حجت‌الاسلام سیدحسن خمینی، نوه بنیانگذار جمهوری اسلامی، در سخنرانی‌ای علائم فروپاشی حکومت‌ها را برشمرد و گفت: “هیچ تضمینی وجود ندارد که ما بمانیم و دیگران بروند. اگر قواعد را رعایت نکنید، عرصه را از شما می‌گیرند.”

سخنرانی حسن خمینی – منبع عکس: جماران

روز ۲۹ دسامبر / هشت دی، در حسینیه جماران، حسن خمینی با استناد به روایت‌هایی از پیامبر اسلام و امامان شیعه، به موضوع “سقوط و ثبوت” حکومت‌ها پرداخت و علائمی را برشمرد که می‌توانند عوامل فروپاشی باشد.

سخنرانی خمینی به مناسبت دهمین سالگرد آیت‌الله جمی بود و این سخنرانی را پایگاه خبری جماران منتشر کرده است.

با اینکه حسن خمینی از ساختار روایی بیان روایت‌هایی اسلامی دور نشد، حرف‌هایی او مفهوم ضمنی و مصداق کنونی در شرایط فعلی ایران داشت.

با گفتن اینکه “باید قواعد رفتار انسان‌ها و علل سقوط و ثبوت را به دست بیاوریم تا در زندگی رعایت کنیم”، حسن خمینی خوانش خود از یک روایت از پیامبر اسلام را ارائه داد و گفت که زیربنای یک جامعه، “اخلاق و احساس رضایت مردم” است.

در توضیح بیشتر در مورد مصداق کنونی این روایت، خمینی ۴۵ساله گفت: “اجتماع بشری بر اساس وفق شکل گرفته است. پاره پاره کردن مداوم جامعه، پخش مکرر کینه، انتشار مرتب نفاق، اینکه افراد در جامعه مجبور شوند شخصیت دوگانه داشته باشند و اینکه تک تک ما از صداقت دور شویم از نشانه‌های بداقبالی دولت‌ها است.”

حسن خمینی که با حفظ چند سمت آموزشی، متولی آرامگاه و آثار پدربزرگش، آیت‌الله روح‌الله خمینی است با بیان اینکه “احساس رضایت مردم” از اصول جامعه است، روایتی دیگر از علی بن ابی‌طالب را در مورد علت‌ فروپاشی حکومت‌ها بیان کرد: ” اگر ملتی به فروع بیشتر از اصول اهمیت بدهند، از بین خواهند رفت.”

او به موضوع ظلم هم اشاره کرد و آن را به عنوان “مشکل اصلی جوامع” توضیح داد.

در صحبت‌هایش او به بحران نبود شایسته‌سالاری هم در خلل بیان روایتی از امام اول شیعیان اشاره کرد و گفت: “تقدیم الاراذل وتاخیر الافاضل (فرومایگان را مقدم داشتن و فرزانگان را مؤخر قرار دادن)، از دیگر عوامل فروپاشی حکومت‌هاست.”

خمینی در ادامه مصداق کنونی و خوانش خود از این روایت را توضیح داد که “اگر دیدید جامعه‌ای که از داشته‌های خود در حوزه نیروی انسانی و افاضل بهره نمی‌برد و آنها را عقب می‌اندازد، از علائم فروپاشی، مشکل دار بودن و بداقبالی است.”

نوه روح‌الله خمینی هشدار داد که “باید از روزی ترسید که جایگاه‌ها به هم بریزد و نقش‌ها دگرگون شود.”

حسن خمینی دومین شخصیت سیاسی در ایران است که موضوع فروپاشی را به نحوی بیان می‌کند. پیش از او فائزه هاشمی، نماینده سابق مجلس و دختر اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس پیشین مجمع تشخیص مصلحت نظام، از فروپاشی حرف زده بود.

هاشمی روز ششم دی‌ماه، در رابطه با فروپاشی جمهوری اسلامی گفت: “از لحاظ محتوایی این فروپاشی اتفاق افتاده چرا که هر جا را می‌بینی فشل است! هر جا دست می‌گذاری خالی از مدیریت و تدبیر است!”

فائزه هاشمی همچنین گفته که “نگرانی که اگر اینها بروند بعد چه می‌شود” امکان فروپاشی را در حال حاضر کم کرده است.

هم فائزه هاشمی و هم حسن خمینی به طیف سیاسی اصلاح‌طلبان نزدیکتر هستند. از طیف سیاسی اصول‌گرایان هنوز کسی در مورد احتمال فروپاشی هشدار نداده است.