عصر روز سه‌شنبه ۴ خرداد / ۲۵ مه هزاران نفر از مردم عراق از شهرهای مختلف این کشور در میدان التحریر بغداد گرد آمدند تا نسبت به ترور فعالان مدنی در این کشور اعتراض کنند. آنها خواستار پاسخگویی مسئولان به قتل ۶۰۰ فعال مدنی شدند.
معترضان ضمن درخواست مجازات قاتلان فعالان مدنی عراقی، شعارهایی هم علیه جمهوری اسلامی ایران و قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس که به‌دست نیروهای آمریکایی در عراق کشته شد، سردادند.
یک تظاهرکننده در جریان خشونت‌ها به ضرب گلوله کشته و ده‌ها نفر زخمی شدند.
فیلم‌های به اشتراک گذاشته شده در شبکه‌های اجتماعی از شلیک گاز اشک‌آور، آتش‌سوزی و هرج و مرج یادآور اکتبر ۲۰۱۹ بود که شورش اجتماعی در سراسر کشور آغاز شد و چندین معترض به‌دست نیروهای امنیتی کشته شدند.
بر اساس گزارش کمیسیون عالی حقوق بشر عراق (IHCHR) از آن زمان، حدود ۶۰۰ نفر از معترضان کشته و ۳۵ فعال در ۸۲ قتل هدفمند جان خود را از دست داده‌اند.
اعتراضات روز سه‌شنبه با قتل ایهاب جواد الوزنی فعال برجسته مدنی در روز ۱۹ اردیبهشت / ۹ مه مقابل خانه‌اش در کربلا و درخواست خانواده الوزنی از مردم برای مقابله با چنین ترورهایی شکل گرفت.
ایهاب جواد الوزنی در سال ۱۳۹۸ از رهبران اعتراض‌های ضد دولت وقت عراق و علیه دخالت‌های ایران در سیاست عراق بود.
هنوز عاملان این ترور مشخص نشده‌اند اما فعالان و تظاهرکنندگان شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران را عامل این قتل‌ها می‌دانند و معترضان نیز در تظاهرات خود علیه دخالت ایران در کشورشان شعارهایی سر دادند.
علی البیاتی از کمیسیون عالی حقوق بشر عراق معتقد است که نیروهای امنیتی نیز باید پاسخگو باشند. او با بیان این‌که اعتراضات روز سه‌شنبه علیه «آنچه در خیابان‌ها علیه فعالان مدنی در جریان است، از جمله ترورهای مداوم به‌عنوان بخشی از خشونت نظام‌مند بود» بود، گفت:
«تنها از این طریق می‌توانیم به جنایتکاران واقعی برسیم و به مصونیت از مجازات پایان دهیم.»
معترضان عراقی با شعار «چه کسی من را کشت؟» در تظاهرات شرکت کردند و پرچم‌های کشور خود و تصاویری از قربانیان ترورهای خیابانی را در دست داشتند.
لیث حسین، ۲۷ ساله از اتحادیه دانشجویی بغداد به الجزیره گفت:
«این پاسخ به درخواست خانواده ایهاب الوزنی… و مخالفت با نظام سیاسی است که واقعاً دموکراتیک نیست اما وانمود می‌کند که دموکراتیک است. ما خواهان برچیده شدن احزاب در قدرت، آزادی واقعی و دموکراسی واقعی هستیم و می‌خواهیم در نظام تغییرات اساسی ایجاد کنیم.»
در میان جوانان، برخی از مردان و زنان سالمند نیز برای نشان دادن حمایت خود به خیابان‌ها آمدند.
ابومروان ۶۸ ساله گفت:
«پسرم هیچ آینده‌ای ندارد، کشور من هیچ آینده‌ای ندارد. من پیر هستم، زندگی من تمام شده است، اما من می‌خواهم این نسل آینده‌ای برای خود داشته باشد.»
در پی کشته شدن یکی از معترضان به دست نیروهای امنیتی در میدان التحریر بغداد، مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر عراق، دستور تحقیق روشن درباره وقایع میدان التحریر را صادر کرد.
الکاظمی در توئیتر ضمن اعلام حمایت از اعتراض مسالمت‌آمیز نوشت:
«تحقیقی شفاف درباره حقیقت آنچه در آخرین لحظات تظاهرات میدان التحریر رخ داد را آغاز خواهیم کرد. برقراری امنیت مسئولیت همه است و همه ما باید در حفظ آن سهیم باشیم.»
برهم صالح، رئیس جمهوری عراق نیز در توییتر نوشت:
«افشای قاتلان تظاهرکنندگان و فعالان سیاسی و مدنی حقی غیرقابل گذشت است و استفاده از گلوله علیه تظاهرکنندگان نباید بدون تحقیق و پاسخگویی بماند.»
انتخابات اکتبر
قتل‌ها و حملات مداوم به فعالان و روزنامه‌نگاران عراقی سبب تحریم انتخابات پارلمانی ماه اکتبر شده است.
بسیاری از معترضان گفته‌اند که رأی نخواهند داد زیرا از نظامی که نتوانسته از آنها محافظت کند ناامید شده‌اند.
دینا الطای، معترض ۳۴ ساله گفت:
«تحریم روشی مسالمت‌آمیز برای بیان این است که تا زمانی که شبه‌نظامیان مسلحِ مرتبط با احزاب وجود دارند و مخالفان را می‌کشند، ما نمی‌توانیم بگوییم انتخابات روند قانونی است. تا زمانی که گروه‌های مسلح قدرت داشته باشند، ما در انتخابات شرکت نخواهیم کرد.»
سازمان دیده‌بان حقوق بشر (HRW) نیز در گزارشی هشدار داد که مصونیت از مجازات به احتمال زیاد مانع از شرکت عراقی‌ها در انتخابات آینده خواهد شد.
بلکیس ویل، محقق ارشد دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید:
«اگر مقامات نتوانند اقدامات فوری در جلوگیری از قتل‌های غیرقانونی انجام دهند، فضای ترسی که آنها (عاملان قتل‌ها) ایجاد کرده‌اند توانایی عراقی‌هایی که خواهان تغییر با شرکت در انتخابات پارلمانی هستند را به شدت محدود می‌کند.»
مونقیث داغر، محقق ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی در واشنگتن دی‌سی، گفت، با وجود قتل‌های مداوم و مهاجرت فعالان به شمالِ امن‌تر و تحت کنترل کردها، جنبش اعتراضی کاهش نیافته است.
داغر به الجزیره گفت:
«روح این جنبش هنوز وجود دارد و در حال توسعه است و حمله نظام برای متوقف کردن و دشمن خواندن آن شکست خورده است.»
در پی خشونت‌های عصر سه‌شنبه، مأموریت کمک سازمان ملل برای عراق در توئیتی گفت:
«تنها مسئولیت‌پذیری جلوی حملات مرگبار به فعالان مدنی و سیاسی را می‌گیرد. مجرمان چنین تصور می‌کنند که صداها را خاموش کرده‌اند، در حالی که آنها فقط فعالان را تقویت کرده‌اند. پاسخگویی کلید ثبات در عراق است. مردم عراق حق دارند بدانند.»