند.

تعداد دستگیری‌ها روز به افزایش است

در روزهای گذشته حدود ۵۵۰ نفر دستگیر شده‌اند که تخمین زده می‌شود ۲۵ درصد آنها خردسال باشند. وکلای مدافع در فلسطین، آمار دستگیری‌ها را بسیار بیشتر از این ارقام می‌دانند:  «تعداد زیادی از افراد دستگیر‌شده هر روز در دادگاه‌ها حضور می‌یابند. در یک مرحله، روزانه بین ۷۰ تا ۱۲۰ بازداشت وجود داشت. تخمین ما این است که از ابتدای ماه رمضان [اواسط آوریل] تا کنون تعداد دستگیری‌ها به هزار نفر رسیده است.»

یک نهاد حامی حقوق فلسطینی‌ها به نام Grassroots Jerusalem  گزارش داده است که بسیاری از بازداشت‌شدگان یا در همان شب دستگیری یا ۲۴ ساعت بعد بدون حضور در دادگاه و صدور کیفرخواست آزاد می‌شوند.

آزادی آنها منوط به پرداخت جریمه‌هایی از ۱۵۴ تا ۱۵۴۰ دلار، حبس خانگی و چند هفته یا چند ماه ممنوعیت حضور در مکان‌های خاص مانند دروازه دمشق، محله شیخ جراح، محوطه مسجدالاقصی و شهر قدیمی است.

گزارش شده است که تعداد زیاد دستگیری‌ها منجر به ازدحام بیش از حد در بازداشتگاه‌های بیت‌المقدس شده است. برخی از بازداشت‌شدگان در این شهر به  زندان‌های دیگری در شمال فلسطین منتقل شده‌اند. این موضوع سبب شده است تا دیدار خانواده و وکیل با فرد بازداشت‌شده بسیار دشوار باشد.

دستگیری با خشونتی بیشتر از قبل

گزارش‌های منابع مستقل نشان می‌دهد که موج جدید دستگیری‌ها در فلسطین با اعمال خشونت بیشتر هم همراه بوده است. یک وکیل دادگستری به الجزیره گفته است:

«نیروهای اسرائیلی، فلسطینیان دستگیر شده را به خصوص از ناحیه سر و صورت مورد ضرب و شتم شدید قرار داده‌اند. این ضرب و شتم از جمله بدترین مواردی است که من با آن مواجه شده‌ام و در برخی موارد منجر به شکستگی استخوان در این نواحی شده است.»

یاسین صبیح، شهروند فلسطینی که در تاریخ ۱۸ مه دستگیر شد و یک هفته را در بازداشت به سر برد قبل از آزادی گفت که از ناحیه دنده دچار جراحت شده است. پشت لاله گوش و دو چشم او نیز در اثر ضرب و شتم کبود شده است. او گفت:

«این یک ضرب و شتم دیوانه‌وار بود. آنها بیشتر به صورت، گوش‌ها و سر من لگد و مشت می‌زدند.»

صبیح پس از تلاش وی و دوستش برای محافظت از دختر ۱۵ ساله فلسطینی که توسط پلیس اسرائیل مورد حمله فیزیکی در دروازه دمشق قرار گرفت، دستگیر شد. صبیح گفت:

«آن دختر قبل از شروع حمله اسرائیلی‌ها روی پله‌ها نشسته بود و کاری انجام نمی‌داد. من و دو نفر دیگر به دستگیری او اعتراض کردیم و خودمان هم دستگیر شدیم. فرمانده پلیس به نیروهای واحد خود می‌گفت كه نباید ما را جلوی دوربین‌های امنیتی كتك بزنند.»

وی افزود:

«روشن است كه به آنها دستور داده شده است كه به این روش عمل كنند و از دستگیر شده‌ها زهر چشم بگیرند. این ابزاری است برای قدرت‌نمایی آن‌ها و تلاش برای بازگرداندن کنترلشان در این مناطق پرتنش. آنها سعی کردند بگویند که درگیری با تحریک ما شروع شد اما دوربین‌های امنیتی به وضوح نشان دادند که نیروهای اسرائیلی به ما حمله می‌کنند.»

«گراس‌روتس» از سازمان‌های حامی حقوق فلسطینی‌ها در بیت‌المقدس گفته است که اکثر بازداشت‌شده‌ها بدون هیچ دلیل قانونی و سند و مدرک دستگیر شده‌اند ولی این مانع از صدور کیفرخواست برای آن‌ها نشده است.