گزارش اخیر سازمان ملل نشان می‌دهد که گرسنگی در حال افزایش است و جهان در مسیری نیست که بتواند تا سال ۲۰۳۰ فقر مطلق را ریشه‌کن کند یا به سایر اهداف سازمان ملل متحد دست پیدا کند. دلیل این ناکامی تغییرات اقلیمی و نابرابری فزاینده در سطح جهانی ذکر شده است.

گزارش اخیر سازمان ملل نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی باعث گسترش فقر می‌شود ــ عکس: آرشیو

بر اساس گزارش سازمان ملل که به ارزیابی پیشرفت در دستیابی به اهداف توسعه پایدار می‌پردازد، تغییرات اقلیمی و نابرابری فزاینده در میان کشورهای مختلف و همچنین نابرابری داخلی کشورها باعث کاهش پیشرفت در برنامه‌های توسعه پایدار شده است.

این ناکامی حتی این خطر را به وجود آورده که بسیاری از دستاوردهای دهه‌های اخیر در جهت بهبود شرایط زندگی انسان‌ها به عقب بازگردند و از دست بروند.

گزارش سازمان ملل درباره توسعه پایدار بر اساس آخرین اطلاعات و داده‌های در دسترس این سازمان تنظیم شده است. این گزارش یک مرجع مهم در ارزیابی موفقیت‌ها و شکست‌های جهانی در اجرای ۱۷ هدف توسعه پایدار است.

این هدف‌ها چهار سال پیش از سوی سازمان ملل به عنوان یک نقشه راه برای دستیابی به یک سیاره عادلانه‌تر و سالم‌تر پذیرفته و به کار گرفته شدند.

نکات مهم گزارش

▪️انواع نابرابری‌ و تبعیض میانِ کشورهای مختلف و داخل هر کشور ــ که رو به رشد هستند ــ باید مورد توجه فوری قرار بگیرد. سه چهارم کودکانی که دچار سوء تغذیه و مشکلات رشد هستند در جنوب آسیا و آفریقای زیرصحرایی زندگی می‌کنند. فقر مطلق در مناطق روستایی سه برابر بیشتر از مناطق شهری است؛ جوانان در مقایسه با افراد بالغ بیشتر در معرض بیکاری هستند؛ تنها یک چهارم افرادی که ناتوانی جدی دارند از کمک‌هزینه برخوردار هستند؛ زنان و دختران هنوز با موانعی بر سر راه دستیابی به برابری مواجه هستند.
▪️سال ۲۰۱۸، چهارمین سال گرم زمین در تاریخ هواشناسی بوده است. میزان تراکم دی‌اکسیدکربن در این سال همچنان در حال افزایش بوده است. میزان اسید اقیانوس‌ها ۲۶ درصد از دوران پساصنعتی بیشتر بود و پیش‌بینی می‌شود که اگر میزان افزایش دی‌اکسیدکربن همچنان ادامه پیدا کند تا سال ۲۱۰۰ اسیدی شدن اقیانوس‌ها ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصد افزایش پیدا کند.
▪️جمعیتِ دچار فقر مطلق از میزان ۳۶ درصد در سال ۱۹۹۰ به ۸,۶ درصدر در سال ۲۰۱۸ کاهش داشته است، اما در حالی که جهان با کمبود منابع، جنگ‌های خشونت‌بار و آسیب‌پذیری نسبت به بلایای طبیعی دست و پنجه نرم می‌کند، شتاب فقرزدایی در حال کاهش است. گرسنگی در جهان بعد از یک دوره کاهش، بار دیگر در حال افزایش است.

ضرورت اقدامی عاجل برای مهار کردن تغییرات اقلیمی

آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل در واکنش به گزارش اخیر گفت: «بسیار روشن است که پاسخ سریع‌تر و جاه‌طلبانه‌تر برای تحول اجتماعی و اقتصادی تعیین شده در اهداف ۲۰۳۰ ضرورت دارد.»

