نیروهای «دولت وفاق ملی» لیبی با خودداری از پذیرش طرح آتش‌بس پیشنهادی مصر، حملات هوایی به شهر راهبردی سرت را آغاز کردند. رئیس جمهوری مصر شنبه پس از دیدار با خلیفه حفتر طرح آتش‌بس موسوم به «اعلامیه قاهره» را اعلام کرد و از سازمان ملل خواست دولت وفاق ملی را به مذاکره با حفتر ترغیب کند. روسیه از طرح مصر اعلام حمایت کرده است.

ژنرال خلیفه حفتر پس از شکست‌های متوالی به نیروهای دولت وفاق ملی به مصر رفت تا با پشتیبانی این کشور پیشنهاد آتش‌بس را مطرح کند. مردم در شهر بندری بنغازی پخش تلویزیونی سخنرانی او در قاهره را تماشا می‌کنند. سرنوشت این طرح نامشخص است. (عکس از Abdullah DOMA / AFP)

به دنبال پیشرفت‌ نیروهای دولت وفاق ملی در جنگ داخلی لیبی، نیروهای ژنرال خلیفه حفتر با حمایت مصر درخواست آتش‌بس دادند.

نیروهای حفتر بیش از یک سال است که با برخورداری از حمایت مجلس نمایندگان لیبی و پشتیبانی روسیه، فرانسه، مصر و امارات متحده عربی تلاش می‌کنند طرابلس را از کنترل ارتش دولت وفاق ملی خارج کنند. دولت وفاق ملی به‌رهبری فائز السراج، از سوی جامعه جهانی و سازمان ملل به‌رسمیت شناخته می‌شود و کشورهای ترکیه و قطر را درکنار خود دارد. این تقابل نظامی به تشکیل دو دولت موازی در لیبی منجر شده است.

«ارتش ملی لیبی» به رهبری حفتر توانسته بود بخش بزرگی از مناطق لیبی را تصرف کند. نیروهای دولتی اما درهفته‌های گذشته با پشتیبانی ترکیه نیروهای حفتر را از بسیاری از مناطق شمال غربی و همچنین حومه پایتخت بیرون رانده‌اند.

جزئیات طرح پیشنهادی مصر و موضع روسیه

یک روز پس از شکست نیروهای حفتر در شهر ترهونه و تصرف آن توسط نیروهای دولتی، خلیفه حفتر به دیدار عبدالفتاح ‌السیسی، رئیس جمهوری مصر در قاهره رفت. شهر ترهونه، آخرین سنگر نیروهای حفتر در شمال غرب لیبی و پایگاه اصلی مورد استفاده برای حمله به طرابلس به‌شمار می‌رفت.   

به گزارش شبکه الجزیره، السیسی روز شنبه و در مشایعت خلیفه حفتر و اگیلا صالح، سخنگوی پارلمان شرقی و متحد حفتر، طرح آتش‌بسی را موسوم به «اعلامیه قاهره» پیشنهاد کرد. السیسی در کنفرانس خبری گفت: آتش‌بس با احترام به تمامی تلاش‌ها و طرح‌های بین‌المللی در لیبی، از ساعت ۶ بعدازظهر دوشنبه ۸ ژوئن به وقت محلی قابل اجرا خواهد بود.

رئیس جمهوری مصر خواهان حمایت بین‌المللی از این طرح شد و از سازمان ملل درخواست کرد دولت وفاق ملی را به پای میز مذاکره دعوت کند.

سخنگوی ژنرال حفتر نیز اعلام کرد: «ارتش ملی لیبی» درجهت ترغیب قدرت‌های اصلی دخیل در لیبی و سازمان ملل به تجدید نظر در آتش‌بس، ۶۰ کیلومتر از حومه طرابلس عقب‌نشینی کرده‌ است.

طرح مصر خروج تمام نیروهای خارجی مزدور از خاک لیبی را شامل می‌شود. طبق این طرح گروه‌های شبه‌نظامی نیز باید برچیده شوند و تسلیحات آن‌ها تحویل داده شود، تا «ارتش ملی لیبی قادر باشد مسئولیت‌ها و وظایف نظامی و امنیتی خود را اجرا کند».

به گفته السیسی «طرح آتش‌بس مسیر را برای انتخاب یک شورای ریاستی هموار می‌کند و جلوی تصاحب منابع کشور توسط گروه‌های شبه‌نظامی افراطی را می‌گیرد».

روسیه، دیگر حامی ژنرال حفتر نیز بلافاصله از این طرح اعلام حمایت کرد. روسیه در حالی از این طرح و خروج شبه‌نظامیان خارجی حمایت می‌کند که پنج منبع اپوزیسیون (از جمله دو مقام ارشد) در سوریه و یک منبع محلی آگاه روز یکشنبه ۷ ژوئن/۱۸ خرداد اعلام کردند «گروه واگنر» که پیمانکار اصلی نیروهای نظامی روسیه محسوب می‌شود، سوریه‌ای‌ها را به خدمت خود درآورده و آن‌ها را به لیبی و به کمک نیروهای حفتر فرستاده است تا مقابل نیروهای دولتی و ترکیه بجنگند.

یکی از اعضای سابق «گروه واگنر» با تایید این خبر گفته روسیه برای اولین بار در سال ۲۰۱۹ نیروهای سوریه را به لیبی فرستاده است.

رد پیشنهاد مصر از سوی دولت وفاق ملی

با این‌وجود نیروهای دولت وفاق ملی طرح آتش‌بس را نپذیرفته‌اند. سخنگوی نیروهای وفادار به دولت وفاق ملی یکشنبه ۷ ژوئن/۱۸ خرداد اعلام کرد این نیروها عملیات خود را برای تصرف شهر راهبردی سیرت، زادگاه معمر قذافی، دیکتاتور سابق لیبی، آغاز کرده‌ و در پنج نوبت از هوا به حومه سیرت حمله کرده‌اند. او گفت به نیروهای دولت وفاق ملی دستور داده شده است تا به صورت سیستماتیک تمام مواضع شورشیان را مورد هدف قرار دهند.

شهر سیرت در ماه ژانویه و به‌دنبال تغییر موضع شمار زیادی از نیروهای محلی، تقریبا بدون هیچ تلاشی به دست نیروهای حفتر افتاد.

از آوریل ۲۰۱۹ که حملات نیروهای ژنرال حفتر برای فتح طرابلس آغاز شد صدها نفر، از جمله شمار زیادی غیرنظامی در خشونت‌ها کشته  و حدود ۲۰۰ هزار نفر آواره شده‌اند. به‌گفته سازمان عفو بین‌الملل، از ماه آوریل تا پایان ماه مه «طرف‌های متخاصم مرتکب جنایت‌های جنگی و سایر موارد نقض حقوق بشر شده‌اند و غیرنظامیان بهای آن را می‌پردازند».

عفو بین‌الملل نسبت به انتقام‌جویی‌های علیه غیرنظامیان مرتبط با اردوگاه‌های رقیب نیز هشدار داده و از ترکیه ، روسیه و امارات خواسته تا «نقض تحریم تسلیحاتی سازمان ملل در مورد لیبی را متوقف کنند».

جنگ داخلی در لیبی سیل تسلیحات جنگی را به سمت این کشور روانه کرده و با ادامه‌دار شدن مناقشات خشونت‌بار، کشورهای خارجی طرفین درگیر را به تسلیحات پیشرفته‌تری تجهیز کرده‌اند. فرماندهی ارتش آمریکا در آفریقا ۶ خرداد / ۲۶ مه در بیانیه‌ای ادعا کرد که روسیه دست‌کم ۱۴ جت جنگی را به یک پایگاه هوایی نیروهای حفتر در مرکز لیبی فرستاده است.

در همین زمینه: