بر اساس اعلام دولت افغانستان، هیأت‌های تحقیق دو کشور ایران و افغانستان از امروز چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت، کار مشترک خود را درباره حادثه کشته شدن مهاجران افغان در رودخانه هریرود آغاز کردند.
وزارت امور خارجه افغانستان با تأیید این خبر اعلام کرد که دولت این کشور این حادثه را تا برقراری عدالت، با تمام توان پیگیری خواهد کرد.
به نظر می‌رسد آغاز تحقیقات مشترک دو کشور به دنبال گفت‌وگوی تلفنی محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و حنیف اتمر، سرپرست وزارت خارجه افغانستان در شامگاه یک‌شنبه ۲۱ اردیبهشت صورت گرفته باشد.
در این گفت‌وگوی تلفنی مقامات وزارت خارجه دو کشور برای همکاری با یکدیگر و تشکیل هیأت‌های حقیقت‌یاب در خصوص حادثه پیش آمده، توافق کردند.
وزارت امور خارجه افغانستان روز ۱۷ اردیبهشت ماه نیز با انتشار بیانیه‌ای از توافق حاصل شده میان محمد هارون چخانسوری، معاون این وزارتخانه و سفیر ایران در کابل برای انجام تحقیقات مشترک در مورد کشتار هریرود خبر داده بود.
در گزارش امروز وزارت امور خارجه افغانستان اما اعلام شده است که تحقیق مشترک میان دو کشور ب راساس معاهده مرزی میان ایران و افغانستان که در سال ۱۳۳۵ هجری شمسی امضا شده، آغاز خواهد شد.
احمد غنی اشرف زی، رئیس جمهوری افغانستان پیش‌تر دستور تشکیل یک هیأت ۱۰ نفره برای بررسی این حادثه را صادر کرده بود.
یک هفته پیش نیز محمد حنیف اتمر، سرپرست وزارت خارجه افغانستان، با انتشار یک توئیت در حساب کاربری خود در توئیتر از پیگیری این حادثه توسط دولت افغانستان خبر داده بود:
«ظلم و وحشتی که باعث شکنجه و شهادت مردم مظلوم ما در مرز افغانستان و ایران گردیده، خاطر ملت ما را به شدت اندوهگین ساخته است. این غم، غم مشترک ماست. به هموطنان خویش اطمینان می‌دهیم که تا رسیدن به حق و عدالت این جنایت نابخشودنی را با تمام امکانات دیپلماسی کشور پیگیری خواهیم کرد.»
آغاز تحقیقات مشترک هیأت‌های اعزامی دو کشور در حالی‌ست که مقامات دولتی ایران تا یک هفته پس از کشته شدن شماری از مهاجران افغان در مرز میان دو کشور، این ادعا را رد می‌کردند.
عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران روز ۱۴ اردیبهشت ماه در واکنش به اتهام شکنجه و غرق کردن کارگران افغانستانی توسط مرزبانان ایران مدعی شد این اتفاق در خاک افغانستان رخ داده است.
وزارت خارجه افغانستان اما در واکنش به تکذیب «علت این حادثه» از سوی مقامات ایران، با اعلام آغاز تحقیقات خود از دولت جمهوری اسلامی خواست تا درباره شکنجه و غرق کردن مهاجران افغانستانی در مرز ایران تحقیق کند.
مقامات دولت افغانستان در روزهای گذشته و در ادامه تحقیقات خود آمارهای ضد و نقیضی از تعداد کشته شدگان در رودخانه هریرود ارائه کرده‌اند.
در یکی از آخرین آمارهای رسمی اعلام شده، محمد حمید طهماسی، رئیس هیأت حقیقت یاب افغانستان اعلام کرد از مجموع ۴۶ تن از مهاجران افغانستانی که وارد ایران شده بودند، ۱۰ تن جان باخته‌اند، ۱۷ تن مفقود شده‌اند و ۱۹ تن دیگر نجات یافته‌اند.
آمار ارائه شده از سوی این مقام افغان در حالی‌ست که در چند روز گذشته، مقامات محلی هرات از «کشف ۱۲ جسد دیگر» در رودخانه هریرود خبر داده بودند. بنا بر اعلام مقام‌های ولسوالی گلران، تا ۲۱ جسد از این مهاجران از رودخانه گرفته شده است.
در همین زمینه