عدم پیشرفت مشخصاً در میان اهداف محیط‌زیستی، از جمله اهداف اقلیمی و تنوع زیستی، به چشم می‌خورد. گزارش‌های مهم دیگری که اخیراً از سوی سازمان ملل منتشر شده اند، نسبت به تهدیدهای بی‌سابقه نسبت به تنوع زیستی هشدار داده‎اند. بنا بر این گزارش‌ها، دمای کره زمین نباید بیش از ۱,۵ درجه نسبت به متوسط دمای دوران پیشاصنعتی افزایش یابد، درحالی‌که هدف پذیرفته‌شده بر اساس توافق پاریس کماکان سقف افزایش دو درجه‌ای است.

گوترش هشدار داده است: «محیط طبیعی با نرخی هشداردهنده در حال تنزل است: سطوح دریاها در حال بالا آمدن هستند؛ اسیدی شدن اقیانوس‌ها در حال شتاب است؛ چهارسال گذشته گرمترین سال‌های ثبت شده بوده اند؛ یک میلیون گونه گیاهی و حیوانی در خطر انقراض قرار دارند؛ فرسایش زمین نیز همچنان بدون توجه کافی ادامه می‌یابد.»

تاثیرات فرسایش و تنزل محیط‌زیست تاثیر خود را بر زندگی مردم نشان می‌دهد. شرایط نابه‌سامان جوی، بلایای شدید طبیعی که با تناوب بیشتر در حال وقوع هستند، و سقوط اکوسیستم‌ها موجب کاهش امنیت غذایی و به خطر افتادن امنیت و سلامت انسان‌ها شده است، و بسیاری از جوامع محلی اکنون به خاطر فقر، جابه‌جایی، و نابرابری بیشتر متحمل رنج می‌شوند.

زمان برای انجام یک اقدام عاجل در زمینه تغییرات اقلیمی به سرعت می‌گذرد. لیو ژمنین، دبیر ارشد سازمان ملل در امور اجتماعی و اقتصادی، به روشنی گفت که هر اقدامی علیه تغییرات اقلیمی ضرورت فوری دارد. او بر اهمیت تقویت همکاری بین‌المللی و اقدام چندجانبه برای مقابله با چالش‌های جهانی تاکید کرد.

گزارش سازمان ملل موفقیت‌هایی را نیز نشان می‌دهد: مرگ‌ومیر کودکان بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۷ کاهش ۴۹ درصدی داشته است، و تقریباً ۹۰ درصد جمعیت جهان اکنون به برق دسترسی دارند. با این حال گزارش روشن می‌کند که پاسخ جهانی به حد کافی جاه‌طلبانه نبوده و آسیب‌پذیرترین کشورها و اقشار مردم را در بدترین و سخت‌ترین وضعیت‌ها به حال خود رها کرده است.

با وجود همه تهدید‌ها گزارش اخیر نشان می‌دهد که فرصت‌های ارزشمندی برای شتاب‌بخشیدن به پیشرفت وجود دارد. این فرصت‌ها در ارتباط میان اهداف مختلف وجود دارد: به عنوان مثال، کاهش تصاعد گازهای گلخانه‌ای دست در دست ایجاد مشاغل جدید، ساختن شهرهای قابل سکونت بیشتر، و بهبود سلامت و شکوفایی برای همه.

قرار است در حاشیه هفتادوچهارمین جلسه نشست عمومی سازمان ملل در سپتامبر، اجلاس ویژه «اهداف توسعه پایدار و اقدامات اقلیمی» نیز برگزار شود و رهبران و جامعه بین‌المللی بار دیگر با بحث بر سر مسائل اقلیمی تشویق شوند تا راه خود را برای بازگشتن به مسیر کمک‌رسانی به سیاره و ساکنان آن پیدا کنند.


درباره اقتصاد تغییرات اقلیمی و گسترش فقر بیشتر بخوانید: