۴۰ نماینده مجلس شورای اسلامی به حسن روحانی، رئیس جمهوری و صادق لاریجانی، رئیس قوه قضائیه ایران، دو نامه جداگانه نوشتند و ضمن درخواست آزادی بازداشتشدگان اعتراضات سراسری اخیر گفتهاند که تداوم بازداشت معترضان «مسائل و مشکلات متعددی را در پی خواهد داشت». همزمان گروهی از کاربران ایرانی در شبکههای اجتماعی خواهان پیگیری وضع لیلا حسینزاده، دانشجوی زندانی شدهند که از ۱۱ دی تاکنون از او نشانی در دست نیست. از دختر زندانی ناشناسی که روسری سفیدش را بر سر یک چوب تکان داد و عکس او در سراسر جهان منتشر شد، هنوز اطلاعی به دست نیامده است.
قاسم میرزایینیکو، نماینده دماوند و عضو شورای مرکزی فراکسیون امید مجلس سهشنبه ۲۶ دی در اینباره گفت: «در جریان نشست علنی امروز مجلس در دو نامه جداگانه خطاب به رئیسجمهوری و رئیس قوه قضائیه خواستار آزادی هرچه سریعتر بازداشتشدگان در اعتراضهای اخیر بهویژه دانشجویان دختر بازداشتی شدیم.»
در نامه ۴۰ نماینده مجلس آمده است که «اگر این مسائل مورد بررسی، تجزیه و تحلیل و کالبدشکافی دقیق قرار نگیرد، مصالح و منافع ملی کشور دچار ضرر و زیان خواهد شد.»
این نمایندگان همچنین در نامه خود گفتهاند: «تداوم نگهداری و طولانی شدن زمان بازداشت آنان (معترضان) بهویژه دانشجویان و علیالخصوص دانشجویان دختر بازداشتی، مسائل و مشکلات متعددی را در پی خواهد داشت.»
در اعتراضات سراسری اخیر در ایران بیش از ۱۰۰ دانشجو در شهرهای مختلف بازداشت شدند. این اعتراضات از روز هفتم دیماه آغاز و به دستکم ۷۲ شهر کوچک و بزرگ ایران کشیده شد. بهگفته مقامات جمهوری اسلامی در این اعتراضات ۲۵ نفر کشته و بیش از ۳۷۰۰ نفر بازداشت شدند. همچنین تاکنون دستکم دو تن از بازداشتشدگان در زندانها جان خود را از دست دادهاند که مقامات قضائی ایران میگویند آنها خودکشی کردهاند.
خانواده بازداشتشدگان، بهویژه خانواده دانشجویان زندانی نگراناند. آنها که از بستگان خود بیخبرند، نگران شرایط بازداشتیها هستند.
مادر لیلا حسینزاده از زمان بازداشت دخترش مقابل زندان اوین میرود اما مسئولان او را همچنان از وضع دخترش بیخبر نگه داشتهاند. لیلا حسینزاده، دانشجوی انسانشناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران دبیر شورای صنفی مرکزی دانشگاه تهران است که نیروهای امنیتی ۱۱ دی او را دستگیر کردند. کاربران ایرانی در شبکههای اجتماعی با هشتگ #لیلا_کجاست خواهان پیگیری وضع این دانشجوی زندانی شدهاند. برخی کاربران از محمود صادقی، نماینده اصلاحطلب مجلس شورای اسلامی درخواست پیگیری کردهاند.
از وضعیت احسان محمدی، سهیل آقازاده، و احسان درویش، سه دانشجوی بازداشتی دیگر نیز اطلاعی در دست نیست.
در عکسی که در جریان تظاهرات سراسری دی ۹۶ دور دنیا چرخید، دختری را با سر برهنه میبینیم که روسری سفیدش را بر سر یک چوب تکان میدهد: دختر ناشناسی. او هم در زندان اوین است و تاکنون کسی از سرنوشت او اطلاعی ندارد.
نایب رئیس کمیسیون قضائی مجلس نیز سه شنبه ۲۶ دی از موافقت با بازدید اعضای این کمیسیون از زندان اوین خبر داده است. محمد کاظمی، وعده داده که اعضای کمیسیون قضائی مجلس در بازدید از اوین، از محل بازداشت زندانیان رویدادهای اخیر نیز دیدن و با بازداشتشدگان نیز صحبت کنند.
رها بحرینی، پژوهشگر سازمان عفو بینالملل در گفتوگو با زمانه بازدید اعضای کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی از زندان اوین را «گامی مثبت» ارزیابی کرده است، اما مشروط بر آنکه زمینهساز تحقیقات مستقل شود:
«عفو بینالملل از پیگیریهای نمایندگان مجلس در رابطه با گزارشهای مربوط به مرگ افراد در بازداشتگاهها استقبال میکند و این پیگیریها میتوانند مثبت باشند اگر زمینهساز انجام تحقیقات مستقل و شفاف درباره بازداشتهای گسترده و فلهای معترضان، بدرفتاری با آنها و دلایل مرگ چندین نفر در بازداشتگاهها بشود.»
محمد جواد فتحی، نماینده تهران در مجلس سهشنبه ۲۶ دی به اعتماد آنلاین گفته است که مسئولان قوه قضائیه همچنان با درخواست نمایندگان مجلس برای بازدید از زندان اوین مخالفت میکنند. این نماینده مجلس به اعتمادآنلاین گفته است:
«ما بیشتر به دنبال این هستیم که از بازداشت شدگان اخیر بازدید کنیم تا ببینیم اتهامشان چیست، از کی بازداشت شدهاند، دلیل بازداشتشان چه بوده، کجا دستگیر شدهاند، پروندهشان کی به مرجع قضایی ارجاع میشود و مرجع قضایی چه دستوری داده است.»
نخستین بار پس از انتشار گزارشهایی در مورد کشته شدن چند تن از بازداشتشدگان اعتراضهای اخیر در بازداشتگاهها که با هشدار نمایندگان در مورد احتمال تکرار «کهریزک دوم» همراه بود، گروهی از نمایندگان مجلس درخواست بازدید از زندان اوین را مطرح کرده بودند. روز دوشنبه، محمدرضا تابش، نایب رئیس مجلس و عضو فراکسیون امید از رایزنیهای اصلاحطلبان با وزارت اطلاعات و قوه قضائیه برای بازدید از زندان اوین سخن گفت. منابع حقوق بشری از کشته شدن سه تا پنج تن از بازداشتشدگان در بازداشتگاهها خبر دادهاند. مقامهای رسمی اما فقط «خودکشی» دو زندانی را پذیرفتهاند و ادعا میکنند که این دو نفر هم در اعتراضهای اخیر بازداشت نشدهاند.
بیشتر بخوانید:
مرغ معما
دیر زمانی است روی شاخه این بید
مرغی بنشسته کو به رنگ معماست
نیست هم آهنگ او صدایی ‚ رنگی
چون من دراین دیار ‚ تنها ‚ تنهاست
گرچه درونش همیشه پر ز
هیاهوست
مانده بر این پرده لیک صورت خاموش
روزی اگر بشکند سکوت پر از حرف
بام و دراین سرای میرود از هوش
راه فروبسته گرچه مرغ به آوا
قالب خاموش او صدایی گویاست
می گذرد لحظه ها به چشمش بیدار
پیکر او لیک سایه روشن رویاست
رسته ز بالا و پست بال و پر او
زندگی دور مانده : موج سرابی
سایه اش افسرده بر درازی دیوار
پرده دیوار و سایه : پرده خوابی
خیره نگاهش به طرح های خیالی
آنچه در آن چشمهاست نقش هوس نیست
دارد خاموشی اش چو با من پیوند
چشم نهانش به راه صحبت کس نیست
ره به درون می برد حکایت این مرغ
آنچه نیاید
به دل ‚ خیال فریب است
دارد با شهرهای گمشده پیوند
مرغ معما دراین دیار غریب است
سهراب سپهری
نادر / 16 January 2018