بر اساس تحقیقات سازمان بهداشت جهانی که گاردین آن را مشاهده کرده، دهها میلیون پناهجو، مهاجر، پناهنده و آواره داخلی در سراسر جهان از برنامههای ملی واکسیناسییون کووید- ۱۹ خارج ماندهاند.
این شکافها به این معنی است که حتی اگر کمبود جهانی واکسن کاهش یابد، یک گروه پراکنده متشکل از حداقل ۴۶ میلیون نفر، تقریباً به اندازه جمعیت اسپانیا، ممکن است به واکسیناسیون دسترسی نداشته باشند.
در میان این افراد ۵،۶ میلیون نفر آواره داخلی در اثر شش دهه جنگ داخلی در کلمبیا، صدها هزار پناهنده در کنیا و سوریه و نزدیک به پنج میلیون مهاجر در اوکراین وجود دارند.
هند، نیجریه و اندونزی از جمله چندین کشور بزرگی هستند که بر اساس بررسیهای سازمان بهداشت جهانی که در ماه مارس انجام شده، در برنامههای واکسیناسیون افراد آواره را مستثنی میکنند. برخی دیگر، مانند پاکستان هم در این فهرست وجود دارند که از آن زمان تاکنون برنامههای خود را اصلاح کردهاند تا افراد بیشتری را شامل شود.
گروههای بهداشتی بینالمللی ماههاست که مشکل جمعیتهای مستثنی را بررسی میکنند و گروههای پشتیبان تسهیلات واکسن کوواکس یک کانال ویژه برای اختصاص واکسن به این گروهها در نظر گرفته است.
این کانال که «بافر بشردوستانه» نامیده میشود پنج درصد از دوزهای اختصاص داده شده به کشورهای فقیر و با درآمد متوسط و متوسط را از طریق کوواکس تهیه میکند و آنها را به سمت آسیبپذیرترین افراد که ۲۰ درصد این جوامع را شامل میشوند، هدایت میکند. سازمان های غیردولتی مانند پزشکان بدون مرز این کانال را هدایت میکنند.
کوواکس تخمین زده است حداکثر حدود ۳۳ میلیون نفر که افراد در معرض خطر مانند کارکنان بهداشت، افراد مسن و افراد مبتلا به بیماریهای خطرناک هم جزوشان است، واجد شرایط واکسنهای بافر هستند. با این حال مشخص نیست که این افراد چه زمانی و از چه منبعی واکسینه میشوند.
گروههای بشردوستانه گفتهاند که حتی اگر همه مهاجران، پناهندگان و سایر جمعیتهای آسیب پذیر در برنامههای ملی قرار بگیرند، باز هم بین ۶۰ تا ۸۰ میلیون نفر که در سرزمینهای تحت کنترل شورشیان در سراسر جهان زندگی می کنند، از دسترس به واکسن محروم میمانند.
تحقیقات سازمان بهداشت جهانی همچنین شکافهای موجود در برنامههای دولتی را نشان میدهد. بیش از ۷۰ درصد از ۱۰۴ برنامه واکسیناسیون در جهان، مهاجران را از دریافت واکسن مستثنی کردهاند و بیش از ۳۰ میلیون نفر در سراسر جهان رها شدهاند؛ از جمله ۴،۹ میلیون نفر در هند و ۲،۶ میلیون نفر در ساحل عاج.
همچنین در اکثر برنامههای مورد مطالعه، پناهندگان و پناهجویان شامل دریافت واکسن نبودهاند که این افراد نزدیک به پنج میلیون نفر هستند؛ از جمله ۱،۸ میلیون نفر در کلمبیا ، ۵۹۰ هزار نفر در سوریه و ۴۸۹ هزار نفر در کنیا.
براساس این تحقیق ، حدود ۱۱،۸ میلیون آواره داخلی نیز از اکثر برنامه ها حذف شدند و ۲،۷ میلیون نیجریه ای و بیش از یک میلیون هندی نیز کنار گذاشته شدهاند.
طبق آمارهای رسمی، کووید-۱۹ تاکنون در هند بیش از ۲۱ میلیون نفر را مبتلا کرده و جان بالغ بر ۲۳۰ هزار نفر را گرفته اما شواهد و اظهارات پزشکان و دهیارانی که به آمار کشتهشدگان دسترسی دارند حاکی از آن است که تعداد واقعی قربانیان کرونا احتمالاً چندین برابر آمارهای رسمی است.
در ایران هم چندین مقام رسمی پیشتر تأیید کردهاند که آمارهای واقعی کرونا تا دستکم سه برابر آمارهای رسمی برآورد میشوند.