قرار است در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ سیزدهمین دور انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران برگزار شود. در حکومت اسلامی گونه‌ای تجدید سازمان در جریان است. تغییر نسلی یکی از عامل‌های این روند است. تلاش برای یکدست‌تر کردن دستگاه و آماده ساختن آن برای تغییر در رهبری نظام شاخص اصلی روند است.
“زمانه” در درجه نخست از این زاویه به انتخابات ۱۴۰۰ می‌نگرد.
از هم اکنون عده‌ای برای ریاست جمهوری کاندیدا شده‌اند، یا گمان می‌رود خود را نامزد کنند. دقت بر آنان به شناخت برنامه حکومت برای انتخابات کمک می‌کند. برخی از آنان را معرفی می‌کنیم.
شروع کردیم با سعید محمد، و ادامه دادیم با عزت الله ضرغامی و سپس ابراهیم رئیسی. اینک محمدباقر قالیباف:
محمدباقر قالیباف ۱۶ سال پیش تا تکیه زدن به صندلی ریاست‌جمهوری تنها چند روز فاصله داشت که فرمان رسید کاندیدای رهبر جمهوری اسلامی، محمود احمدی‌نژاد است و نه سردار قالیباف.
علی مطهری، نایب‌رئیس پیشین مجلس در روایتی که از مهندسی انتخابات در سال ۸۴ به دست داده می‌گوید که «علی‌رغم اینکه ظاهر قضیه نشان می‌داد که آقای قالیباف می‌تواند برنده شود در نهایت آقای احمدی‌نژاد تقریبا در یک هفته آخر حمایت شد و به دور دوم راه یافت.»
در مداخله انتخاباتی نیروهای سپاه در انتخابات ریاست‌جمهوری، محمدباقر قالیباف، فرمانده سابق لشکر نصر خراسان در زمان جنگ و بعدتر فرمانده نیروی هوایی سپاه، نیروی انتظامی، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا و رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز کنار گذاشته شد و رأی‌های سازمانی به سبد محمود احمدی‌نژادی رفت که گرچه در آن زمان شهردار تهران بود و یسار و یمینش را فرماندهان سپاه چیده بود، ولی سابقه سپاهی خودش به حضور در تیپ مهندسی و بعد اطلاعات عملیات قرارگاه برون‌مرزی رمضان محدود بود.
علی مطهری درباره عواقب این مداخله آشکار در انتخابات برای سرداران سپاه می‌گوید که بعدتر ۱۱۰ فرمانده این نیرو محکوم شدند ولی هاشمی رفسنجانی که در دور دوم انتخابات از احمدی‌نژاد شکست خورد گفت که «ما دیدیم اگر بخواهد حکم اجرا شود خیلی برای نظام بد می‌شود و گذشتیم.»
با یک چرخش قلم
قالیباف در سال ۱۳۸۴ به همین راحتی و با چرخش قلم یا شاید حتی با یک تماس تلفنی کوتاه از دفتر رهبر جمهوری اسلامی، ریاست جمهوری را از دست داد.
هنوز رمز و راز این تغییر چرخش رهبر جمهوری اسلامی و رجحان احمدی‌نژاد بر قالیباف به‌صورت کامل روشن نشده است ولی شاید یک جمله حسن روحانی که در مناظره‌های تلویزیونی انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۶، گفته شد، موضوع را اندکی شفاف کند.
حسن روحانی در این مناظره و با لحنی تمسخرآمیز به شهردار وقت تهران گفت که «اگر پرونده سال ۸۴ آقای قالیباف که دست من بود و نگذاشتم پرونده بشود و دعوا کردم با بعضی‌ها در دبیرخانه که نباید کسی مطلع شود اگر آن مردانگی را نکرده بودم هم‌اکنون شما اینجا ننشسته بودید.»
ساعتی بعد هم عبدالله رمضان‌زاده، سخنگوی دولت محمد خاتمی در توییتر نوشت که خوب است بحث ورود پول کثیف ناشی از ترانزیت مواد مخدر به انتخابات از همه سؤال شود و «شغل شریف» حامیان قالیباف در سیستان و بلوچستان روشن شود.
روحانی در سال ۱۳۸۴، دبیر شورای عالی امنیت ملی بود و قالیباف، رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز. چند ماه مانده به انتخابات سال ۱۳۸۴، وزارت اطلاعات دولت خاتمی، گزارشی محرمانه درباره ورود پول ناشی از ترانزیت موادمخدر از مرزهای شرقی ایران و واریز آن به ستادهای تبلیغاتی محمدباقر قالیباف تهیه و به شورای عالی امنیت ملی ارسال می‌کند. گویا مستندات این گزارش آن‌چنان متقن و محکم بوده که فقط مناسبات سیاسی درون حاکمیت یا به قول حسن روحانی «مردانگی» و رفاقت سبب می‌شود این پرونده مسکوت بماند.
پرونده مفتوح فساد قالیباف در دستان اصلاح‌طلبانی که بنا بود با قدرت خداحافظی کنند، آن هم فسادی که یک سر آن به ترانزیت مواد مخدر می‌رسد، رئیس‌جمهور مطلوب رهبر جمهوری اسلامی را در موقعیت ضعف قرار می‌داد و شاید همین موضوع سبب شد که علی خامنه‌ای از قالیباف دست بشوید و چهره‌ای دیگر را به جایگاه ریاست‌جمهوری برساند.
از پاریس به بهشت
قالیباف پس از شکست در انتخابات ۸۴ دو ماه به پایتخت فرانسه رفت و این شایعه قوت گرفت که سفر او نه به دلیل دوره آموزشی تکمیلی خلبانی ایرباس، که قهر و کرشمه بوده است. اما رهبر جمهوری اسلامی گرچه او را مناسب ریاست‌جمهوری ندانسته بود ولی همچنان دلبسته یار خراسانی‌اش بود.
محمدباقر قالیباف همشهری مشهدی علی خامنه‌ای و از مریدان قدیمی او، شهریورماه ۸۴ به ایران برگشت و این بار دست در دست محمدی گلپایگانی، رئیس‌دفتر رهبر جمهوری اسلامی به خیابان بهشت و محل برگزاری جلسات شورای شهر تهران رفت تا برای ۱۲ سال بعد، شهردار تهران باشد.
سرباز آقا و چشم خطاپوش
محمدباقر قالیباف خود را «سرباز آقا» می‌داند و این سربازی را نه پس از آغاز رهبری علی خامنه‌ای که در زمان جنگ شروع کرده است.
او در منازعات سیاسی دوران اصلاحات جزو بخشی از فرماندهان سپاه بود که علناً در مقابل اصلاح‌طلبان موضع گرفت و براساس روایتی که خودش ارائه داده است در جریان اعتراضات سال ۱۳۷۸ و زمانی که دانشجویان معترض به خیابان ریخته بودند او با قاسم سلیمانی، فرمانده وقت سپاه قدس، ترک موتور نشستند و با چوب و چماق از بیت رهبری دفاع کردند.
چندین دهه سرسپردگی و وفاداری، محمدباقر قالیباف را در چشم رهبر جمهوری اسلامی محبوب کرد و نه‌تنها پرونده فساد سال ۸۴ که پرونده مفاسد گسترده‌اش در دوران شهرداری تهران نیز یکی‌یکی بایگانی شدند.
پرونده املاک نجومی و واگذاری ساختمان و ملک به اصحاب قدرت، پرونده فساد «چند ده هزار میلیاردی» در شهرداری تهران که حتی پای سردار عیسی شریفی، قائم‌مقامش در تمام دوران شهرداری را به زندان کشاند و همچنین فساد در تأسیس مدارس غیرانتفاعی، واگذاری املاک و کسب نامشروع درآمد برای خیریه مشترک خودش و همسرش که در آن عباس ایروانی و شرکت عظام از متهمان بزرگ فساد اقتصادی هم حضور دارند، تنها عناوین کلی مفاسد اوست.
در سایه محبت و «مردانگی» رهبر جمهوری اسلامی، نقش قالیباف در هیچ‌کدام از این پرونده‌های فساد رسیدگی نشد و به‌جای آن، او در سال ۱۳۹۸ کاندیدای انتخابات مجلس شورای اسلامی شد و در کم‌مشارکت‌ترین انتخابات تاریخ جمهوری اسلامی به‌عنوان نمایند تهران به مجلس راه یافت.
او گرچه هم‌اکنون در رأس قوه مقننه قرار گرفته ولی رویای ریاست‌جمهوری همچنان او را رها نکرده است.
تیم تبلیغاتی و انتخاباتی قالیباف که با امکانات شهرداری تهران در ۱۲ سال حضور او به عنوان شهردار، فربه شده است، هم‌اکنون در سازمان تبلیغات اسلامی، صداوسیما، ستاد امربه معروف و نهی از منکر و نهادهای جانبی مجلس شورای اسلامی جا گرفته‌اند و منتظر رسیدن اشاره‌ای از جانب رهبر جمهوری اسلامی هستند تا یار خراسانی او را به پاستور برسانند.