با شعله‌ور شدن آتش جنگ در منطقه قره‌باغ، شماری از فعالان مدنی در تهران و برخی شهرهای ترک نشین ایران به خیابان آمدند و خواستار «پایان اشغال» این منطقه از سوی ارمنستان شدند. به دنبال این اعتراض‌ها، منابع حقوق بشری از بازداشت خشونت‌آمیز شمار زیادی از این تجمع کنندگان در محل اعتراض یا پس از آن و در خانه‌هایشان خبر دادند.
به گزارش ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران (هرانا)، تاکنون هویت ۵۶ نفر از بازداشت‌شدگان در شهرهای اردبیل، تبریز، ارومیه، مشکین شهر، پارس آباد مغان، هادی شهر، جلفا، کلیبر و زنجان احراز شده است.
پنج‌شنبه ۱۰ مهر ۹۹: تجمع اعتراضی در تبریز
بر پایه اعلام رسانه‌های محلی در استان آذربایجان شرقی، اولین تجمع در حمایت از آزادسازی قره باغ، روز ۱۰ مهر ماه و در خیابان راسته کوچه (میدان نماز) در تبریز برگزار شد که ساعاتی پس از برپایی این تجمع، نیروهای ضد شورش و مأموران لباس شخصی با حمله به شهروندان، آنها را متفرق کرده و شماری از آنان را بازداشت کردند: بازداشت ده‌ها نفر در جریان اعتراضشان به آن‌چه «حمایت ایران و روسیه از ارمنستان» در بحران قره‌باغ خواندند
علیار راستگو، معاون سیاسی-امنیتی استانداری آذربایجان شرقی، پس از حمله مأموران امنیتی به این تجمع گفته بود:
«امروز فراخوانی به منظور تجمع در فضای مجازی برای حمایت از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان منتشر شده بود که شرکت‌کنندگان این تجمع با تدبیر پلیس متفرق شدند.»
هرانا اما با اشاره به حملات خشونت‌آمیز نیروهای امنیتی در چند شهر به تجمع کنندگان، نوشت:
«خشونت زیادی در زمان بازداشت این افراد توسط نیروهای انتظامی-امنیتی اعمال شده است که در مواردی به شکستگی دست یا بینی منجر شده است.»
بر پایه اعلام این منبع، زینال تنهایی، یکی از فعالان مدنی در تبریز، روز ۱۳ مهر ماه توسط مأموران امنیتی در منزل خود بازداشت شده و گفته می‌شود ماموران در زمان بازداشت، او را مورد ضرب و جرح قرار داده و تعدادی از لوازم شخصی از جمله تلفن همراه او و همسرش را ضبط کرده و با خود برده‌اند.
همچنین حسین محمدیان در تبریز، محمود محمودی در کلیبر و علی قهرمانی در هادی شهر توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند.
از سوی دیگر و بنا بر اعلام منابع حقوق بشری، ده‌ها تن از فعالان ترک (آذربایجانی) به صورت تلفنی توسط پلیس امنیت ارومیه احضار و تهدید به بازداشت شدند که شماری با استدلال غیرقانونی بودن چنین تماس‌هایی از حضور امتناع کرده و برخی دیگر پس از حضور در پلیس امنیت ارومیه و بازجویی در ساعت هشت شب آزاد شدند.
هم‌زمان با این خبرها، نهادهای امنیتی مستقر در شهرهای ترک نشین ایران، فشار بر فعالان مدنی ترک را افزایش داده‌اند.
همچنین علی واثقی و رضا واثقی، دو فعال ترک آذربایجانی از سوی شعبه یک دادگاه تجدیدنظر استان اردبیل، مجموعا به چهار سال حبس تعزیری محکوم شده‌اند.
این دو زندانی سیاسی که در روز ۲۱ خرداد ماه توسط مأموران امنیتی توأم با ضرب و جرح در محل کار خود بازداشت شده بودند، در اواخر مرداد امسال از سوی شعبه یک دادگاه انقلاب اردبیل، بابت اتهامات «مشارکت در تبانی برای ارتکاب جرم علیه امنیت ملی کشور از طریق چاپ شب نامه» و «فعالیت تبلیغی علیه نظام» به ترتیب به سه و دو سال حبس تعزیری محکوم شدند.
علی واثقی و رضا واثقی با اندکی تخفیف در حکم صادره، روز ۱۴ مهر ماه توسط دادگاه تجدید نظر اردبیل هر کدام به دو سال حبس تعزیری محکوم شده‌اند.
