پس از انتقادهای تندی که در محافل آلمانی عليه انتشار شعر گونتر گراس به نام “آن‌چه بايد گفت” مطرح گرديد، برنده جايزه نوبل ادبی در يک گفت‌وگوی ويژه تلويزيونی از اين انتقادها به‌عنوان يک “لشگرکشی” ياد کرد.

شبکه تلويزيونی ای.‌آر.دی ARD آلمان شب گذشته پنج‌شنبه ۱۷ فروردين (پنجم آوريل) در بخش خبر خود گفت‌وگوی ويژه‌ای با گونتر گراس، نويسنده، نقاش، مجسمه‌ساز و گرافيست آلمانی در مورد انتشار شعر اخيرش که پيامدهای جنجالی داشت، برگزار کرد.

شعر گونتر گراس روز چهارشنبه ۱۶ فروردين‌ماه در روزنامه‌های زوددويچه تسايتونگ و لا رپوبليکا منتشر شد.

در اين شعر گراس سياست‌های اسرائيل را به‌باد انتقاد گرفت و سلاح‌های هسته‌ای آن را که به گفته گراس کنترلی بر آن‌ها نيست، خطری عليه “صلح شکننده جهانی” خواند.

اين برنده جايزه نوبل ادبی در سال ۱۹۹۹، حمله نظامی اسرائيل به ايران را موجب نابودی “ایرانیانی که پهلوان‌پنبه‌ای دروغین به یوغشان کشیده” دانست و حمايت‌های آلمان از اسرائيل را نيز مورد انتقاد قرار داد.

پس از انتشار اين شعر موجی از انتقادها عليه گونتر گراس در آلمان به‌راه افتاد.

گونتر گراس در گفت‌وگو با شبکه تلويزيونی ای.‌آر.دی آلمان گفت: “موضوع قابل توجه، عدم اعتراف به حقايق است.”

گونتر گراس با اشاره به انکار هولوکاست توسط ايران و تهديدات جمهوری اسلامی، احمدی‌نژاد را “دروغگو” خطاب کرد و گفت به‌همين خاطر او را در شعر خود “پهلوان‌پنبه” خطاب کرده است

وی پيش از هر چيز واکنش عمومی نسبت به شعر “آن‌چه بايد گفت” را مورد توجه قرار داد و گفت ايميل‌های بسياری را دريافت کرده که در انتشار اين شعر به او “حق داده‌اند” اما “رسانه‌های تقريبأ هم‌آوا” آرای مخالف را بازتاب نمی‌دهند.

گراس اتهام “يهودی‌ستيزی” عليه خود را رد کرد و گفت: “انتقاد از اسرائيل بلافاصله با اتهام «يهودی‌ستيزی» همراه می‌شود.”

وی گفت: “من برای نخستين بار به‌شکل گسترده‌ای در مورد اسرائيل سخن گفته‌ام. انتقادهای بسيار ديگری را نيز مطرح کرده‌ام که در وهله نخست آلمان را شامل می‌شود برای اين‌که معتقدم قبل از اين‌که ديگران را مورد انتقاد قرار دهيم بايد ابتدا از خانه خود شروع کنيم.”

وی بار ديگر سياست اتمی اسرائيل را مورد انتقاد قرار داد و گفت اين کشور سال‌هاست که قدرت اتمی دارد اما خارج از کنترل جهانی است.

وی همچنين سياست شهرک‌سازی‌های اسرائيل را “غيرقانونی” خواند و گفت کمتر کشوری چون اسرائيل يافت می‌شود که قطعنامه‌های سازمان ملل را اين‌چنين زير پا بگذارد.

برنده جايزه ادبی نوبل گفت عدم انتقاد از اسرائيل بدترين چيز برای خود اسرائيلی‌ها است.

به گفته گونتر گراس مهم‌ترين موضوع شعر او “سکوت” در قبال اين‌گونه مسائل و هدف وی شکستن اين “سکوت” است.

گونتر گراس گفت انتقاد از ايران در همه جا روشن و آشکار بيان می‌شود در حالی که انتقاد از اسرائيل مسکوت می‌ماند

گراس تأکيد کرد تهدید حمله به ایران لغو رفتار دیپلماتیکی است که ما بیش از شش دهه صلح در اروپا آن را تضمين کرده‌ايم و وی به‌عنوان يک نويسنده موظف است که از اين مسائل سخن گويد.

گونتر گراس گفت اگر به ايران حمله شود تمام منطقه به جنگ کشيده خواهد شد و اين بسيار خطرناک است.

وی در مورد اين انتقاد که چرا به ايران در حاشيه پرداخته و بيشتر از اسرائيل انتقاد کرده است در حالی‌که ايران بارها موجوديت اسرائيل را زير سئوال برده و هولوکاست را مورد ترديد قرار داده است؛ انتقاد از ايران را کاملأ به‌حق دانست و گفت خود نيز چنين انتقاداتی را از ايران کرده است اما انتقاد از ايران در همه جا روشن و آشکار بيان می‌شود در حالی که انتقاد از اسرائيل مسکوت می‌ماند.

وی با اشاره به انکار هولوکاست توسط ايران و تهديدات جمهوری اسلامی، محمود احمدی‌نژاد، رئيس جمهور ايران را “دروغگو” خطاب کرد و گفت به‌همين خاطر او را در شعر خود “پهلوان‌پنبه” خطاب کرده است.

گراس گفت من در شعرم از چيزهايی سخن گفته‌ام که در مورد آن‌ها سخن نگفته‌ و يا کم صحبت کرده‌اند.
گونتر گراس ۸۵ ساله همواره در آثار خود به سياست هم می‌پردازد. وی در دهه ۸۰ ميلادی به‌مدت ۱۰ سال عضو حزب سوسيال دمکرات آلمان بود.

گراس همچنين چند سال پيش اعتراف کرد که در نوجوانی از اعضای بخش مسلح حزب نازی موسوم به اس‌اس بوده ‌است.

مشهورترين رمان گونتر گراس “طبل حلبی” نام دارد که در سال ۱۹۵۹ منتشر شد. از روی اين رمان فيلمی با همين نام به کارگردانی فولکر شلندورف volker schloendorff ساخته شد که توانست اسکار بهترين فيلم غيرانگليسی‌زبان و نخل طلای کن را از آن خود کند.

از ديگر رمان‌های مشهور گونتر گراس می‌توان به “سال‌های سگی”، “موش و گربه”، “ماده‌موش” و “قرن من” اشاره کرد.

در همين زمينه:

:: گونتر گراس: “آنچه باید گفت” ـ برگردان از شروين فريدنژاد ::

:: شعر بحث‌بر‌انگیز “گونتر گراس” ـ اکبر فلاح‌زاده ::