لویه جرگه مشورتی صلح با حضور اشرف غنی و بیش از سه هزار نفر از نمایندگان مردم افغانستان که دست‌کم ۳۰ در صد آن‌ها را زنان تشکیل می‌دهند، در میان تدابیر شدید امنیتی در کابل، با هدف توافق عمومی بر سر روند مذاکرات صلح آغاز به‌کار کرد. پیش از تشکیل این گردهمایی بزرگ چندین شخصیت و گروه سیاسی با برگزاری آن مخالفت کرده بودند.
لویه جرگه مشورتی صلح افغانستان دوشنبه ۹ اردیبهشت / ۲۹ آوریل با شرکت محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان و ۳۲۰۰ نماینده مردم از سراسر این کشور، آغاز شد و برای چهار روز ادامه خواهد داشت.
این گردهمایی با تدابیر شدید امنیتی در کابل آغاز شد و از چند روز پیش بیشتر کوچه‌ها و خیابان‌های ناحیه پنجم کابل بسته یا محدود شده بودند. صبح دوشنبه نیز به دلیل ایست‌های بازرسی متعدد چندین خیابان اصلی شهر از جمله دانشگاه، پل باغ عمومی، فروشگاه و باغ بالا محدود یا مسدود شدند.
محمدعمر داوودزی، رئیس کمیسیون برگزاری لویه جرگه مشورتی صلح و رئیس دبیرخانه شورای عالی صلح در مراسم گشایش جرگه گفت ۳۲۰۰ نفر از جمله ۳۰۰ مهمان از سراسر کشور در این جرگه شرکت کرده‌اند.
مشاوران رئیس جمهوری افغانستان، دیپلمات‌ها و والیان و دیگر اعضای کابینه دولت از جمله حمدالله محب، مشاور امنیت ملی و معصوم استانکزی، رئیس امنیت ملی، در این مراسم شرکت داشتند.
داوودزی گفت: «نماینده از تمامی ولسوالیهای افغانستان در این جا حضور دارد. از طالبان هم خواستیم که مانع کسی نشوند که در این جرگه شرکت کنند و از کسی نشنیدیم که کسی مانع شرکت‌شان شده باشد.»
به‌گفته داوودزی ۵۱ کمیته و هر کمیته با حدود ۷۰ نماینده به‌مدت چهار روز درباره صلح رایزنی خواهند کرد.
اشرف غنی در سخنرانی خود هشدار داد که اجازه نخواهد داد که روند گفت‌وگوهای صلح، غیرافغان شود. او گفت با در نظر گرفتن رایزنی‌های اعضای جرگه مشورتی صلح، سیاست مصالحه و گفت‌وگو را تدوین خواهد کرد و آن را محدود به اشخاصی خاص نخواهد کرد.
رئیس‌جمهوری افغانستان از کمک‌های کشورهای دیگر به افغانستان تقدیر کرد اما تأکید کرد که آینده در دست افغان‌هاست و آن‌ها می‌خواهند بر پاهای خود بایستند.
او به تحریم نشست لویه جرگه از سوی گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی چندان نپرداخت و تنها به این بسنده کرد که شرکت‌کنندگان جرگه خود قضاوت خواهند کرد. به‌گفته اشرف غنی بار جنگ را مردم به دوش می‌کشند، نه نخبگان.
او گفت: «لویه جرگه تسهیل‌کننده صدای مردم افغانستان است، از نظر زمانی لویه جرگه همین حالا باید تشکیل می‌شد که شد، اتخاذ هر تصمیمی بدون مشورت با مردم خام است.»
لویه جرگه مشورتی صلح در حالی آغاز می‌شود که پیش از این شماری از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری، گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی این جرگه را تحریم و آن را «هدر دادن زمان» و «ابزار انتخاباتی برای اشرف غنی» دانسته بودند.
عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی هم در این جرگه شرکت نکرد و دلیل آن را روشن نبودن علت جرگه صلح از سوی رئیس‌جمهوری دانسته بود.
حامد کرزی، رئیس جمهوری پیشین افغانستان نیز از دولت خواسته بود که برگزاری جرگه را به تأخیر بیندازد اما داوودزی این درخواست را رد کرد.
همچنین ۱۲ گروه انتخاباتی یکشنبه ۸ اردیبهشت / ۲۸ آوریل در یک اقدام مشترک، برگزاری جرگه صلح را غیرقانونی خواندند و گفتند که برگزاری آن در تناقض با تلاش‌های صلح‌جویانه است. آن‌ها در یک نشست خبری مشترک تحریم جرگه مشورتی صلح را اعلام کرده و گفتند هدف از برگزاری این جرگه نه تقویت روند صلح که انحراف این روند است.
گروه صلح واعتدال به رهبری محمد حنیف اتمر، امنیت و عدالت به رهبری رحمت‌الله نبیل، وفاق ملی به رهبری احمدولی مسعود، و کسانی همچون نورالحق علومی، فرامرز تمنا، نورالرحمن لیوال، عنایت‌الله حفیظ، ابراهیم الکوزی، حکیم تورسن، غلام فاروق نجرابی، شیدامحمد ابدالی و شهاب حکیمی در میان تحریم‌کنندگان جرگه مشورتی صلح‌اند.
حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان به رهبری محمد محقق هم از برگزاری لویه جرگه مشورتی صلح در شرایط کنونی انتقاد کرده و گفته بود این جرگه با هدف کمک به یک گروه خاص انتخاباتی قبل از موعد آغاز شده است و عملاً در تعارض و تقابل با روند صلح قرار دارد.
عطامحمد نور، رئیس شورای اجرایی حزب جمعیت اسلامی نیز در واکنش به برگزاری لویه جرگه مشورتی صلح گفته است که این جرگه به منظور اهداف شخصی برگزار شده است و نباید مانع روند صلح در کشور شود.
گروه طالبان هم از روز یکشنبه در اطلاعیه‌ای مخالفت خود با برگزاری لویه جرگه مشورتی صلح را اعلام کرد و آن را در تعارض با روند صلح دانست. طالبان گفته‌اند که رئیس‌جمهوری افغانستان برای ادامه کار خود این جرگه را برگزار می‌کند.
اشرف غنی در جریان آغاز لویه جرگه مشورتی صلح، عبدالرب رسول سیاف، رهبر پیشین جهادی را به‌عنوان رئیس این جرگه پیشنهاد کرد. سیاف پس از پذیرفتن ریاست جرگه گفت: «ما در این جرگه راه را برای تأمین صلح باز خواهیم کرد.»
او افزود کسانی که در این جرگه شرکت نکردند، مخالف نیستند، «در روشها کمی مشکلات هست که رفع خواهد شد.»
سیاف خطاب به طالبان گفت: «آغوش مردم به روی طالبان باز است، البته با حفظ حاکمیت افغانستان. هر وقت آمدند، خوش آمدند.»
پیش از این، محمدعمر داوودزی از تمامی نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری و جریان‌های سیاسی که این جرگه را تحریم کرده‌اند خواسته بود که در تصمیم‌شان تجدید نظر کنند. داوودزی گفته بود که این جرگه برای سرعت بخشیدن به روند صلح است و جنبه انتخاباتی ندارد.
روز یکشنبه محمدسرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری افغانستان نیز اعلام کرد که لویه جرگه مشورتی برای برقراری صلح مفید و سازنده است. او از منتقدان خواست که به نیت حکومت در برگزاری آن شک نکنند.
بسیاری از شرکت‌کنندگان لویه جرگه مشورتی صلح از ولایت‌های مختلف خود را به کابل رسانده‌اند. عبدالشعیب رحیم، عضو دبیرخانه کمیسیون برگزاری لویه جرگه روز یکشنبه گفت اعضای لویه جرگه به‌شکل شبه‌انتخابی، گزینش شده‌اند و هیچ یک از اعضا، لویه‌جرگه مشورتی صلح را تحریم نکرده‌اند.
بر اساس اطلاعات کمیسیون برگزاری لویه جرگه مشورتی صلح، حدود ۶۹۸ شرکت‌کننده زن هستند و برای شرکت‌کنندگان تسهیلاتی از جمله کودکستان، بیمارستان و هتل در نظر گرفته شده است.
زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان روز یکشنبه در گفت‌وگو با شبکه طلوع‌نیوز گفت صلح با طالبان به معنای پایان جنگ در افغانستان نخواهد بود.
خلیل‌زاد گفت توافق عمومی بین‌المللی بین اروپا، چین، روسیه و آمریکا درباره افغانستان به‌دست آمده اما توافق منطقه‌ای به‌دلیل پیچیدگی‌هایش هنوز شکل نگرفته است.
زلمی خلیل‌زاد، دلیل لغو نشست دوحه بین دولت افغانستان و طالبان را اشتباه‌های طرف‌های دخیل در روند صلح دانست و بدون اشاره به نام کسی گفت کسانی هستند که انحصار قدرت را خواب می‌بینند.
گفت‌وگوهای افغان‌ـ‌افغان قرار بود جمعه گذشته ۳۰ فروردین / ۱۹ آوریل در دوحه قطر برگزار شود. از این گفت‌وگوها به‌عنوان نخستین گام برای دستیابی به توافق صلح بین دولت اشرف غنی و طالبان و سرآغازی برای خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان یاد شده بود. دولت افغانستان روز قبل از آن فهرستی از ۲۵۰ نفر از جمله ۵۰ زن را به قطر ارائه داده بود. اما ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان با انتقاد از تعداد زیاد نمایندگان در هیأت دولتی افغانستان اعلام کرد که طالبان قصد ندارد با شمار زیادی از نمایندگان دولت گفت‌وگو کند.
بیشتر بخوانید: