نهمین نشست «قلب آسیا ـ روند استانبول» با عنوان «تقویت توافق عمومی برای صلح و توسعه» و با هدف تلاش برای تأمین صلح و تقویت همکاریهای منطقهای روز سهشنبه ۱۰ فروردین / ۳۰ مارس در دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار شد. مسئله اصلی نشست روز سهشنبه با شرکت وزیران امور خارجه ۱۵ کشور عضو اجلاس، روند صلح در افغانستان بود.
محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان در آغاز این نشست با بیان اینکه «توافقنامه صلح [افغانستان] باید توسط لویه جرگه تأیید شود»، گفت:
«کابل بههمراه شرکای بینالمللی در پی راه حلی سیاسی و دستیابی به صلح پایدار است.»
غنی با تأکید بر اینکه برقراری صلح در افغانستان به نفع همه کشورهای منطقه است، افزود: «انتقال قدرت در افغانستان باید از طریق برگزاری انتخابات مبنی بر قانون اساسی انجام گیرد».
پیش از این، دولت آمریکا طرح تشکیل دولت انتقالی را به ارگ و سپیدار تسلیم کرده بود اما این طرح با مخالفتهایی در بین رهبران سیاسی افغانستان مواجه شد. مقامات ارشد در دولت افغانستان به خبرگزاری رویترز گفته بودند پیشنهاد غنی برگزاری انتخابات تا شش ماه آینده است و این در تقابل با طرحی است که زلمی خلیلزاد فرستاده آمریکا در امور صلح افغانستان، برای تعویض «حکومت منتخب» او با «حکومت موقت» ارائه داده است.
رویترز در گزارش خود به نقل از مقامات دولت افغانستان نوشته بود که غنی طرح خود را در نشست استانبول ارائه خواهد داد.
نشست استانبول قرار بود ۲۶ فروردین / ۱۵ آوریل زیر نظر سازمان ملل برگزار شود، اما رسانههای افغانستان گفتهاند که طالبان پیشنهاد برگزاری آن پس از ماه رمضان را داده است.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز در اجلاس دوشنبه خواستار «خروج مسئولانه» نیروهای خارجی از افغانستان شد.
ظریف گفت: «مهم است که جامعه بینالمللی مراقبت کند تا نیروهای خارجی برای اهداف سیاست داخلی خود آینده افغانستان را به مخاطره نیندازند. با همین هدف ما بار دیگر بر ضرورت نقش شفاف سازمان ملل و خروج مسئولانه نیروهای خارجی از افغانستان تأکید میکنیم».
وزیر خارجه ایران ضمن پشتیبانی از تسریع گفتوگوهای بینافغان افزود: «راه حلهای تحمیلی و عجولانه خارجی مجالی برای ادامه حیات در فضای سیاسی پرچالش این کشور ندارند.»
مولود چاووشاوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه بر ضرورت دستیابی به یک آتشبس فراگیر در افغانستان برای دستیابی به راه حل سیاسی تأکید کرد و توافق سال گذشته میان طالبان و آمریکا در دوحه را «بسیار مهم» خواند اما گفت خشونت در افغانستان هنوز ادامه دارد و روند مذاکرات صلح کُند است.
با این حال چاووشاوغلو تأکید کرد که مذاکره «تنها راه موجود برای ایجاد صلح در افغانستان» است و نشست استانبول در همین راستا برگزار میشود.
وزیر خارجه ترکیه اظهار امیدواری کرد که نشست استانبول «برای مذاکرات صلح و مشخص شدن نقشه راه پیش روی افغانستان در آینده مفید باشد».
امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان نیز در سخنان افتتاحیه نهمین نشست «قلب آسیا- روند استانبول» تأکید کرد که بحران افغانستان راه حل نظامی ندارد و «در مذاکرات صلح افغانستان باید تمام اقشار مختلف مردم این کشور حضور داشته باشند».
بهگفته رحمان، ادامه جنگ در افغانستان بر منطقه نیز تأثیر گذاشته و «گروههای افراطی میتوانند با سوء استفاده از اوضاع افغانستان منطقه را به ناامنی بکشانند».
ارگ ریاستجمهوری افغانستان اعلام کرد که محمد اشرف غنی روز سهشنبه در حاشیه نهمین نشست وزیران خارجه «قلب آسیا – روند استانبول»، با مولود چاووشاوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه دیدار کرد. در این دیدار دو طرف از افزایش خشونتها در افغانستان ابراز نگرانی کرده و در مورد تدارکات برگزاری نشست استانبول بحث و گفتوگو کردند.
اشرف غنی همچنین در دوشنبه با شاه محمود قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان نیز دیدار کرد. قریشی در این دیدار برقراری صلح در افغانستان را در راستای منافع کشور خود دانست و از افزایش خشونتها در افغانستان ابراز نگرانی کرد.
قریشی در اجلاس «قلب آسیا – روند استانبول» نیز از صلح در افغانستان حمایت کرد و در مورد نقش کسانی که میخواهند روند صلح افغانستان را مختل کنند هشدار داد.
روز گذشته، دوشنبه ۹ فروردین / ۲۹ مارس محمدحنیف اتمر، وزیر امور خارجه افغانستان نیز با مولود چاووشاوغلو در شهر دوشنبه دیدار و در مورد برگزاری نشست استانبول صحبت کرد.
وزیر خارجه ترکیه در این دیدار گفت بیشتر کشورها و سازمانهای دعوتشده به نشست استانبول از شرکتشان به این نشست اطمینان دادهاند.
چاووشاوغلو از افغانستان خواست تا پیشنهادهای خود در مورد فهرست کشورهای شرکتکننده و همچنین تاریخ برگزاری نشست استانبول را به ترکیه ارائه کند.