سراسر جهان تحت تأثیر تعطیلی مدارس با هدف کاهش سرعت انتقال ویروس همه گیر کرونا قرار دارد و شیوع کووید ۱۹‌ منجر به دور ماندن میلیون‌ها کودک از مدرسه در کشورهای مختلف شده است.

برای اطمینان از تداوم یادگیری کودکان، برنامه‌های مختلفی در زمینه‌های مختلف برای تقویت آموزش از راه دور و به شکل آنلاین به کار گرفته می‌شود و روش‌های جایگزین برای ادامه یادگیری کودکان در این دوران ایجاد شده است. همزمان، گزینه های مختلف یادگیری از راه دور در حال بررسی هستند و برخی از آنها از جمله ارائه آموزش آنلاین از سال تحصیلی گذشته به کار گرفته شده‌اند. ایجاد دسترسی دیجیتال به مطالب و آموزش از طریق رادیو و تلویزیون از این گزینه‌ها هستند.

لازم است که برای کودکان حاشیه نشین در هنگام تعطیلی مدارس مداخلات ویژه‌ای صورت گیرد و متولیان آموزش به دنبال کاهش تنگناها و موانع باشند/عکس از شاتر استاک

دور ماندن کودکان از مدرسه به دلیل تعطیلی اما چالش‌های فراوانی دارد. می دانیم کودکان حاشیه نشین از جمله کودکان معلول، کودکان اقلیت‌های قومی، کودکان در حال جابه‌جایی (کودکان مهاجر، پناهنده و آواره) ، کودکان در روستا‌ها و مناطق فقیرنشین و دخترانی که وظیفه مراقبت از اعضای خانواده بیمار را دارند ممکن است نتوانند به این فرصت ها دسترسی پیدا کنند. آسیب پذیری‌ها در مواقع اضطراری گسترش می‌یابند و چند برابر می‌شوند.

به عنوان مثال ، دختران ممکن است مستعد درگیر شدن با خشونت جنسیتی شوند و بیشتر منزوی شوند. شبکه پشتیبانی همسالان کاهش می‌یابد و ممکن است به دلیل دسترسی نداشتن به اینترنت  و ناتوانی در تأمین هزینه مورد نیاز بسیاری از کودکان از آموزش محروم شوند.

خانواده‌‌های فقیر که ممکن است والدین در آنها از نظر تحصیلی پایین باشند، هرگز خود آموزش از راه دور را تجربه نکرده‌اند و ممکن است برای یادگیری فرزندان خود تلاش چندانی نکنند.

در سطح جهانی، داده‌ها نشان می‌دهد که فقیرترین و حاشیه نشین‌ترین کودکان در چنین شرایطی امکان تحصیل خود را از دست می دهند و در مقایسه با همتایان خود در نتایج ضعیفی در یادگیری به دست می‌آورند.

اصل برجسته برنامه ۲۰۳۰ برای توسعه پایدار این است که «هیچ کس جا نماند» و هدف آن اطمینان از آموزش با کیفیت فراگیر و عادلانه و ارتقای یادگیری به شکل مادام العمر است.

بر این اساس، فرصت‌ها باید برای همه  وجود داشته باشد و اطمینان حاصل شود هیچ کودکی در این دوره عقب نمی‌ماند.

استراتژی‌های پشتیبانی، یادگیری مداوم کودکان فقیر و کودکان حاشیه‌نشین را در بر می‌گیرند تا این اطمینان حاصل شود که همه کودکان از مزایای آموزش بهره مند می‌شوند.

بدیهی است که با آموزش از راه دور، فراگیران ضعیف و به حاشیه رانده شده، نیاز به پشتیبانی ویژه ای از دسترسی و پردازش محتوا برای به حداکثر رساندن یادگیری دارند و باید به آنها اجازه داده شود تا هم‌سطح با همسالان خود باشند.

به همین دلیل لازم است که برای کودکان حاشیه نشین در هنگام تعطیلی مدارس مداخلات ویژه‌ای صورت گیرد و متولیان آموزش به دنبال کاهش تنگناها و موانع باشند.

از نکات زیر، اگرچه جامع نیست، می توانید به عنوان یک چک لیست برای اطمینان از تامین فرصت‌های آموزشی برای شاگردان خود استفاده کنید:

تهیه وسایل/ تجهیزات یادگیری و اتصال به اینترنت

اطمینان حاصل کنید که نیازهای کودکانی که ممکن است نیاز به کمک تخصصی داشته باشند، تامین شده و نظر گرفته شده است.

تجهیزات برای پشتیبانی از یادگیری آنها، از جمله فن آوری کمکی و وسایل لازم برای کودکان دارای معلولیت لازم است. در چینین شرایطی نابرابری‌ها افزایش می‌یابد پس باید اطمینان حاصل شود دسترسی کافی به اینترنت در مناطق روستایی یاجاهایی که فناوری در سطح پایینی قرار دارد با روش های جایگزین در محل تامین شده است. به عنوان مثال ، آموزش رادیویی یک روش خوب برای چنین مناطقی است.

توجه به ایمنی آنلاین 

کودکان و خانواده هایی که آشنایی کمتری با فناوری اینترنت دارند ممکن است در اینترنت در معرض آسیب بیشتری باشند و هدف قلدری، کلاهبرداری آنلاین، بهره‌کشی (از جمله سوءاستفاده جنسی آنلاین) قرار بگیرند. پس در این زمینه به آنها آموزش دهید.

دسترسی به امکانات برای کودکان با نیازهای ویژه

همه کودکان باید به منابع لازم برای یادگیری دسترسی داشته باشند و برای کودکان معلول امکانات ویژه‌ای شامل شامل زیرنویس فیلم‌ها، زبان اشاره، چاپ متن با سایز بزرگ، اقتباس‌های تصویری یا صوتی از مطالب و .… فراهم شود. برنامه ریزی استراتژی‌ها برای ادامه یادگیری در این دوره باید با طراحی جهانی مطابقت داشته باشد تا به نفع همه کودکان باشد.

زبان آموزش 

خوب است برنامه‌های درسی به مجموعه متنوعی از زبان‌های مادری ارائه شود. برای یادگیری از راه دور و برای اینکه مشارکت گسترده‌تری از سوی دانش‌آموزان صورت گیرد، ارائه مطالب به زبان مادری باید در اولویت باشد و در صورت امکان اجرا شود. این کار می‌تواند شامل استفاده از ترکیبی از زبان اشاره، زیرنویس و نشانه‌های تصویری در آموزش از طریق تلویزیون باشد.

برنامه‌های آموزش فردی

در صورت امکان، مناسب کودکان معلول باید برنامه‌های آموزش فردی داشته باشند که بر مبنای یادگیری فردی، سازگار با خود آنها و همراه با پشتیبانی لازم برای اطمینان از یادگیری کودک باشد. به همین ترتیب مهم است که برنامه‌هایی را به طور مشترک با مراقبان و والدین دانش‌آموز تهیه کنید و برای برنامه‌های احتمالی در صورت هر گونه اختلال طولانی مدت در آینده و پیگیری مراحل بعدی پس از بازگشایی مدرسه با آنها در ارتباط باشید.

تعامل با والدین

یادگیری از راه دور نیاز به تعهد برای شرکت در کلاس ها دارد. جدول زمانی یادگیری را مرتب پیگیری کنید. کودکان معلول ممکن است نیاز به پشتیبانی با حضور و شرکت در کلاس‌ها داشته باشند. همچنین واقعیت این است که برخی از مراقبان و والدین ممکن است در موقعیتی نباشند که بتوانند در روند یادگیری حمایت کافی از فرزند خود بکنند. ممکن است والدین و مراقبان تحصیلات کافی نداشته باشند یا اصلا سواد نداشته باشند یا خودشان تجربه کافی از این روش‌های آموزشی نداشته باشند. از مراقبان و والدین پشتیبانی کنید تا آنها هم یاد بگیرند که چگونه در روند یادگیری فرزندان خود در این مدت مشارکت کنند. ایجاد شبکه های پشتیبانی می‌تواند در این روند موثر باشد.

ایجاد ساختار و روال

مدرسه یک ساختار و روال برای یادگیری ایجاد می‌کند که در خانه فراهم نیست. همچنین یادگیری به خصوص برای کودکان فقیر یا معلول در مدرسه به اندازه خانه چالش برانگیز نیست. حساس کردن مراقبان و والدین و معلمان برای ایجاد ساختار و برنامه منظم بسیار مهم است.

حمایت روانی، محافظت و پیشگیری و مدیریت خشونت مبتنی بر جنسیت

مدارس محیط های اجتماعی را فراهم می کنند که کودکان با همسالان خود تعامل و بازی می کنند. برای بسیاری از کودکان دارای معلولیت، روابط با همسالان در ایجاد درک اجتماعی قابل توجه است. محصور بودن در خانه می تواند تأثیرات روانی – اجتماعی داشته باشد. به همین ترتیب، باید تلاش شود تا خدمات پشتیبانی روانی – اجتماعی از طریق روش‌های یادگیری از راه دور ارائه شود.

