جناب آقاى خاتمى عزیز!

شما خود مى دانید که براى من تا چه اندازه عزیزید. اما در کنار همه ستایش هایى که سزاوار عزت شماست، به خاطر رنجى که همه ایرانیان از این حکومت دینى مى برند، ناچارم به نقد اصلاحاتى که منجر به استمرار استبداد شده بپردازم.

خاتمى عزیز!

وقتى ١٣ سال پیش شما را ملاقات کردم، خود شما هم در خلوت از اصلاح استبداد دینى ناامید شده بودید. حال آنکه در آن زمان هنوز هفت سال از اصلاحات گذشته بود و چون امروز این اندازه ناکارآمد و غیر اخلاقى نبود. ١٣ سال پیش اصلاحات هنوز یک روش بود و به ایدئولوژى تبدیل نشده بود و مى شد با اصلاح‌طلبان درباره‌اش سخن گفت. در آن زمان من با نگرانى از عاقبت اصلاحاتى که ناکارآمدى‌اش را هر روز بیش از پیش به رخ مى کشید، با پیشنهاد استعفا براى یافتن راهى نو نزد شما آمده بودم. شما گفتید: ” استعفاى من موجب شلوغى مى شود، و من هرگز کارى نخواهم کرد که یک قطره خون از دماغ یک ایرانى جارى شود.”

محسن مخملباف − محمد خاتمی
محسن مخملباف − محمد خاتمی

خاتمى مهربان!

شما که ١٣ سال پیش نگران ریخته شدن قطره اى خون از دماغ یک ایرانى بودید، چگونه اینک نگران هدر شدن عمر همه مردم ایران براى سعى و خطاهاى بى ثمر ٢٠ ساله اصلاحات نیستید؟!

خاتمى عزیز!

من اکنون ٦٠ ساله ام، ٢٠سال (یک سوم) از عمر من و نسل من در آزمایش اصلاحات بى سرانجام شما طى شد. نسل بعد از من که ٤٠ ساله اند، نیمى از عمرشان براى اصلاحات ناکارآمد هدر شد. نسل بعدتر که ٢٠ ساله اند، همه عمرشان در آزمایش اصلاحات ناممکن، به ناامیدى و سردرگمى و خشم و عصیان رسید. خدا عمر شما را زیاد کند، اما اگر بخواهید تا پایان عمر خویش بر اصلاحاتى که دیگر حاصلى جز تداوم استبداد ندارد ادامه دهید، دیگر نه از نفت ایران براى نسل بعد چیزى باقى مى ماند، نه از طبیعت ایران و نه از امید و صبر ایرانیان امروز.

اگر این ناامیدى و خشم به ویرانى ایران منجر شود، آیا حاضرید سهم صبورى خود را در آن ویرانى بپذیرید؟ اگر اصلاحات یک برنامه است، زمان بندى آن باید معلوم باشد. شما ما را به راه بى پایانى کشانده اید. اصلاحات وعده بهشت مى داد، اما به تقلیل جهنم استبداد دینى هم کمک نکرد!

در قانون اساسى جمهورى اسلامى، زمان سعى و خطاى هر رییس جمهور٤ تا ٨ سال است. در همان قانون، دوره خطاهاى ولى فقیه تا پایان عمر اوست. در قانون اساسى جمهورى اسلامى، جایى براى اصلاحات نگذاشته اند، تا براى سعى و خطاى آن زمانى تعیین کنند. ناچارم از شما که بنیانگذار و رهبر اصلاحات ایران هستید، بپرسم که پایان دوره آزمایش اصلاحات ناکارآمد شما چه زمانى است؟ پایان عمر شما؟ پایان عمر همه ما؟ یا پایان ایران؟

خاتمى عزیز!

مشکل اصلاح ناپذیرى حکومت دینى، فراتر از ناکارآمدى دولت‌ها، استبداد جایگاه ولى فقیه یا بى‌لیاقتى خامنه‌ای است. مشکل اصلى، ادعاى حکومت الهى است که ناچار آن را نقد ناپذیر و غیر قابل اصلاح و غیر پاسخگو مى کند که همین ریشه فساد و ناکارآمدى حکومت جمهورى اسلامى است.

آیا شما دوست داشتید یکى از ادیان دیگر در ایران به قدرت رسیده بود و مثلا شما زیر سیطره قوانین کلیمیان یا مسیحیان یا زرتشتیان زندگى مى‌کردید و حکومت دینى آنها قوانین مطلق‌اش را بر شما تحمیل مى کرد؟ اگر نه، چرا آنها باید قوانین حکومت اسلامى مورد باور شما را در زندگى اجرا کنند؟! آقاى خاتمى! ایرانیان همه مسلمان و شیعه نیستند. حتى جمع گسترده اى از مردم ایران امروز، از جبر حکومت اسلامى به بى دینى رسیده‌اند. این رها شدگان از استبداد دینى و یا آن پیروان ادیان دیگر، تا کى باید حاکمیت دینى را که قبول ندارند، بر زندگى روزمره خود تحمل کنند؟ شما در درون حکومت دینى چه اصلاحاتى را ممکن مى دانید تا جزاى از دین خارج شدن، گردن زدن نباشد؟ و برداشتن حجاب اختیارى مجازات زندان نداشته باشد؟ و مجرم زیر هجده سال را به محض ١٨ ساله شدن، اعدام نکند؟

خاتمى عزیز!

شما ١٣ سال پیش همین احساس ناامیدى مرا از اصلاحات داشتید، و با آن که از دولت کنار کشیدید، باز بر خلاف آنچه آزمایش‌ها به شما اثبات کرده بود، بر اصلاحات ناممکن حکومت دینى اصرار کردید. آن خاتمى که من ١٣ سال پیش دیدم، چون دانشمندى از بى نتیجه بودن آزمایش اصلاحات حکومت دینى سخن مى گفت. پس چرا آن دانشمند بر استمرار خطا اصرار کرد و مى کند؟

خاتمى گفتگوى تمدنها!

شما از گفتگوى تمدنها گفتید. نظامى که ٢٠ سال در حال اصلاح آن بوده اید، با زبان موشک و جنگ و ترور با تمدنها سخن مى گوید. گفتگوى تمدنها هیچ، این نظام دینى آیا اجازه مى دهد در یک جلسه آزاد عمومى، شیعه در کنار سنى و مسلمان در کنار مسیحى و کلیمى و بهایى و زرتشتى بنشینند و با هم گفتگو کنند؟ اصولگراها هیچ، آیا اصلاح‌طلبان در این ٢٠ سال اصلاحات، حتى زمانى که در قدرت بودند، مخالفین بى دین یا مومن به ادیان غیر اسلامى را دعوت به گفتگو یا همکارى سیاسى کردند؟ خاتمى عزیز! گفتگوى تمدنها تنها از یک حکومت دمکراتیک، سکولار و مبتنى بر حقوق بشر بر مى آید و ربطى به حکومت دینى ندارد.

در پشت سر ایرانیان، چهل سال استبداد دینى و بیست سال اصلاحات ناکارآمد است. در پیش روى آنها، انقلاب یا حمله ویرانگر خارجى است. مردم ایران نه آن گذشته چهل ساله را مى خواهند و نه آینده ویران ایران را. پس چه راهى مى ماند؟

رفراندوم سریع‌ترین راه حل مشکلات

ایرانیان مى گویند جمهورى اسلامى مشکلات متعددى را در این حدود ٤٠ سال براى همه ما ایجاد کرده. نیمى از این مشکلات مربوط به آزادى هاى فردى است که از قضا با “رفراندوم آرى به جمهورى اسلامى” یک‌شبه ایجاد شده و فقط “رفراندوم نه به جمهورى اسلامى” یک‌شبه فرصت رهایى از این جبرهاى حکومت دینى را فراهم مى‌کند. مثل رفع حجاب اجبارى زنان و قوانین مجازات اسلامى و تبعیض دینى و نابرابرى زن و مرد…

رفراندوم راه کم هزینه تغییر استبداد

انجام رفراندوم یک روز وقت مى گیرد و تکلیف ملت در فرصت کوتاهى معلوم خواهد شد. حال آن که اصلاحات ٢٠ سال وقت گرفت و هنوز تکلیف هیچ چیز معلوم نیست.

اگر به خاطر جنگ طلبى هاى ایران و ناامنى هایى که حکومت ایران در منطقه ایجاد کرده، دولت هاى خارجى به ایران حمله کنند؛ یا مردم جان به لب رسیده، که از اصلاح حکومت دینى ناامید شده اند، به انقلابى خشن مجبور شوند، خون مردم بى گناه ریخته خواهد شد، به سرمایه هاى ملى آسیب فراوان خواهد رسید. در حالى که با شرکت در رفراندوم زیر نظر مجامع بى طرف و یا سازمان ملل، استبداد بر انداخته خواهد شد، بى آنکه خونى ریخته شود و سرمایه هاى ملى از بین برود.

رفراندوم و شکوفایى اقتصادى

اگر وضع به همین منوال در بى اعتمادى مردم به حکومت، ادامه اختلاس یا هدر کردن ثروت ملى در جنگ سوریه و تروریسم در منطقه طى شود، و تحریم‌ها تشدید یابد؛ یا حمله خارجى و انقلاب خشن داخلى اتفاق افتد، تا مدتها هیچ سرمایه گذار بین المللى حاضر به سرمایه گذارى در ایران نخواهد شد. چرا که سرمایه‌ها به سوى مکانهاى امن جارى مى شوند. در حالى که اگر رفراندوم انجام شود، راه را براى رسیدن به یک حکومت دمکراتیک و سکولار مبتنى بر اصول حقوق بشر باز مى کند، در آن صورت دنیا به امنیت ایران اعتماد مى کند و کار آفرینان تشویق مى شوند در ایران حضور یابند و بیکاران با سرعت بیشترى به اشتغال خواهند رسید و ویرانى هاى طبیعت و اقتصاد ایران زودتر رو به آبادى مى روند. در حالى که حمله خارجى و انقلاب خشن داخلى، تا مدتها امنیت نمى آورد و سرمایه گذاران و کارآفرینان را از ایران فرارى مى دهد.

بازگشت مغزها و سرمایه هاى ایرانى

اگر استبداد دینى فعلى ادامه یابد، که نمى یابد، (همه نشانه‌ها این روزها فروپاشى تدریجى یا حتى ناگهانى حکومت دینى را نشان مى دهند) و اگر حمله خارجى اتفاق بیفتد یا انقلابى خشن رخ دهد، به دلیل ناامنى، باز هم ایرانیان بیشترى از ایران خواهند رفت. اما اگر رفراندوم انجام شود، بسیارى از آنها که از ایران رفته اند، باز خواهند گشت. در این صورت نه تنها مغزها و سرمایه هاى ایرانى به ایران باز مى گردند، که میلیون‌ها رابطه عاطفى گسسته بین خانواده‌ها از نو برقرار خواهد شد. پدران و مادران بسیارى فرزندانشان را دوباره در آغوش خواهند گرفت.

خاتمى عزیز!

خواهید گفت مگر استبداد دینى رفراندوم را خواهد پذیرفت؟ پاسخ من این است مگر اصلاحات شما را پذیرفت؟! مگر انقلاب را مى پذیرد؟! استبداد با زبان خوش حق ملت را نمى دهد. حق گرفتنى است، نه دادنى.

طرفداران رفراندوم، ابتدا باید مردم را از طریق استدلال قانع کنند که این روش کم هزینه تر و پر فایده تر از تحمل استبداد یا انقلاب خشن است. سپس مردم با هر روشى، اعم از تظاهرات یا اعتصابات یا مخالفت هاى مدنى در بحران هاى نظام، رفراندوم را به حکومت خواهند قبولاند و از این طریق آن را برخواهند انداخت.

طرفداران حکومت نیز وقتى راهى جز قبول شکست نداشته باشند، ترجیح مى دهند با رفراندوم کنار روند تا این که با انقلاب نابود شوند. البته اگر رفراندوم را نپذیرند، مسئولیت انقلاب و ویرانى ایران به عهده حکومت اسلامى خواهد بود.

خاتمى عزیز!

فاجعه در فروپاشى رژیم اتفاق نمى افتد. که فروپاشى استبداد یک معجزه است. فاجعه آنجاست که این فروپاشى قبل از اتحاد مخالفین استبداد رخ دهد. اصلاحات امروز نه تنها از اتحاد مخالفین نظام دینى عاجز است، که حتى دیگر از متقاعد کردن دوستداران اصلاحات هم درمانده است. اما رفراندوم، توانایى اتحاد مخالفین استبداد دینى را دارد. چرا که کم هزینه، پر فایده و به نفع همه مردم ایران است.

خاتمى عزیز!

از اصلاح‌طلبان توقع گفتگوى تمدنها را نداریم، اما متوقعیم در باز شده به گفتگوهاى ایرانى با ایرانى را نبندند. توقع داریم از طریق نامه نگارى و گفتگو به هر شکل بر این تاریکى سر در گمى ملى نورى انداخته شود. چرا که اگر گفتگو خاموش بماند، سوء تفاهم و خشونت و فریب به صدا در خواهند آمد، و مى شود همین وضعى که اکنون داریم.

با احترام

دوستدار شما

محسن مخملباف، ١٣ فوریه ٢٠١٨

مطالب مرتبط: