حسن روحانی در مورد تغییر رویکرد ایران و آمریکا پس از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده معتقد است باید از فرصت بهدستآمده برای لغو تحریمها استفاده کرد اما در همین حال میگوید سیاستهای جمهوری اسلامی همواره «روشن» بوده و در آینده نیز تغییری نخواهد کرد و این آمریکاست که باید به این سیاستها نزدیک شود یا از آنها فاصله بگیرد.
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی چهارشنبه ۱۱ نوامبر / ۲۱ آبان در نشست هیئت دولت در اظهارنظر تازهای درباره رابطه ایران و آمریکا پس از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده اعلام کرد که از فرصتهای پیشآمده باید استفاده کرد.
روحانی گفت:
«ما هرکجا ببینیم شرایط برای لغو تحریم آماده است، از این فرصت استفاده خواهیم کرد. هدف ما این است که تحریم ظالمانه لغو شود و ایران بتواند به راحتی در تعامل با جهان باشد. هدف ما این است که فشار تحریم را از روی شانه مردم برداریم و هر جایی که فرصت مناسبی برای این کار باشد، ما وظایف و اقدامات خودمان را انجام میدهیم و هیچکس حق ندارد فرصتسوزی کند. هر فرصت مناسبی که بهوجود میآید باید از آن بر مبنای منافع ملی و وحدت ملی استفاده شود.»
روحانی برای نشان دادن استفاده از فرصتها به توافق هستهای با کشورهای قدرتمند و شرایط کوتاه بعد از آن اشاره کرد و افزود:
«شرایط ما بر مبنای شاخصهای اقتصادی جزو بهترین شرایط در ۴۰ ساله بعد از انقلاب بود. یعنی تورم ما یک رقمی و رشد اقتصادی ما در سال ۹۵، بالاترین رشد اقتصادی جهان بود، اشتغال در شرایط بهتری نسبت به متوسط دورههای قبل بود، رشد اقتصادی ما از متوسط دورههای قبل بهتر بود، رشد پایه پولی پایینتر بود و کاهش پیدا کرده بود.»
علی خامنهای، رهبر جمهور اسلامی ۱۳ آبان سال جاری در یک سخنرانی زنده تلویزیونی اعلام کرد که سیاست ایران با تغییر رئیس جمهوری آمریکا تغییر نمیکند. او گفت:
«سیاست ما در قبال آمریکا مشخص است و با رفت و آمد اشخاص تغییری نمیکند. اینکه چه کسی برود و بیاید برای ما فرقی نمیکند. بله، حتماً با آمدن افراد تغییراتی ایجاد میشود اما این تغییرات به ما ربطی ندارد و کاری به آن نداریم.»
روحانی روز چهارشنبه ضمن تأکید بر استفاده از فرصتها همین موضع خامنهای را تکرار کرد و گفت:
« سیاست جمهوری اسلامی ایران یک سیاست بسیار روشنی هست. (…) سیاست ما تغییر نمیکند باز هم همین سیاستها را داریم. (…)همان سیاستی که جمهوری اسلامی ایران دیروز داشته، امروز هم خواهد داشت و فردا هم خواهد داشت. این وابسته به دولت آمریکاست که به این سیاستها نزدیک شود یا از آن فاصله بگیرد.»
در حالیکه آمریکا و کشورهای اروپایی سیاستهای جمهوری اسلامی در خاورمیانه، توسعه برنامه موشکی آن و همچنین تجهیز تسلیحاتی و کمکهای ایران به نیروهای نیابتی خود در منطقه را تهدیدی جهانی میدانند، حسن روحانی مشخصههای «سیاست روشن و تغییرناپذیر» جمهوری اسلامی را «صلح و ثبات در منطقه و احترام به حقوق ملتها»، «عدم تجاوز و عدم مداخله در امور داخلی کشورها»، «مقابله و مبارزه با تروریسم»، «پایان یکجانبهگرایی و پایبندی به معاهدات» و «مخالفت با مداخله و تحقیر ملتها» عنوان کرد و افزود:
«دولتی که در آمریکا عمرش رو به پایان است در همه این سیاستها با ما فاصله گرفت و خودش کنار رفت. ما میخواستیم با تروریسم بجنگیم آنها میخواستند از تروریسم حمایت کنند. ما میخواستیم کشورهای منطقه آزاد باشند آنها میخواستند در کار آنان مداخله کنند، ما به دنبال صلح و ثبات در منطقه و آنها به دنبال فروش اسلحه بودند. اگر آمریکا به سیاست ما نزدیک شد، شرایط جدیدی پیش میآید. اگر هم فاصله بیشتر گرفت که فاصله بیشتر گرفت.»
روحانی بر همان سیاستهای همیشگی جمهوری اسلامی تأکید کرد و گفت ایران بهدنبال «تعامل سازنده با جهان» است و این آمریکاست که «تخاصم را شروع کرد»:
«ما تخاصم را آغاز نکردیم. آنها مداخلات را شروع کردند حتی ما قطع رابطه با آمریکا نکردیم. بعضی از جوانان ما فکر میکنند ما با آمریکا قطع رابطه کردیم. آنها خودشان با ایران قطع رابطه کردند. (…) هر وقت آنها از این سیاستها دست بردارند شرایط متفاوت خواهد بود.»
روحانی بدون آنکه از جو بایدن نامی ببرد درباره بازگشت آمریکا به توافق هستهای نیز گفت:
«آقایی که جدید آمده و از ابتدا گفته میخواهد به برجام برگردد در تبلیغات انتخاباتیاش گفته است ما در داخل برجام بودیم و از آن خارج نشدیم. چهار به علاوه یک هم داخل برجام بوده است. البته در تعهدات خودشان سستی کردند ما هم تعهدات خودمان را متقابلاً کاهش دادیم ولی همه ما داخل برجام بودیم. این به عهده آنهاست و اگر به وظیفهشان عمل کردند میتوانند راه جدیدی را انتخاب کنند و اگر نخواستند انتخاب نکنند.»
او همچنین با تأکید بر اینکه «برنامه ما بر اصول ما پیوند خورده است»، خاطرنشان کرد که برنامه ۹ ماهه دولت او بر این مبنا تدوین شده است که «همین حاکم فعلی آمریکا (دونالد ترامپ) در انتخابات پیروز شود».
وزارت خزانهداری آمریکا در تازهترین اقدام خود برای تشدید فشار بر حکومت ایران، عصر سهشنبه ۱۰ نوامبر / ۲۰ آبان نام چهار تبعه ایران و تایوان و شش نهاد دیگر را به فهرست افراد و نهادهای تحت تحریم اضافه کرد.
روز دوشنبه پایگاه خبری اکسیوس در گزارشی اعلام کرد که دولت ترامپ قصد دارد در هماهنگی با اسرائیل و چند کشور عربی خلیج فارس مجموعهای از تحریمهای جدید علیه ایران را وضع کند. بر اساس این گزارش، این تحریمها قرار است در ۱۰ هفته آینده تا پایان دولت ترامپ و روی کار آمدن دولت بایدن در ۲۰ ژانویه اعمال شوند.
آکسیوس به نقل از دو منبع اسرائیلی که نام آنها افشا نشده نوشت دولت ترامپ معتقد است چنین «سیلی» از تحریمها فشار بر ایران را افزایش میدهد و کار دولت بایدن برای احیای توافق هستهای سال ۲۰۱۵ را دشوار میکند.
بیشتر بخوانید: