براساس اعلام منابع رسمی در ایران، قیمت هر دلار آمریکا در بازار تهران تا روز پنج‌شنبه ۱۶ مردادماه، ۲۳ هزار و ۶۸۰ تومان اعلام شده است. این در حالی ست که بازار طلا، سکه و ارز در روزهای اخیر سیر افزایشی داشته است.

  • عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی

عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران اما در یک برنامه تلویزیونی «اعتراضات سراسری آبان ۹۸» و «شیوع کرونا» در کشور را در افزایش قیمت دلار موثر دانست و در همین رابطه گفت: «این دو اتفاق کار دست سیستم تجاری کشور داد و نتوانستیم درآمد ارزی داشته باشیم. در ادامه به دلیل کرونا مرزها بسته شد و تجار با مشکلات اساسی روبرو شدند.»

همتی با غیر واقعی توصیف کردن نرخ ارز در کشور گفت:

«به مردم می‌گویم که نرخ ارز این چیزی که می‌بینید نیست و ارز ۲۴ هزار تومانی واقعی نیست.»

رئیس بانک مرکزی همچنین وعده داد:

«همین امروز و فردا قیمت دلار را پایین می‌آوریم تا به مردم نشان بدهیم که دولت به دنبال افزایش نرخ دلار برای پوشش کسری بودجه نیست.»

او همچنین بدون اشاره به نام افراد صاحب نفوذ در بانک مرکزی گفت: «برخی‌ برای دریافت ارز خارج از نوبت، دریافت وام سهل الوصول با ما بسیار کلنجار رفتند در حالی که تمام تلاش ما برای کاهش نرخ ارز است، اما این مهم تنها به دست بانک مرکزی عملیاتی نمی‌شود.»

به‌گفته او، افرادی با نرخ‌های خارج از ایران، قصد برهم زدن بازار ارز را دارند و دستگاه‌های نظارتی قول داده‌اند که با اخلالگران بازار ارز برخورد جدی کنند و در این رابطه نیز اقداماتی جدی انجام شده است.

این گفته‌های رئیس بانک مرکزی ایران مبنی بر مرتبط بودن گرانی ارز با اعتراضات سراسری آبان‌ماه، در حالیست که حسین راغفر، کارشناس اقتصادی و عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا پیش‌تر و در اواخر تیرماه با اشاره به ناکارآمدی «نظام حکمرانی اقتصادی» در کشور گفته بود: «دولت هربار کانال‌هایی را برای تامین بودجه خود انتخاب می‌کند که بحران‌زاست.»

به‌گفته این کارشناس اقتصادی، افزایش نقدینگی، ورشکستگی موسسات مالی و اعتباری و پرداخت آن از جیب مردم در سال ۹۶ بحرانی را به وجود آورد که ۱۰۰ شهر ایران را به ناآرامی و اعتراض کشاند. این اعتراضات سرکوب شدند. بحران دو سال بعد و با گران کردن بنزین دوباره اوج گرفت و هزاران زخمی، زندانی و کشته برجای گذاشت.

او در ادامه گفته بود: «دولت به جای اینکه واردات را محدود کند و از خروج ارز جلوگیری کند، اجازه داد بیش از ۲۰ میلیارد دلار کالای لوکس وارد شود، که در بین آن‌ها نیز غذای سگ و گربه وجود داشت، طبعا در چنین اوضاعی نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم، وضعیت اقتصادی بهتر از اوضاع فعلی باشد.»

راغفر در ادامه گفته بود: «برخی از اعضای داخل دولت سیگنال ارز ۲۵ هزار تومانی صادر می‌کنند و سال‌هاست دولت‌های مختلف برای جبران کسری بودجه خود، اقدام به افزایش نرخ ارز می‌کنند.»

کارشناسان دیگری هم پیش از این اعلام کرده‌اند که دولت در ماه‌های اخیر برای جبران کسری بودجه خود در حال گران کردن ارز است.

علی دینی ترکمانی، اقتصاددان و عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی اواخر تیرماه با اشاره به دلایل ایجاد کسری بودجه برای دولت گفته بود: «دولت می‌توانست بسیاری از خرج‌ها و هزینه‌های اضافی را حذف کند که نکرد و اکنون با کسری بودجه شدیدی روبروست. این کسری بودجه فشار زیادی بر اقتصاد وارد می‌کند.»

به‌گفته او، اختصاص بودجه‌های هنگفت برای ده‌ها نهاد تبلیغی و دینی در کنار بودجه سرسام‌آور نهادهای وابسته به حکومت و در راس همه بودجه نظامی در ایران و منطقه، از عوامل اصلی کسری بودجه در دولت حسن روحانی است.

این گفته‌های کارشناسان اقتصادی در حالی‌ست که عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی در اظهارات تازه خود مدعی شده: 

«ارزی که دولت فروخته و به بانک مرکزی تحویل می‌دهد با نرخ ۴۲۰۰ تومان است. این که می‌گویند دولت نرخ را گران می‌کند تا درآمد کسب کند، اصلا ممکن نیست و واقعیت ندارد.»

به‌گفته همتی، ۲۵۰ نفر صادر کننده «متخلف» به قوه قضائیه معرفی شدند که نه تنها این افراد تولید کننده نبودند و حتی یک دلار هم بازنگردانده بودند بلکه به ادعای او، بارها به مدیران بانکی تاکید کرده‌ که برای وام‌های خُرد سختگیری نکنند.

در همین زمینه:

نرخ دلار مجدداً بالا کشید