جرمی هانت به تهران رفته است تا در دیدار با محمدجواد ظریف و دیگر مقامهای ایرانی درباره آزادی نازنین زاغری، برجام و مسائل منطقه خاورمیانه، از جمله یمن رایزنی کند. این نخستین سفر هانت به ایران است.
جرمی هانت، وزیر امور خارجه بریتانیا بامداد دوشنبه ۲۸ آبان بههمراه یک هیئت سیاسی بهمنظور دیدار با مقامهای بلندپایه جمهوری اسلامی وارد تهران شد.
هانت در این سفر از جمله با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی خود و همچنین علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و نماینده رهبر جمهوری اسلامی در این شورا دیدار و گفتوگو خواهد کرد.
رسانههای ایران دستور کار این سفر را « آینده بر جام، مسائل منطقه و همچنین موضوعات دو جانبه» عنوان کردهاند اما رسانههای بریتانیا نوشتهاند که آزادی نازنین زاغری – راتکلیف، کارمند زندانی بنیاد تامسون رویترز در تهران، از مسائل اصلی رایزنی دو طرف خواهد بود.
نازنین زاغری – راتکلیف در آوریل سال ۲۰۱۶ پس از سفر به ایران و هنگام خروج از کشور، همراه دختر خردسالش گابریلا، در فرودگاه «خمینی» بازداشت و روانه زندانی در کرمان شد و سپس از آنجا به زندان اوین منتقل شد.
مقامهای جمهوری اسلامی او را متهم به «تلاش برای توطئه و براندازی نظام» کردهاند. این ادعا همواره از سوی زاغری، خانوادهاش و مقامهای بریتانیایی رد شده است. آنها تاکید کردهاند که حضور نازنین زاغری در ایران تنها برای دیدار با خانوادهاش بوده است. با وجود این دستگاه قضایی جمهوری اسلامی، نازنین زاغری را به پنج سال زندان محکوم کرده است.
زاغری در شهریورماه سال جاری (اوت) برای سه روز از زندان به مرخصی آمد اما مرخصی او تمدید نشد و به زندان بازگشت و در زندان دچار حمله عصبی شد.
خانواده نازنین زاغری تصمیم گرفتهاند که به علت فشار زیادی که او تحمل میکند، دیگر درخواست آزادیاش را مطرح نکنند.
جرمی هانت قبل از دیدار با ظریف گفت: «بیش از هر چیز ما تلاش خواهیم کرد که شهروندان ایرانی ـ بریتانیایی زندانی در ایران را به نزد خانوادههای خود در بریتانیا بازگردانیم.»
وزیر خارجه بریتانیا افزود: «من از خانوادههایی که مجبور به تحمل جدایی وحشتناک شدهاند حکایتهای دلهرهآور زیادی شنیدم. بنابراین من با پیام روشنی به ایران میروم: از زندانی کردن افراد بیگناه نمیتوان و نباید بهعنوان ابزاری برای فشارهای دیپلماتیک استفاده شود.»
جرمی هانت تاکنون دو بار با ریچارد، همسر نازنین زاغری ـ راتکلیف، دیدار و گفتوگو کرده است.
امید میرفت که با کنار رفتن بوریس جانسون، وزیر خارجه پیشین بریتانیا و جایگزین شدن جرمی هانت در ماه اوت سال جاری، در کنار تصمیم بریتانیا برای حفظ برجام بهرغم خروج آمریکا از آن، راه برای آزادی نازنین زاغری هموار شود.
جرمی هانت پیش از این در ماه سپتامبر (مهر) به ظریف گفته بود بریتانیا موضوع نازنین زاغری را رها نخواهد کرد و اگر ایران بخواهد از زندانی کردن او استفاده ابزاری کند، پیامدهایی برایش خواهد داشت.
هانت همچنین گفته بود: «من کاملاً روشن کردم که سیاست ما در قبال ایران هنوز شکل نگرفته و اگر آنها همچنان فکر کنند که میتوانند از این کار (بازداشت دو تابعیتیها) بهعنوان ابزار دیپلماسی استفاده کنند، باید منتظر عواقب کارشان باشند.»
دیدار هانت از ایران، نخستین دیدار یک وزیر خارجه اروپایی از این کشور پس از تحریمهای اخیر آمریکا علیه ایران است. با این حال ظریف پیش از این در وین با همتایان اروپایی خود برای گفتوگو درباره حفظ برجام و ادامه فعالیت شرکتهای اروپایی در ایران، دیدار کرده بود.
در جریان سفر کنونی جرمی هانت به ایران این موضوعات بار دیگر مورد گفتوگو قرار خواهند گرفت.
ادامه معاملات تجاری شرکتهای اروپایی در ایران از جمله مسائل اصلی حفظ برجام است. کشورهای اروپایی از «ساز و کار ویژه» به این منظور برای دور زدن تحریمهای آمریکا سخن گفتهاند.
هدف «ساز و کار ویژه» تسهیل پرداختهای مربوط به مبادلات تجاری با ایران است تا شرکتهای اروپایی بتوانند بدون استفاده از کانالهای عادی تراکنشهای مالی بینالمللی، با جمهوری اسلامی به داد و ستد بپردازند و در معرض مجازاتهای اقتصادی آمریکا قرار نگیرند. «ساز و کار ویژه» بر پایه مبادله تهاتری (پایاپای) نفت در برابر کالا و خدمات و جایگزینی یورو با دلار در این معاملات قرار دارد.
کشورهای اروپایی قول دادهاند که در سال آینده میلادی این «ساز و کار ویژه» را بهاجرا در آورند اما هنوز هیچ کشوری حاضر نشده است که میزبان این «ساز و کار ویژه» شود.
برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران ۱۵ نوامبر / ۲۴ آبان به بانکها و شرکتهای اروپایی که بر اساس «ساز و کار ویژه» با ایران وارد مبادلات تجاری میشوند هشدار داد که از مجازاتهای اقتصادی آمریکا در امان نخواهند ماند.
هوک گفت: «اینکه اتحادیه اروپا برای اجرای “ساز و کار ویژه” و رفع نگرانی شرکتها جهت معامله با ایران تلاش کند جای تعجب ندارد، اما ما میگوییم میزبان این ساز و کار با مجازات آمریکا روبهرو خواهد شد.»
جرمی هانت در جریان سفر خود به ایران میخواهد به مقامهای ایرانی اطمینان دهد که بریتانیا تا زمانی که ایران خود را پایبند به توافق هستهای بداند از این توافق حمایت خواهد کرد و از تلاشهای کشورهای اروپایی برای حفظ برجام سخن خواهد گفت. این در حالی است که بریتانیا گفته است که به دلیل مسئله «برکسیت»، نمیتواند «ساز و کار ویژه» اتحادیه اروپا را راهاندازی کند.
وزیر خارجه بریتانیا گفته است که «توافق هستهای ایران با حذف خطر تهدید یک ایران هستهای، جزئی حیاتی از ثبات در خاورمیانه است. ما تا زمانی که ایران به تعهدات خود پایبند باشد از این توافق حمایت میکنیم اما اگر قصد داریم به ریشههای علل چالشهای منطقهای بپردازیم، باید برای پایان دادن به فعالیتهای بیثباتکننده ایران در منطقه نیز تلاش کنیم.»
جرمی هانت در تهران درباره وضعیت یمن و نگرانیها از ارسال موشکهای بالستیکی و سلاح به شیعیان حوثی گفتوگو خواهد کرد.
حوثیهای یمن روز گذشته، یکشنبه ۱۸ نوامبر / ۲۷ آبان اعلام کردند که آمادهاند در تمامی جبههها عملیات نظامی خود را متوقف کنند.
بریتانیا قرار است امروز (دوشنبه) پیشنویس قطعنامهای برای آتشبس در یمن به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه کند.
بیشتر بخوانید: