در پی اعلام خروج آمریکا از پیمان «آسمانهای باز»، ۱۰ کشور عضو اتحادیه اروپا پایبندی خود به این معاهده را اعلام و از اقدام آمریکا ابراز تأسف کردند. آنها همچنین از روسیه خواستند به این پیمان عمل کند و محدودیتهای پروازهای تجسسی بهویژه در منطقه کالینینگراد را لغو کند.
دولت آمریکا در ادامه روند خروج از پیمانهای بینالمللی روز گذشته، پنجشنبه یکم خرداد / ۲۱ مه اعلام کرد که قصد دارد بهزودی از پیمان «آسمانهای باز» خارج شود. آمریکا دلیل این اقدام را نقض تعهدات روسیه در این پیمان عنوان کرد.
واشنگتن گفته است که طی شش ماه آینده از این پیمان خارج خواهد شد، اگرچه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری این کشور اظهار داشته که ممکن است در این تصمیم تجدید نظر کند.
بهگزارش آسوشیتدپرس، وزیران امور خارجه بلژیک، جمهوری چک، فنلاند، فرانسه، آلمان، ایتالیا، لوکزامبورگ، هلند، اسپانیا و سوئد جمعه ۲ خرداد / ۲۲ مه در بیانیه مشترکی گفتند پیمان «آسمانهای باز» «عنصری اساسی در چارچوب اعتمادسازی است که در چند دهه گذشته بهمنظور شفافیت و امنیت بیشتر در منطقه اروپا ـ اقیانوس اطلس ایجاد شده است.»
این ۱۰ کشور اروپایی با بیان اینکه نگرانیهای آمریکا در مورد پایبندی روسیه به این پیمان را درک میکنند، آوردهاند: «ما به اجرای پیمان آسمانهای باز ادامه خواهیم داد، پیمانی که ارزشی روشن برای کنترل جنگافزارهای متعارف و امنیت مشترک ما دارد. ما تأیید میکنیم که این پیمان همچنان کارآمد و مفید است.»
آنها همچنین از روسیه خواستند محدودیتهای پرواز را، بهویژه در منطقه کالینینگراد که بین متحدان ناتو لیتوانی و لهستان قرار دارد، برطرف کند. از بین ۱۰ کشور امضاکننده این بیانیه فنلاند و سوئد عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیستند.
پیش از این در سال ۲۰۱۸، رهبران ناتو نسبت به «اجرای گزینشی» این پیمان و سایر معاهدات کنترل تسلیحات توسط روسیه ابراز نگرانی کرده بودند. کشورهای اروپایی بیشترین پروازها را انجام دادهاند، که اغلب از طریق روسیه و بلاروس انجام شده است.
پیمان «آسمانهای باز» در سال ۲۰۰۲ لازم الاجرا شد. هدف از این معاهده، ارتقاء اعتماد متقابل بین آمریکا و روسیه با دادن مجوز به امضاکنندگان آن برای انجام پروازهای شناسایی در مناطق مختلف بهمنظور جمعآوری اطلاعات در مورد نیروها و فعالیتهای نظامی، بوده است.
پیش از این، هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان نیز اذعان داشت که روسیه به این پیمان احترام نمیگذارد، با این حال او گفت: «از دیدگاه ما، این مسئله خروج از پیمان را توجیه نمیکند.»
ماس افزود همتایانش در بریتانیا، فرانسه و لهستان بارها این مسئله را به واشنگتن توضیح دادهاند و آلمان با «شرکای همفکر خود بهشدت تلاش خواهد کرد تا آمریکا در تصمیم خود تجدیدنظر کند.»
روسیه نیز روز جمعه تصمیم خروج آمریکا از پیمان «آسمانهای باز» را ضربهای به امنیت اروپا توصیف کرد.
الکساندر گروشکو، معاون وزیر امور خارجه روسیه گفت: «روسیه هرگز این پیمان را نقض نکرده است و هیچ مانعی برای ادامه مذاکرات در مورد موضوعات اصلی این معاهده وجود ندارد.»
سال گذشته آمریکا اعلام کرد که پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد (INF) با روسیه را به تعلیق درمیآورد. واشنگتن مسکو را متهم کرد که با ساخت موشک به تعهداتش در این پیمان عمل نکرده است. پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد در سال ۱۹۸۷ با اتحاد جماهیر شوروی امضا شد.
بیشتر بخوانید: