سمیه فروغی و چهار دختر نوجوان صبحهای سوار ماشین پدر سمیه میشوند و به یک مکانیکی در خارج شهر میروند. آنها در راه باید از ایستهای بازرسی پلیس عبور کنند. این دختران اهل هراتاند که یکی از مراکز اصلی همهگیری کرونا در افغانستان است.
سمیه عضو گروه رباتیک دختران افغانستان است که برنده جوایزی هم شده است. او میگوید او و تیمش در ماموریتی برای نجات جان انسانها هستند. میخواهند با استفاده از قطعات ماشین، دستگاه تنفس مصنوعی بسازند تا به کشور جنگزدهشان در مبارزه با ویروس کرونا کمک کنند.
سمیه ۱۷ ساله میگوید: «اگر دستگاه ما فقط جان یک نفر را نجات دهد، ما به خود افتخار خواهیم کرد.»
حضور و فعالیت این دختران نوجوان در افغانستان یک حضور چشمگیر است. تنها یک نسل قبل، در زمان حکمرانی طالبان بر افغانستان، دختران نمیتوانستند به مدرسه بروند. مادر سمیه کلاس سوم بود که او را از مدرسه بیرون کشیدند.
پس از حمله آمریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱ دختران به مدرسه بازگشتند اما دستیابی به حقوق برابر همچنان یک چالش است، سمیه می گوید: «ما نسل جدیدیم. ما برای مردم میجنگیم و کار میکنیم، دختر و پسر فرقی نمیکند.»
افغانستان تقریبا با دستهای خالی با کرونا میجنگد. تنها ۱۰۰ دستگاه تنفس مصنوعی برای جمعیت ۳۶.۶ میلیون نفری این کشور وجود دارد. تاکنون ابتلای ۹۰۰ نفر به کووید ۱۹ گزارش شده و ۳۰ نفر جان باختهاند اما تخمین زده میشود که تعداد واقعی مبتلایان خیلی بیشتر از اینها باشد. امکانات تستگیری در این کشور بسیار محدود است.
استان هرات در غرب افغانستان یکی از نقاط شیوع ویروس کروناست. این استان در همسایگی ایران قرار دارد که مرکز همهگیری کرونا در منطقه است.
همه گیری کرونا فروغ و اعضای تیمش را که بین ۱۴ تا ۱۷ سالهاند واداشته که برای یافتن راهحلی برای این بحران تلاش کنند.
در هرات شهروندان تنها اجازه دارند که برای تامین نیازهای اصلی خانه را ترک کنند. تیم روباتیک تعداد معدودی مجوز استفاده از خودرو دارد.
تاکنون پدر سمیه نتوانسته محوزی دریافت کند، اما دخترها عجله دارند: «ما به دلیل خطرات امنیتی از رانندگی در خارج شهر نگرانیم اما چارهای نداریم باید تلاش کنیم تا جان مردم را نجات بدهیم.»
در مکانیکی، تیم روباتیک دو طراحی مختلف را آزمایش میکنند. از جمله یک طرح منبع باز از انستیتوی فناوری ماساچوست. قطعات مورد استفاده شامل موتور برف پاککن شیشه جلوی اتومبیل تویوتا ، باتریها و مجموعهای از ماسکهای سوپاپ کیسهای یا پمپهای اکسیژن دستی است. گروهی از مکانیک به آنها کمک می کند تا قاب ونتیلاتور را بسازند.
دانیلا راس، استاد دانشگاه ام آی تی، از ایده این تیم استقبال کرده و گفته اگر این محصول تولید شود و در این کشور استفاده شود عالیست.
رویا محبوب، کارآفرین فناوری که این تیم را تأسیس کرده و بودجه ای را برای توانمندسازی دختران جمع میکند، گفته امیدوار است گروه سمیه، ساخت نمونه اولیه را تا مه یا ژوئن به پایان برسانند. در کل ، این تیم ۱۵ عضو دارد که روی پروژههای مختلف کار میکنند.
دستگاه تنفس مصنوعی اگر کامل شود، میتواند به وزارت صحت عامه افغانستان فرستاده شود تا آزمایش شود. این وزارتخانه گفته نخست آن را بر روی حیوانات آزمایش میکنند.
سمیه زمانی که ۱۴ ساله بود در المپیاد جهانی روبوتیک سال ۲۰۱۷ در آمریکا شرکت کرد. او میگوید: «افغانستانیها باید به افغانستان در این همهگیری کمک کنند. ما منتظر دیگران نخواهیم ماند.»
درود بر دختران آزاده افغانستان وبه امید سلامتی برای همه مردمان
میرویس / 24 April 2020