مناقشه نظامی در قره‌باغ اما در حالی وارد دهمین روز خود شده که ده‌ها خمپاره به روستاهای مرزی ایران اصابت کرده و موجب وحشت ساکنان شده است.
در روزهای گذشته شماری از فعالان مدنی و گروه‌های سیاسی در واکنش به آغاز این جنگ، اعلام موضع کرده‌اند.
در یکی از آخرین واکنش‌ها، «فعالین چپ تبریز» با انتشار بیانیه‌ای خواستار دوری گزیدن شهروندان ترک از اتخاذ مواضع نژادپرستانه شدند.
در این بیانیه آمده است:
«به گمان ما صف خلق‌های آذربایجان و ارمنستان از صفوف کسانی که یا شعار “مرگ بر ارمنی” سر می‌دهند یا عده‌ای ارمنی تندرو که از اشغال اراضی آذربایجان دفاع می‌کنند، جداست.»
- بیشتر بخوانید: بیانیه فعالان چپ تبریز پیرامون قره‌باغ
۱۰ روز پس از آغاز درگیری‌ها از تنش میان طرفین درگیری در منطقه قره‌باغ کاسته نشده و امکان کشیده شدن درگیری‌ها به فراتر از منطقه قره‌باغ وجود دارد.
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو روز دوشنبه ۵ اکتبر / ۱۴ مهر در یک نشست خبری با مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در آنکارا به موضوع درگیری‌ها در قره‌باغ اشاره کرد و ضمن ابراز نگرانی نسبت به ادامه درگیری‌های نظامی بین این دو کشور در قره‌باغ، از طرفین خواست تا به رویارویی نظامی خاتمه دهند و راه‌حل صلح‌آمیز را در پیش بگیرند: ناتو خواهان تلاش ترکیه برای کاهش تنش در قره‌باغ شد
مناقشات جاری در قره‌باغ شدیدترین درگیری‌های این منطقه از دهه ۱۹۹۰ هستند. اعلام استقلال قره‌باغ از آذربایجان در اوایل این دهه جنگی را در پی داشت که منجر به کشته شدن ۳۰ هزار نفر شد. این منطقه اما هنوز توسط هیچ کشوری از جمله ارمنستان به عنوان منطقه‌ای مستقل به رسمیت شناخته نشده است.
مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۰۸ قطعنامه غیرالزام‌آوری را با ۳۹ رأی موافق، ۷ رأی مخالف و ۱۰۰ رأی ممتنع تصویب کرد که در آن حاکمیت آذربایجان بر منطقه ناگورنو قره‌باغ به رسمیت شناخته شده است.
- بیشتر بخوانید:
سیاست آخوندی . تفرقه بیانداز و حکومت کن . اسلحه بدهید به ارمنستان و غذا و دارو بفرستید برای آذربایجان و حمایت سیاسی و معنوی کنید از آذری ها ! هم حواس مردم را از دلار 30000 تومانی و یورو 35000 تومانی و فقر و فلاکت و بدبختی مردم و فساد و اعدام نوید افکاری پرت کنید و هم آمریکا را در خارج از مرزهای ایران مشغول کنید تا به ایران حمله نکند تا بلکه چند ماه بیشتر دوام بیاورید تا بلکه ترامپ در انتخابات بازنده بشود . همان سیاستی که 30 سال پیش با ارمنستان و آذربایجان انجام دادید و به ارمنستان اسلحه می دادید و مرغ کیلویی 300 تومانی را به آذری ها 30 تومان می دادید ! سعی کردید فلسطینی ها را به جان اسراییلی ها بیاندازید که موفق نشدید . سعی کردید اعراب را بر ضد اسراییلی ها بسیج کنید که برعکس با هم قرارداد صلح امضا کردند ! بعد خواستید در عراق جنگ مذهبی راه بیاندازید که موفق نشدید . خواستید به سفارت آمریکا حمله کنید که نتوانستید . طالبان را به جان افعانها انداختید که با تلاش آمریکا با هم در حال صلح کردن هستند . آخرین برگ برنده شما دعوا انداختن آذری ها و ارمنی ها بود . ولی کور خوانده اید . ترامپ در انتخابات آمریکا برنده خواهد شد و یک راست به سراغ شما خواهد آمد . 4 سال هم وقت کافی دارد برای از میان برداشتن وجود نامبارک و نحس شما از روی کره زمبن .
شامیرام اوراها / 06 October 2020