حدود دو ماه پس از بالاگرفتن اعتراضها علیه سنت ارتجاعی «فصلیه» یا «خون بس» در خوزستان، فعالان مدنی در این استان همچنان از توافقات قبیلهای برای دادن یک دختر ۱۱ ساله به عنوان فصلیه و خونبس در شهر اهواز خبر میدهند.
بهنوشته رسانههای محلی در خوزستان، برادر این کودک ۱۱ ساله که از«ساعدیها»، یکی از طوایف عرب ساکن خوزستان است با دختری از طایفه «حیادر» ازدواج میکند. پس از این ماجرا پسرعموهای عروس با اعلام اینکه «این دختر حق ماست»، طبق سنت «نهوه» خواهان فسخ ازدواج و شروع به تهدید داماد میکنند.
اکنون قرار است که برای راضی نگهداشتن پسران طایفه «حیادر»، خواهر ۱۱ ساله داماد بهعنوان «فصلیه» به یکی از آنها پیشکش شود.
براساس سنت «نهوه» در خوزستان، حق تصمیمگیری درباره ازدواج دختران یک طایفه متعلق به «پسرعموهای» اوست بهنحوی که این پسرعموها میتوانند از ازدواج یک دختر با فردی که مورد تأیید آنها نیست جلوگیری کرده و در اصل او را «نهی» کنند.
فعالان مدنی خوزستان اما در اواخر مردادماه امسال با رسانهای کردن ماجرای این فصلیه احتمالی و اعتراض به سنت «خون بس» موفق شدند جلوی پیشکش کردن یک دختربچه برای پایان درگیریها را بگیرند. همچنین با پادرمیانی شیخ عشیره «حیادر» ظاهرا این موضوع خاتمه یافته بود.
منابع محلی در خوزستان اما در روزهای گذشته اعلام کردهاند که متوقف شدن این معامله تنها به دلیل ماههای محرم و صفر بوده که بهدلایل مذهبی، اهالی خوزستان در این دو ماه امور مربوط به ازدواج و جشن را انجام نمیدهند. پس از گذشت محرم و صفر اما پسران طایفه یاد شده همچنان خواستار پیشکش شدن دختر ۱۱ ساله هستند.
وقوع این ماجرا در خوزستان در حالیست که مقامات دولتی حتی در برابر خواست فعالان مدنی این استان برای جلوگیری از این رویداد کاملا سکوت اختیار کردهاند.
مدیر موسسه مردمنهاد «آوای زنان ریحانه اهواز» که بهعنوان یکی از نهادهای مدنی معترض به سنت فصلیه در ماههای گذشته به میدان آمده، درباره سکوت مقامات دولتی و قضایی درباره احتمال ازدواج اجباری دختر بچه ۱۱ ساله تحت عنوان خونبس، گفته:
«تنها کاری که انجام شده آن است که یکی از ارگانهای ذیربط به این ماجرا با یک واسطه تماس گرفته و آن شخص هم گفته ما ماجرا را حل میکنیم، اما با توجه به تماسهایی که ما با خانواده دختربچه گرفتیم متوجه شدیم که مساله همچنان با همان شدت در جریان بوده و حل نشده است.»
بهگفته او، در جلسهای که چند روز پیش بین دو خانواده برقرار شده است ماجرا حل نشده و بازهم بحث ایجاد شده است و طرف مقابل اعلام کرده که میخواهد حتما این دختر بچه را به فصلیه ببرد.
نگرانیها در خصوص به فصلیه رفتن دختر ۱۱ ساله خوزستانی در حالیست که برخی از مقامات قضایی در ماههای گذشته خواهان «به ثبت ملی رسیدن» سنت خونبس در خوزستان شده بودند.
صادق جعفری چگنی، رئیس دادگستری شوش، پیشتر و در اواسط تیرماه امسال با حسنه توصیف کردن سنت فصل و خون بس در فراخوانی، اعلام کرد برای ثبت آنها به عنوان «میراث معنوی و ناملموس» از عدهای به گفته او نخبگان، خواست تا مستنداتی را جمع آوری کنند. او از این سنت ارتجاعی با عنوان «سرمایه اجتماعی» یاد کرده بود.
تلاش برای ثبت خون بس اولین بار در سال ۸۹ و از طرف مسئولان استانهای مختلفی از جمله، لرستان، چهارمحال و بختیاری، فارس، کهگیلویه و بویراحمد و در مورد آخر خوزستان در طی این سالها صورت گرفته است. به علاوه طبق اعلام جعفری چگنی، بنا بود همایشی ملی (در رابطه با این پرونده) در اسفند ماه ۹۸ با استانهای همجوار برگزار شود که به دلیل کرونا متوقف شد.
شماری از زنان خوزستانی اما در ماههای گذشته با راه اندازی دو هشتگ #من_فصلیه_نمیشوم و #من_خونبس_نمیشوم در فضای مجازی، به ابراز مخالفت با این موضوع پرداختهاند.