در روسیه قانون جدیدی در مورد فضای مجازی به اجرا درآمد و شبکه داخلی اینترنت آغاز بهکار کرد. گزارشگران بدون مرز نگران سانسور و نظارت بیشتر کرملین بر اینترنت هستند. مقامات روسی معتقدند با اینترنت داخلی در برابر حملات «خارج از کشور» مصون میمانند.
در روزهای اخیر رسانهها از آزمایش شبکه وب داخلی روسیه خبر داده بودند. روز جمعه ۱۰ آبان / یکم نوامبر شبکه داخلی اینترنت روسیه آغاز بهکار کرد.
روسیه این موضوع را با امنیت فنآوری اطلاعات توجیه میکند. دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین اعلام کرد که جدا شدن روسیه از شبکه جهانی اینترنت برنامهریزی نشده است.
او افزود خطر بزرگتر آن بود که غرب روسیه را از شبکه جهانی قطع کند، بنابراین نیاز به یک شبکه «اینترنت مستقل» با زیرساختی مستقل وجود داشت.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه از قانونی که برای امنیت ملی کشور ضروری است صحبت میکند. او این قانون را در ماه مه گذشته امضا کرد.
براساس قانون جدید یک مرکز نظارت و مدیریت اینترنت ایجاد میشود که در صورت هرگونه تهدید به شبکههای اینترنتی روسیه عمل میکند. رسانههای آمریکایی در آن زمان نوشتند، این سازمان میتواند یک سیستم اینترنت ملی را برای ترافیک کاربران داخلی روسیه ارائه دهد و مانع از تهدیدات خارجی از قطع اینترنت روسیه از شبکه جهانی شود.
«سطح جدید سانسور اینترنت»
گزارشگران بدون مرز از این قانون به صراحت انتقاد کردهاند. آنها در بیانیهای گفتهاند: «این قانون تلاشی است برای سانسور اینترنت در روسیه در سطحی جدید: این قانون ثابت میکند که رهبری روسیه آماده است تا کل زیرساختهای شبکه اینترنت را تحت کنترل سیاسی خود قرار دهد تا در صورت لزوم جریان اطلاعات دیجیتالی را قطع کند.»
به گفته گزارشگران بدون مرز، قدرتهای جدید و مبهم تعریفشده در قانون جدید به دولت این امکان را میدهد که دست به مداخلات گسترده و بدون نظارت بزند. بدین ترتیب این موجب نقض حافظت از حریم خصوصی میشود.
افزون بر این، قانون جدید شرایطی را فراهم میسازد که مقامهای روسی بتوانند بخشی از اینترنت را در روسیه مسدود کنند و سازمانهای اطلاعاتی و نهادهای نظارت بر رسانهها کنترل و فیلترینگ را متمرکز کنند.
سازمان دیدهبان حقوق بشر نیز میگوید قانون جدید کنترل دولت بر اینترنت را گسترش میدهد و حق مردم برای آزادی بیان و حق آزادی اطلاعات را محدود میکند.
«قطع از جهان خارج»
قانون جدید موانع بیشماری ایجاد میکند. سازمان غیردولتی Roskomsvoboda که از حقوق دیجیتالی کاربران اینترنت در برابر سانسور پشتیبانی میکند، از جمله میگوید: «در موارد جنبشهای اعتراضیِ گسترده میتوان اینترنت روسیه یا شهرهایی که در آن اعتراضات رخ داده را از جهان خارج قطع کرد.»
این سازمان غیردولتی میافزاید جریان دادههای اطلاعاتی متمرکز خواهد شد و در داخل روسیه اینترنت کاملاً به کنترل دولت در خواهد آمد. همچنین هر کاربر وسیلهای را دریافت میکند که از طریق آن کل دادهها جریان مییابند، نوعی جعبه که تشخیص میدهد که به کدام صفحات اینترنتی رجوع شده یا از کدام برنامه در تلفن همراه استفاده شده است. اگر این نرمافزار ثبت کند که محتوای صفحه مراجعهشده ممنوع است، اتصال به اینترنت قطع میشود یا اطلاعیه ظاهر میشود مبنی بر اینکه این سایت مسدود شده است.
دولت روسیه دوشنبه ۲۹ مهر / ۲۱ اکتبر پیششرطهای مربوط به اجرای آزمایشهایی برای تضمین ایجاد سرویس اینترنت و شبکههای مخابراتی «ایمن و پایدار» در روسیه را تصویب کرد.
در ایران نیز از سالها پیش حکومت ایران درصدد ایجاد یک شبکه داخلی اینترنت با عنوان «شبکه ملی» است اما هنوز موفق به اجرای آن نشده است. از آنجا که ایران و روسیه روابط تنگاتنگی دارند با دستیابی روسیه به این شبکه داخلی امکان آن میرود که ایران نیز از فنآوریهای این کشور در زمینه ایجاد اینترنت داخلی استفاده کند.
بیشتر بخوانید:
وزیر ارتباطات: معاون وزیر ارتباطات روسیه از دوراندیشی رهبر ایران در مورد اینترنت داخلی، شگفتزده شد