مدیر کل دفتر آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی ایران از افزایش شمار موارد کودک آزاری و همسر آزاری در کشور خبر داد. مبنای این خبر که از سوی محمود علی‌گو اعلام شد، بالا رفتن تعداد تماس‌های شهروندان با شماره اورژانس اجتماعی ۱۲۳ است.
محمود علی‌گو، در گفت‌وگو با روزنامه شهروند گفت که آمار دقیق تماس‌ها با اورژانس اجتماعی مشخص نشده اما تعداد تماس‌ها با خط ۱۲۳ در یک ماه گذشته به طور قطع افزایش داشته است:
«این یعنی بیشتر شدن کودک آزاری و همسر آزاری که تمرکز اورژانس اجتماعی بر آن است.»
به گفته علی‌گو قشر متوسط در ایران قرنطینه را جدی‌تر گرفته است و احتمالا آمار خشونت در این طبقه بالاتر رفته است:
«طبقه متوسط اجتماعی لزوما دارای خشونت بیشتر نیست اما نوع خشونتش برای ما محسوس‌تر است؛ اینکه من بچه‌ام را در فشار روانی بگذارم هم نوعی از خشونت است؛ درست است که کتکش نزدم اما شاید اثر آسیبی آن بیشتر باشد…. معمولا خشونت‌های روانی نادیده گرفته می‌شوند در حالی که در طبقه متوسط نوع خشونت‌ها، بیشتر روانی است. البته به نظر من این موضوع قطعا در قالب طبقه تقسیم‌بندی نخواهد شد و همه بخش‌های جامعه را درگیر می‌کند.»
پیش از این و در تاریخ ۱۲ فروردین ماه، بهزاد وحیدنیا، مدیر کل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی، از افزایش سه برابری آمار تماس‌های مرتبط با اختلافات خانوادگی در دوران قرنطینه به دنبال شیوع ویروس کرونا خبر داده بود:
«حدود ۶۰ درصد تماس‌ها مربوط به مشکلات خانوادگی بوده است؛ از جمله مشکلات با همسر، پدر و مادرها با فرزندان و البته مشکل با خانواده همسر.»
مشکلات اقتصادی و بیکاری در دوران شیوع کرونا یکی از اصلی‌ترین عوامل تاثیرگذار در افزایش خشونت‌های خانگی است.
مدیر کل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی ضمن تأکید بر این موضوع گفته بود:
«اگر امروز تنش‌های روانی وجود دارد، بخشی از مسائل مربوط می‌شود به اینکه وضعیت اقتصادی مطلوبی در جامعه نداریم. اینکه مردم باید در خانه بنشینند، بخشی از آنها تحت تاثیر فشارهای اقتصادی قرار می‌گیرند و بنابراین چنین عواملی در پدیداری آزار و اذیت‌های خانوادگی تاثیر می‌گذارد.»
در قرنطینه خانگی، اعضای خانواده‌ها کنار هم در خانه‌ها هستند، میزان ارتباطات و تماس‌ها بین آنها بیشتر می‌شود و در نتیجه چالش‌ها و تنش‌ها افزایش می‌یابد.
یک روایت از خشونت خانگی
بر اساس گزارش روزنامه شهروند در تاریخ هشتم فروردین ماه نامه‌ای به دست مددکاران سازمان بهزیستی رسیده که در آن یک زن به نام ملیحه، ار اهال محله شوش در جنوب تهران گفته است پس از شیوع کرونا، در قرنطینه خانگی پیوسته مورد خشونت قرار می‌گیرد.
او که در یک تولیدی کار می‌کرده، پس از تعطیل شدن کارگاه به دلیل شیوع کرونا، خانه‌نشین شده است.
ملیحه نوشته است:
«از روز اول شروع قرنطینه خانگی، هر روز کتک خورده‌ام. هم من و هم بچه‌هایم. همسرم کارگر ساختمانی بود اما چند سالی است که معتاد شده و همه مسئولیتش در خانواده را رها کرده و همه چیز به گردن من افتاده.»
در روایتی دیگر، پریسا که استاد دانشگاه است به زمانه گفته است از وقتی اخبار همه‌گیری کرونا در ایران منتشر شده، تمام کلاس‌هایش را لغو کرده و با پسر چهار ساله‌اش در خانه مانده‌اند:
«همسرم که مدیر یک کارگاه صنعتی و معتاد به کار است، حاضر نشده کار را تعطیل کند. نگرانی مدام برای همسری که هر روز با ده‌ها نفر سر و کار دارد، در یک محیط کاری که حتی در شرایط عادی هم آلوده است، تنها بخشی از فشاری است که هر روز تحمل می‌کنم.»
- بیشتر بخوانید: زن بودن و مصائب کرونا
کرونا و خشونت علیه کودکان
برخی از فعالان حقوق کودکان در ایران گفته‌اند به دنبال خانه‌مانی مردم پس از شروع بحران کرونا در ایران، برخوردهای جسمی و کلامی با کودکان در خانه‌ها افزایش یافته است.
یاسمن دادور، مسئول کارشناسان صدای یار (اولین خط تلفن کمک فکری به کودکان و نوجوانان)، به شهروند گفته است:
«شروع قرنطینه در شرایطی که مردم چندان آمادگی‌اش را نداشته‌اند، موجب مشکلاتی در خانواده‌ها شده است.»
به گفته دادور، کمبود درآمد، نبود پس‌انداز کافی و امکانات دورکاری برای همه و…، باعث ایجاد تنش در خانواده‌ها شده است. برای حل این تنش‌ها به برخی مهارت‌ها نیاز است که در بسیاری از موارد والدین و همچنین فرزندان، فاقد آنها هستند:
«مثلا بعضی خانه‌ها خیلی کوچک است و پدر و مادر با چهار بچه در یک خانه ۶۰ متری زندگی می‌کنند. پس فضای امنیت فیزیکی کم است و ممکن است نوجوانی واقعا احتیاج داشته باشد ساعتی برای خودش باشد اما آن فضا را ندارد و همه اینها باعث بروز خشونت می‌شود.»
برخی فعالان حقوق کودکان اما از بالا رفتن موارد خشونت علیه کودکان کار از سوی والدینشان خبر داده‌اند. دنبال اعمال این خشونت‌ها، کاهش درآمد این کودکان به دنبال شیوع ویروس کرونا است.
به دنبال تشدید نگرانی‌ها از گسترده شدن شیوع کرونا در ایران، سازمان‌ها و انجمن‌های مردم‌نهاد حامی کودکان کار خواستار حمایت وزارت بهداشت و دیگر نهادهای دولتی از این کودکان شدند. در مقابل، سازمان‌ها و مراکز متولی دولتی اقدام بایسته‌ای در این زمینه انجام ندادند و برخی مسئولان هم خبر از احتمال جمع‌آوری و قرنطینه این کودکان از سطح شهر دادند.
در همین زمینه: