تنش در رابطه ایالات متحده و ترکیه بار دیگر بالا گرفته است. تنشهایی که در یک سال اخیر گاه و بیگاه اوج میگیرند و از بین میروند. این بار اما دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا متحدش در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را به وضع تحریم تهدید کرده است. رجب طیب اردوغان، همتای ترکیهای او میگوید «عقب نمینشینیم».
اینبار جنجال بر سر یک کشیش پروتستان آمریکایی به نام اندرو برانسون است که ترکیه به اتهام ارتباط با شبکه فتحالله گولن، روحانی ناراضی ساکن آمریکا و حزب کارگران کردستان (پ ک ک) ۲۱ ماه در زندان نگه داشت. او پس از ۲۳ سال زندگی در ترکیه دستگیر شد و اکنون در حبس خانگی به سر میبرد.
واشنگتن اتهامات علیه این کشیش آمریکایی را بیاساس خوانده و خواستار آزادی فوری او شده است. ترامپ پنجشنبه تهدید کرد که در صورت ادامه بازداشت برانسون، ترکیه با «تحریمهای بزرگی» روبرو خواهد شد. مقامهای قضائی ترکیه اما گفتهاند که هرگونه تصمیم جدید در وضعیت او به اکتبر موکول میشود.
The United States will impose large sanctions on Turkey for their long time detainment of Pastor Andrew Brunson, a great Christian, family man and wonderful human being. He is suffering greatly. This innocent man of faith should be released immediately!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) July 26, 2018
اگر دادگاه اتهامهای این وکیل ۵۰ ساله آمریکایی را بپذیرد، او با حکم ۱۵ تا ۳۵ سال زندان رویارو خواهد شد. آنکارا فتحالله گولن را مسئول پشت پرده کودتای نافرجام ژوئیه ۲۰۱۶ میداند. گولن این اتهام را رد کرده و آن را «سیاسی» خوانده است. منتقدان اردوغان را به سرکوب مخالفان به بهانه کودتا متهم میکنند.
اردوغان یکشنبه هفتم مرداد / ۲۹ ژوئیه در پاسخ به تهدید ترامپ در حاشیه سفر به اجلاس کشورهای «بریکس» (قدرتهای اقتصادی نوظهور) در آفریقای جنوبی گفت:
«ما در مواجهه با تحریم عقب نمینشینیم. آنها نباید فراموش کنند که با تحریم یک شریک راستین را از دست خواهند داد.»
رئیسجمهوری ترکیه حبس کشیش آمریکایی را «مشکل ترامپ» خواند. او پیش از این گفته بود که دولت ترکیه تحریمهای ایالات متحده علیه ایران را نیز رعایت نخواهد کرد.
روزنامه آمریکایی واشنگتنپست گزارش کرده است که آمریکا و ترکیه برای آزادی کشیش آمریکایی به توافق دست یافتهبودند. این توافق شامل آزادی ابرو ازکان، یک زن ترک از زندانهای اسرائیل در ازای آزادی برانسون بود. اما پس از بازگشت ازکان به ترکیه در ۱۶ ژوئیه، کشیش آمریکایی از زندان به حبس خانگی منتقل شد.
اردوغان توافق مورد اشاره واشنگتنپست را تکذیب کرده است.
مسئله F-35
مشکل دیگر بین ترکیه و آمریکا قرارداد خرید جنگندههای F-35 است.
نمایندگان کنگره ایالات متحده قصد دارند فروش این جنگندههای فوق پیشرفته به آنکارا را متوقف کنند. قانونگذاران آمریکایی به این دلیل با واگذاری F-35 به ترکیه مخالفند که این کشور به تازگی سیستم دفاع هوایی S-400 را از روسیه خریده است.
آنکارا هشدار داده که در صورت تحویلنگرفتن جنگندهها از آمریکا به مجامع بینالمللی شکایت خواهد کرد.
ترکیه نخستین جت F-35 را در یک مراسم ویژه در ژوئن رونمایی کرد اما تا دو سال دیگر هواپیمای جدیدی دریافت نخواهد کرد.
در همین زمینه