در حالی که مردم برای دریافت مرغ با نرخ دولتی ناگزیرند بدون در نظر داشتن پروتکل‌های بهداشتی مقابل مرکز پخش در بازارهای سبزی و تره‌بار تجمع کنند، وزیر بهداشت ادعا کرد که ایران در نظر دارد حدود ۴۲ میلیون دوز واکسن ضد کرونا برای واکسیناسیون ۲۱ میلیون نفر را از شرکت‌های خارجی بخرد. سعید نمکی اعلام کرد از هفته آینده آزمایش واکسن ضد کرونای داخلی روی انسان آغاز می‌شود.   

واکسن ضد کرونا برای حدود ۲۰ درصد از جمعیت ایران، باقی فعلاً محروم. (عکس: همشهری)

بر اساس اعلام سخنگوی بهداشت با وجود تعطیلی مشاغل گروه دو و سه در سراسر ایران، در شبانه‌روز گذشته ۱۳ هزار و ۸۴۳ نفر به کووید-۱۹ مبتلا شدند و ۴۶۹ نفر از مبتلایان هم جان خود را از دست دادند. آمارهای روزانه وزارت بهداشت بر اساس تست پی سی آر اعلام می‌شود. شمار مبتلایان بسیار بیشتر و در اغلب مواقع دو تا سه برابر آمار رسمی است.

سعید نمکی، وزیر بهداشت که پیش از این به سبب سخنان اغراق‌آمیز و هیجان‌زده درباره تولید واکسن ایرانی تحت فشار قرار گرفته بود، چهارشنبه ۵ آذر در جمع خبرنگاران ادعا کرد که ایران در نظر دارد حدود ۴۲ میلیون دوز واکسن ضد کرونا برای واکسیناسیون ۲۱ میلیون نفر را از شرکت‌های خارجی بخرد.

سبد ایران در کنسرسیوم سازمان جهانی بهداشت

برای توزیع عادلانه واکسن ضد کرونا در جهان ۱۵۰ کشور از جمله ایران توافق‌نامه‌ای با اتحادیه بین‌المللی واکسن موسوم به «کواکس» امضاء کرده‌اند. هدف از این توافق‌نامه این است که تا پایان سال آینده دو میلیارد دوز واکسن ضد کرونا به طور عادلانه در اختیار کشورهای عضو کواکس قرار گیرد.

سیما سادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت پیش از این اعلام کرده بود که ایران با پرداخت ۵۲ میلیون دلار، واکسن ضد کرونا در کواکس را پیش‌خرید کرده است، اما این واکسن، تنها می‌تواند ۱۰ درصد جمعیت کشور را پوشش دهد. ایران با هند هم برای تامین واکسن ضد کرونا در گفت‌وگوست.

علاوه بر واکسن مدرنا و فایزر تولید آمریکا، واکسن شرکت داروسازی آسترازنکا و دانشگاه آکسفورد و واکسن «اسپوتنیک وی» محصول روسیه و واکسن چینی مراحل کارآزمایی بالینی را طی کرده‌اند. واکسن فایزر ۲۰ دلار و واکسن مدرنا ۱۵ تا ۲۰ دلار در هر دوز قیمت دارد. حمل و نقل واکسن‌های آمریکایی اما هزینه‌بر است. خبرگزاری رویترز اعلام کرد قیمت واکسن دو مرحله‌ای «اسپوتنیک وی» کمتر از ۲۰ دلار است. مقامات روسیه ادعا کرده‌اند که با ۵۰ کشور جهان قراردادهایی برای فروش واکسن «اسپوتنیک وی» منعقد کرده‌اند، از جمله با کره جنوبی، هند، قزاقستان و مجارستان. واکسن محصول چین نیز در ترکیه، اندونزی و مالزی کارآزمایی بالینی می‌شود. ایران جزو هیچکدام از این کشورها نیست.

ایرج حریرچی، معاون کل وزیر بهداشت درباره احتمال استفاده ایران از سبد واکسن آمریکا گفته بود:

«ما در کنسرسیوم سازمان بهداشت جهانی هستیم و از واکسن‌های مورد تأیید استفاده خواهیم کرد. شرکت فایزر هم یکی از این ۱۸ شرکتی است که امکان انتخاب و خرید از آنها داریم و هنوز هیچ کشوری انتخاب نکرده از کدام سبد استفاده خواهد کرد و ما امکان انتخاب داریم و آنچه به صلاح مردم باشد، خریداری خواهیم کرد.»

۲۱ میلیون نفر برخوردار از واکسن خارجی، باقی فعلا محروم

سعید نمکی، وزیر بهداشت در نشست خبری روز چهارشنبه خود درباره تأمین واکسن گفت:

«موضوع تأمین واکسن را  از از سه طریق دنبال می کنیم. یکی از این سه طریق خرید واکسن از مجموعه کووکس و سازمان بهداشت جهانی است که برنامه‌ریزی کردیم ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز از این طریق وارد می‌کنیم که حدود ۸ میلیون و ۴۰۰ نفر و حدود ۱۰ درصد را پوشش می دهد چون این واکسن باید برای  هر نفر دو دوز تزریق شود. اقدام بعدی تامین حدود ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار دوز واکسن از قالب قرارداد مشترک با یک کمپانی خارجی و همچنین خرید ۲۰ میلیون واکسن از یک کمپانی خارجی دیگر و در مجموع ۴۲ میلیون دوز واکسن خریداری می‌کنیم که حدود ۲۱ میلیون نفر را پوشش می‌دهد.»

سعید نمکی درباره نام شرکت‌های خارجی سکوت کرد. پیش از این محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری سابق ایران ادعا کرده بود که یکی از مقامات وزارت بهداشت که نام او افشا نشد برای کارآزمایی بالینی واکسن با یکی از شرکت‌های خارجی قرارداد بسته و مبلغی را به عنوان پورسانت دریافت کرده است. برخی رسانه‌ها گمانه‌زنی کرده بودند که احمدی‌نژاد این اطلاعات را از مجمع تشخیص مصلحت نظام به دست آورده است.

به گفته وزیر بهداشت چهار شرکت در زمینه تولید واکسن ضد کرونا در ایران فعالیت می‌کنند. در روز چهارشنبه جلسه‌ای در وزارت بهداشت برای تصمیم‌‌گیری درباره صدور مجوز کارآزمایی بالینی دو رقم از واکسن‌های داخلی برگزار می‌شود. اگر این مجوز صادر شود، واکسن های تولید ایران از اردیبهشت ۱۴۰۰ وارد مرحله سوم کارآزمایی بالینی می‌شوند.

دو هفته قبل کارآزمایی بالینی واکسن محصول چین در برزیل به سبب عوارض جانبی غیرقابل پیش‌بینی واکسن متوقف شد.

بر اساس آمار وزارت بهداشت ۲۶ استان ایران همچنان در وضعیت قرمز و چهار استان ایران هم در وضعیت نارنجی و زرد قرار دارند. وزیر بهداشت در نشست خبری خود اعلام کرد که بحران مرغ به عنوان نمودی از بحران معیشت به بحران همه‌گیری کرونا در ایران دامن زده است:

«مشکل دیگر توزیع مرغ در بازارهای سبزی و تره بار است که باعث می‌شود انبوه مردم جمع شوند و رتیم ( برنامه) وزارت بهداشت را به هم بریزند. رئیس جمهوری به وزیر جهاد کشاروی و صنعت دستور داد که این موارد به سرعت ساماندهی شود.»

بیشتر بخوانید:

رقابت چین و روسیه برای دستیابی به بازارها با تکیه بر «واکسن»