در بعضی موارد افرادی که از پیش هم آسیب پذیر بوده‌اند خطرات بیشتری را تجربه می‌کنند. کودکانی که در خانوارهایی زندگی می کنند که خشونت به همسر و کودک آزاری در آنها اتفاق می‌افتد، از این دسته هستند. به علاوه، دختران ممکن است با افزایش خشونت و استثمار جنسی و بارداری روبرو شوند. به همین دلیل متخصصان حفاظت از کودکان باید در این حوزه درگیر شوند و مشاوره ارائه دهند.

به ویژه کودکان دارای معلولیت یا دختران، در شرایط عادی در صورت تجربه چنین خشونت‌هایی اغلب به مدارس مراجعه می‌کنند اما در زمان تعطیلی مدارس این خط ارتباطی شکسته می‌شود. مهم است که متخصصان حفاظت و بهداشت اطلاعات مناسب را به اشتراک بگدارند و پروتکل ها و مسیرهای مراجعه دانش‌آموزان را به آنها ارائه دهند.

حمایت از کودکان در حال جابه‌جایی

کودکان مهاجر، پناهنده و آواره به طور فزاینده‌ای تحت تأثیر اختلالات یادگیری قرار می‌گیرند و قسمت عمده‌ای از جمعیت کودکان جامانده از تحصیل را همین کودکان تشکیل می‌دهند. کودکانی که در حال جابجایی هستند، بیشتر در معرض خطر هستند و اغلب در تنگنای اقتصادی زندگی می‌کنند.

فرزندان مهاجران کاری، اغلب در مناطق محروم شهری زندگی می‌کنند که دسترسی به خدمات ضروری همواره در آنها محدود است. این کودکان ممکن است به ناهار مدرسه و فضای یادگیری داخل مدرسه نیاز ضروری داشته باشند. تلاش کنید گزینه‌های جایگزین مانند فضای ایمن یا وعده‌های غذایی گرم و سایر پشتیبانی‌های حیاتی برای آنها فراهم کنید.

به علاوه، اطلاعات غلط در مورد شیوع کووید ۱۹، بیگانه هراسی و تبعیضی را که کودکان مهاجر و آواره و خانواده‌های آنها از قبل با آن روبه‌رو هستند، تشدید می کند. ارتباط دادن شیوع این بیماری با گروه‌ها و قومیت‌های مختلف بسیار نگران‌کننده است. در چنین شرایطی همه کودکان باید از انگ و سو‌ءاستفاده محافظت شوند.

حساس‌سازی و تبلیغ رسانه‌ای در مورد ارزش آموزش دختران

این کار برای حمایت از آموزش دختران و برای بالا بردن آگاهی و حساسیت جامعه به این موضوع بسیار مهم است. وقتی دختران از مدرسه دور می‌مانند، بیشتر از پسران ممکن است منزوی شوند و ممکن است وظیفه مراقبت از بستگان بیمار، خواهر و برادر و همسران به دوش آنها بیفتد. کارهای خانه به ویژه به دوش دختران نوجوان می‌افتد و هنجارهای مضر جنسیتی تشدید می‌شود.

به همین دلیل باید به اهمیت ایجاد فرصت یادگیری برای دختران و القای هنجارهای مثبت جنسیتی از طریق کمپین های ارتباطی تاکید کرد.

اینکه وظیفه مراقبت در خانه وظیفه ای مشترک است تاکید کنید. به خانواده‌ها بگویید که دسترسی دختران به منابع دیجیتال و اینترنت باید مساوی با پسران باشد و آنها هم به اندازه پسران خانواده حق دسترسی به وسایل و ابزارهای  یادگیری دارند.

یادگیری فراتر از برنامه‌های درسی مدرسه

تلاش کنید از همه منابع برای به حداکثر رساندن یادگیری حتی در صورت نبود امکان پیروی از برنامه‌های درسی مدرسه استفاده کنید. برای مثال ، کودکان ممکن است مهارت کمک به والدین خود را بیاموزند و در زمینه‌های شغلی اطلاعات بیشتری کسب کنند. به این ترتیب، در جوامعی که در قرنطینه نیستند اعضای جامعه و معلمان می‌توانند برخی مهارت‌ها را به افراد کوچک آموزش دهند.

برنامه‌های آموزش سریع، بهبود و جبران

همه کودکان، به ویژه دانش‌آموزان فقیر و آسیب پذیر، در طول دوره تعطیلی مدرسه باید آینده‌ بهتری را پیش رو داشته باشند. بنابراین مهم است که ارائه دهندگان آموزش، روسای مدارس، معلمان، کمیته‌های مدیریتی تشکیل دهند و برنامه‌هایی را برای حمایت از چنین کودکانی در مدارس برای آینده نزدیک و پس از کاهش خطر شیوع بیماری تهیه کنند.

در همین زمینه: