سخنگوی شورای نگهبان، از تایید لایحه اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت به فرزندان دارای مادر ایرانی در این شورا خبر داد. ابتدای ماه جاری در جریان رفع ایراد شورای نگهبان از این لایحه، نمایندگان مجلس تبصره ۲ ماده یک این لایحه را اصلاح کردند و نظر اطلاعات سپاه را برای تشخیص سابقه کیفری و مشکل امنیتی متقاضی اضافه کردند. پیش‌تر باوجود پیش‌بینی تایید وزارت اطلاعات، سخنگوی شورای نگهبان گفته بود که مسائل امنیتی از این لایحه حذف شده و با آن موافقت نشده بود.

تجمع مادران کودکان بی‌شناسنامه در تهران

 چهارشنبه ۱۰ مهرماه ۹۸، عباس کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان با انتشار یادداشتی از تائید لایحه اصلاح قانون تعیین تکلیف اعطای تابعیت به فرزندان دارای مادر ایرانی در این شورا خبر داده است.

 پیش‌تر شورای نگهبان اعلام کرده بود در ماده اول این لایحه مسائل امنیتی حذف شده و موارد دیگری نیز در رابطه با این لایحه به مجلس شورای اسلامی ارسال شده است.

در جریان رفع این ایراد، نمایندگان مجلس در جلسه علنی دوم مهرماه ۹۸، تبصره ۲ ماده واحده این لایحه را به این شرح اصلاح کردند: «افراد فاقد تابعیتی که خود و حداقل یکی از والدینشان در ایران متولد شده باشند می‌توانند پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام شمسی تابعیت ایرانی را تقاضا کنند که در صورت نداشتن سوءپیشینه کیفری و نیز نداشتن مشکل امنیتی (به تشخیص وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه) به تابعیت ایران پذیرفته می‌شوند. »

در مصوبه پیشین مجلس تنها تایید وزارت اطلاعات پیش بینی شده بود و نمایندگان برای تامین نظر شورای نگهبان اطلاعات سپاه را نیز به آن اضافه کردند.

نمایندگان مجلس اردیبهشت گذشته، کلیات لایحه اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی را با ۱۸۸ رای موافق، ۲۰ رای مخالف و ۳ رای ممتنع از مجموع ۲۴۶ نماینده حاضر در مجلس شورای اسلامی تصویب کردند. شورای نگهبان در ماه خرداد به صورت مشروط با این لایحه موافقت کرد. علت مشروط بودن موافقت با این لایحه، نادیده گرفتن سوابق کیفری افراد متقاضی تابعیت ایرانی اعلام شد.

 در حال حاضر بر اساس قانون ایران، فرزندان حاصل ازدواج زنان ایرانی با مردان غیر ایرانی نمی‌توانند شناسنامه ایرانی بگیرند. به موجب این لایحه جدید، فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی تا قبل از ۱۸ سالگی به درخواست مادر و پس از آن به درخواست خود می‌توانند تقاضای تابعیت و شناسنامه ایرانی کنند.

گفته می‌شود ۴۹ هزار کودک بی شناسنامه دارای مادر ایرانی در سطح کشور شناسایی شده‌اند. افراد بدون شناسنامه و دو تابعیتی از خدمات بهداشتی، آموزشی و حتی دریافت یارانه محروم هستند.