مارشال عبدالرشید دوستم و هوادارانش در ولایت فاریاب پس از چند روز اعتراض مسالمتآمیز در جادههای فاریاب و پس از آنکه با بیتوجهی ارگ ریاست جمهوری مواجه شدند با سلاحهای سبک و سنگین به خیابانها ریختند.
اداره ارگانهای محلی افغانستان حدود یک ماه پیش اعلام کرد که محمد داوود لغمانی به جای نقیبالله فایق به عنوان والی جدید ولایت فاریاب تعیین شده است.
عنایتالله بابر فرهمند، معاون شورای عالی مصالحه افغانستان و از افراد نزدیک به مارشال عبدالرشید دوستم، رهبر حزب جنبش ملی افغانستان ارگ ریاست جمهوری را به تحکیم دیکتاتوری متهم کرد.
معترضان میگویند بر اساس تفاهمنامهای که میان دو تیم انتخاباتی محمداشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان و عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی امضا شده است، باید گزینش والیها در مشورت با تیم عبدالله صورت گیرد، اما رئیس جمهوری افغانستان خلاف این تفاهمنامه عمل کرده است.
معترضان هوادار حزب جنبش ملی افغانستان خواهان خروج محمد داوود لغمانی از فاریاب، تغییر نظام متمرکز به غیرمتمرکز و انتخابی شدن کرسیهای والیها، شهرداریها و ولسوالیها شدند.
در پی مخالفت حزب جنبش ملی با تعیین والی جدید فاریاب، اعتراضات دامنهداری در فاریاب، جوزجان و بلخ برپا شد. مردم فاریاب افزون بر اعتراضات مسلحانه، شعبههای رأیگیری تشکیل دادند و اقدام به برگزاری انتخابات والی جدید کردند. ارگ ریاست جمهوری نیز چارهای جز عقبنشینی ندید.
از میان معترضان حدود ۱۴ تن به عنوان «نماینده قشرهای مختلف جامعه» انتخاب شدند. این نمایندگان نیز در نهایت اختیار انتخاب والی را به مارشال عبدالرشید دوستم، رهبر جنبش ملی سپردند.
چند ماه قبل، رییس شورای ولایتی هرات مانع کار فرمانده نیروی انتظامی آن ولایت شد. او با چند هزار فرد مسلح به جادهها آمد و خواستار برطرفی فرمانده امنیه شد. هشت صبح مینویسد بیم آن میرود که اعتراضات مسلحانه در آینده نه چندان دور در تمام حرکتهای مدنی آینده تکرار شود و دولت مرکزی را به چالش بکشد.
افزایش مهاجرتها به سبب ناامنی
ناامنی، بالا گرفتن خشونتها قبل از عقبنشینی کامل نیروهای آمریکایی و ناتو از افغانستان و همچنین اعتراضات مسلحانه در ولایتهای شمالی افغانستان به موج مهاجرتها دامن زده است.
به گزارش هست صبح عبدالصمد از ولایت فاریاب همراه با خانوادهاش قصد رفتن به ایران را دارد. او میگوید که با هزینه ۵۰ تا ۶۰ هزار افغانی از مسیر هوایی به ایران میرود.
به گفته عبدالصمد، پیدا کردن این مقدار پول با کارگری دشوار است و آنان تلاش میکنند که زمینه رفتن از راه زمینی را فراهم کنند:
«ما در بین راه قبرهای زیاد مسافران را دیدیم که هنگام سفر جانهایشان را از دست داده بودند. سختیهای زیاد دیدیم و همچنان مسافران زیادی از اثر حادثههای گوناگون زخمی شده بودند. ما خواستار صلح و امنیت استیم تا از مهاجرت جوانان جلوگیری شود.»
مسئولان کمیسیون مستقل حقوق بشر در شمال میگویند که به دلیل افزایش ناامنی و آینده ناروشن کشور، بیشتر شهروندان به ویژه جوانان تلاش دارند تا از هر طریق ممکن خود را به یکی از کشورهای امن برسانند. سیدمحمد سامع، رییس دفتر ساحوی کمیسیون مستقل حقوق بشر در شمال در مصاحبه با هشت صبح ضمن ابراز نگرانی از مهاجرتهای جوانان گفت:
«بدبختانه از یک سال بدینسو پس از مطرح شدن خروج نیروهای خارجی در کنفرانس دوحه و اکنون با اعلام روند خروج زودهنگام این نیروها از سوی رییس جمهور امریکا، روند مهاجرتها در میان مردم به ویژه جوانان شدت گرفته است و این نگرانکننده است.»