فرشاد آریا – “هر وقت دلشان بخواهد به آنها سنگ میزنند. یکجوری سربازها را در کوهها میکشند، انگار دارند پرنده شکار میکنند، اما وقتی کمک نیاز دارند میگویند ارتش بیاید! پلیس بیاید! به نظر من آدمها باید حد خودشان را بدانند.”
این بخشی از حرفهای مجری یک برنامه تلویزیونی است که مدت کوتاهی پس از وقوع زلزله در استان وان، از شبکه “ای.تی.وی” در ترکیه پخش شد. گفتههای تندی از این قبیل در بخشی از رسانهها در ترکیه جنجال برانگیز شدهاند و مورد انتقاد گروهی دیگر از رسانهها قرار گرفتهاند. همچنین در روزهای اخیر موضوع جنجالی کرد و ترک و اعتراضها و طعنههای تلخ به یکدیگر در فضای مجازی و خصوصاً در فیسبوک ادامه پیدا کرده است.
بروز رفتارهای ناشایست
سامان رسولپور، خبرنگار و آگاه به مسائل کردها در این زمینه به رادیو زمانه میگوید: “میشود گفت که رفتارهای نژادپرستانه و فاشیستی در برخی از رسانههای ترکیه نمود داشت و این مسئله همزمان با واکنش گسترده در بین فعالان کرد و در جامعه ترکیه هم انعکاس خیلی گستردهای داشت. مشخصاً بعد از این اتفاقها بود که احمد هاکان روزنامهنگار سرشناس ترک در روزنامه حریت یک یادداشت خیلی کوتاه و زیبایی را نوشت و تاکید کرد وقتی واکنشهای بسیار غیر انسانی و وقیح را در شبکههای مجازی و فیسبوک مشاهده کرده، به حدی متاثر و متاسف شده که فوراً از این شبکهها فرار کرده و اقدام به نوشتن یادداشتی کرده و هشدار داده است. شاهد این هم بودیم که بعد از این مسئله هم خوب برخی از جریانهای سیاسی در ترکیه خیلی سریع جنبیدند و به شکل جدی هشدار دادند.”
این هشدارها و گفتوگوها تنها در رسانههای ترکیه و در فضای جریانهای سیاسی این کشور باقی نماند. اینترنت و فضای مجازی نیز عرصهای شد برای اعتراضها، گفتوگوها و طعنهها.
شیرین قهرمانی، پزشک ساکن هلند که سالهای زیادی را در کشور ترکیه گذرانده و یکی از کاربران اینترنتی است که این بحثها را در فضای مجازی ترکزبان دنبال کرده است به ما میگوید: “دو گروه بودند. یک گروهی که کشته شدن سربازان ترک در اتفاقهای اخیر را به واکنشهای نژادپرستانه تعبیر کرده بودند و برخوردهای واقعاً ناشایستی داشتند. گروه دیگر نیز از جوانان ترک و روشنفکربودند. کسانی که دوست داشتند جلوی این قضیه را بگیرند و بهجای اینکه بخوان قضیه رو به حالت نژادپرستی مطرح کنند، میگفتند اگر گروهی از کردهای ترکیه جداییطلبند یا فعالیت تروریستی میکنند، این شامل همه کردهایی نمیشود که در ترکیه زندگی میکنند. همه اینطور فکر نمیکنند و اگر اتفاقی افتاده مثل زلزله، این یک فاجعه انسانی است و همه باید در آن شرکت کنند. چون وان و شرق ترکیه هم جزئی از خاک ترکیه محسوب میشود. آنها هم شهروندهای ترکیه هستند و ساکنان آن حقی مساوی با دیگر شهروندان ترکیه دارند.”
تنش بین کرد و ترک در کشور ترکیه اتفاق تازهای نیست. آنچه در حال حاضر این تنش را در رسانهها و در فضای مجازی داغتر کرده، حملات متقابل حزب کارگران کردستان “پی.ک.ک” و دولت ترکیه است که پیش از وقوع زلزله در استان وان، آغاز شده بود، اما ادامه آن از سوی دولت ترکیه پس از وقوع زلزله مورد انتقاد شدید کردها و فعالان حقوق بشر ترکیه قرار گرفت.
“انشاءالله این بلا بر سر مردم دیار بکر هم بیاد! صحبتهای نفرتانگیزی ازاین قبیل که در تلویزیون و اینترنت در مورد زلزله وان منتشر شده، نگرانیاحزاب سیاسی را برانگیخته و سبب اتحاد این احزاب برای مقابله با آن شدهاست. این کمیسیون در اولین قدم خود تصمیم گرفته به این گروه از مردم درسانسانیت بدهد تا یاد بگیرند ارزش انسانها را بر اساس زبان و دینشاننمیسنجند. در ضمن باید به هموطنانی که در این مدرسه انسانیت فارغالتحصیلمیشوند واکسن وجدان تزریق شود.”
سخن یادشده در پاراگراف بالا بخشی از یک ویدئو است که طی روزهای گذشته در فضای مجازی پخش شد و بسیار بحثبرانگیزبود. این طنز تلخ در انتقاد به برنامههایی است که با لحن تند خود کردها را مورد سرزنش قرار میدهند. برنامههایی از این دست در شبکههای تلویزیونی ترکیه، واکنش انتقادی برخی از جریانهای سیاسی و همچنین واکنش فعالان حقوق بشری و روزنامهنگاران در فضای مجازی را میتوان حرکتی نامید که برای جلوگیری از دودستهگی ملی در کشور به راه افتاده است.
تنش و لزوم اندیشه مسئولانه بر آن
سامان رسولزاده میگوید: “برخی از جریانهای سیاسی در ترکیه خیلی سریع جنبیدند و به شکل جدی هشدار دادند و این مسئله را درک کردند که خودنمایی فاشیسم بسیار خطرناک است و میتواند عواقب بسیار مخوف و کشندهای را در جامعه ترکیه به دنبال داشته باشد. همین مسئله نیازبه تجدید نظر، نیاز به مداخله فوری دولت همچنین تدابیر ویژهای دارد که لازم است روشنفکران، دولت و جامعه ترکیه روی این مسئله بیاندیشند.”
تنش بین کرد و ترک در کشور ترکیه اتفاق تازهای نیست. آنچه در حال حاضر این تنش را در رسانهها و در فضای مجازی داغتر کرده، حملات متقابل حزب کارگران کردستان “پی.ک.ک” و دولت ترکیه است که پیش از وقوع زلزله در استان وان، آغاز شده بود، اما ادامه آن از سوی دولت ترکیه پس از وقوع زلزله مورد انتقاد شدید کردها و فعالان حقوق بشر ترکیه قرار گرفت.
آقای رسولزاده میگوید: “۲۴ ساعت پس از این اتفاق، در شرایطی که همه توقعات و انتظارات از دولت ترکیه این بود که در حجم خیلی گستردهای به داد دل این مردم برسد و آنها را از زیر آوار بیرون بیاورد و به افرادی که خانه و کاشانهشان را از دست دادند به شکل موقت یک سرپناهی بدهد و غذا و مواد خوراکی که بهشدت کمیاب شده است را برای آنها تهیه کند، خبر رسید دولت تصمیم گرفته است که عملیات برون مرزی انجام بدهد. همه این مسائل را اگر کنار هم بگذاریم، میشود الان خیلی با صراحت و دقت بیشتری قضاوت کرد و به این نتیجه رسید که دولت ترکیه به شدت کم کاری کرده است.”
خانم قهرمانی در این زمینه میافزاید: “الان دیگر رفتهرفته اختلاف بین ارتش و کردها دارد بالا میگیرد. من هر دو طرف را میتوانم یکمقدار درک کنم. چون از یکطرف وقتی نگاه میکنی میبینی پ.ک.ک، هرچند که میفهمم حق دارند در آنچه میگویند، ولی در کوهها آدمها را میکشند؛ یا میروند تو دهات و آدمهای بیگناه را میکشند؛ معلمها را میکشند؛ بیمارستانها را بمباران میکنند و به مردم خودشان هم آسیب میزنند. یعنی برخورد آنها به هیچوجه توجیه نمیشود با این کارهایی که نجام میدهند.”
تنش میان کرد و ترک در کشور ترکیه ریشهای عمیق دارد. از سوی دیگر دو دستگی در مورد چگونگی برخورد با این مسئله در سطح جامعه نیز وجود دارد. بحث و گفتمانی که پس از وقوع زلزله در استان وان و خصوصاً در فضای مجازی، میان این دو گروه جریان پیدا کرده، اگرچه همیشه دوستانه نبوده است، ولی آیا میتوان آن را آغازی برای حل مسالمتآمیز این خصومتها در ترکیه دانست؟
آقای رسولزاده میگوید: “خیلی کم بودند تعداد کسانی که رفتار افراطیهای ترک را تایید میکردند، اما نمیشود همان مقدار افرادی که این مسئله را توجیه میکردند، انکار کرد. آنها وجود دارند و تنها راهی که وجود دارد این است که در همین فضاهای مجازی با این افراد گفتوگو کرد. من فکر میکنم هیچ راه دیگری وجود ندارد، غیر از اینکه همه این افراد با تمامی تفاوتها و نگرشهای مختلفی که نسبت به این موضوع دارند، سعی کنند که خود انتقادی داشته باشند و به درک مشترکی برسند. من فکر میکنم این درک مشترک مشخصاً میتواند بر سر حقوق انسانی انسانها و روایت حقوق بشر باشد و فکر میکنم که میشود فضاهای مجازی را به عنوان یک فرصت تعریف کرد و از این فرصت تعریف کرد، و از این فرصت برای آگاهیرسانی استفاده برد.”
ترکها مثل ما نیستند که فراموش کرده ایم پیشمرگان کرد چطور سر جوانهای این مللکت را می بریدند. حتی در عروسی و جلوی پای عروس بسیجی و سرباز قربانی می کردند و دستشان برسد هنوز هم می کنند.
بهمن / 30 October 2011
این مشکل از آنجا آغاز شد که خانم “موگه آنلی” در کانال تلویزیونی گفت که : یه مقدار باید حدو حدود را فهمید ، همین پلیس را که امروز برای کمک میخواهید تا دیروز فکر کشتنش بودید عین اینکه پرنده شکار میکنید. اما موضوع ترک ها و کردها به این داستان ختم نمیشود و آن اندازه کوچک نیست که با اعتراض محافل روشنفکری آن را خواباند حتی اگر این خانم آن سخنان را بر زبان نمیاورد باز هم این مسئله، مسئلۀ داغ چندین سالۀ آن کشور است. در طول سالیان دراز احساسات جدایی طلبی در کردها بسیار تقویت شده است چنانچه امروزه به صورت حقی درآمده است که نمیتوان انکار کرد. هر ملت و حکومتی دوست دارد یکپارچگی و تمامیت ارضی کشور خود را حفظ کند و اگر حفظ این تمامیت به بهای گزاف نادیده گرفتن حقوق اقوام مختلف عملی شود آن زمان ، زمان رویارویی با بزرگترین دشمن یک پارچگی کشور یعنی تجزیه طلبی است در آن صورت است که قوم تجزیه طلب حق دارد حقی که با نادیده گرفته شدن حقوقش از سوی قوم حاکم ایجاد شده است و چون قوم حاکم بر اساس این ناحقی ، آن حق را ایجاد نموده است پس خود دارای حق مخالفت با آن نیست. میتوانیم فرض کنیم که امروز ترکها بجای کردها بودند و در اقتدار با عملکرد جانب دارانۀ خود باعث عدم پیشرفت ترکها میشدند در آن صورت این ترکها بودند که حق تعیین سرنوشت خود را داشتند حتی به قیمت تکه پاره کردن کشورشان. واقعیت این است که احساسات تجزیه طلبی از آنجا ناشی میشود که اقوام دیگر شک میکنند به اینکه در کشوری که در آن زندگی میکنند متعلق به آنها هست یا نه؟ امروز ایران را اگر نگاهی بیاندازیم متوجه میشویم که در آینده ای نه چندان دور به سرنوشت امروز ترکیه دچار خواهد شد البته اگر مقایسه بین حکومت های ایران و ترکیه را در نظر بگیریم باید اعتراف کنیم که اقوام ایرانی خیلی زودتر باید صدایشان بلند میشد. مردم ما از درک علل تجزیه طلبی عاجزند و فکر میکنند که اگر برای مثال بلوچها تجزیه خواهی میکنند منظورشان جدایی از فارس هاست. در حالی که سخت در اشتباهند. آنها بهتر میدانند که فارسها نیز مثل اقوام دیگر مواجه با مشکلات مشابهی هستند و تقریبأ در ایران هیچ قومی وجود ندارد که متمایز از دیگری با آن رفتار شود. مسئله این است که اقوام برای رسیدن به آزادی های مورد تقاضای خود از شیوۀ اتحاد اقوام خسته شده اند. آنها به این باور رسیده اند که شاید بتوان بتنهایی از عهدۀ این کار برآمده و حکومتی عادل برای خود انتخاب کنند. به عبارت ساده تر برای مثال آذری ها میگویند اگر ما تنها بودیم به هر طریقی میتوانستیم حکومتی معقول برای خود ایجاد کنیم. در ایران تنها طرف مقابل برای جدایی طلبان حکومت است که خود متشکل از مجموع اقوام ایرانی است هرچند اقلیتهای مذهبی در آن راه نداشته باشند. اما از هر استانی حداقل چند نفر را در حکومت ایران میتوان یافت. بنابراین در ایران بخصوص اقوام در مقابل یکدیگر قرار ندارند و آنچه دیده میشود ظاهر قضیه هست. شما با هر زبانی که به کردستان سفر کنید میبینید که مورد احترام اهالی آنجا واقع میشوید. پس اگر اینطور است چرا حس تجزیه خواهی کردها اینقدر قوی هست؟ در ترکیه نیز میتوان تا حدودی این مسئله را مشاهده کرد. کردها تقریبأ در تمامی ارکان حکومتی ترکیه نقش داشته و من سرمایه داران بسیاری را میشناسم که کرد هستند. لذا موضوع زایش احساسات تجزیه طلبی آنقدر ساده نیست که با میز گرد روشنفکران و یا چند تا مقاله حل شود. جواب و حل این مسئله فقط و فقط با دستان یک حکومت کاملأ دموکراتیک و سکولار میسر است و تا زمانیکه این اتفاق نیفتاده است بحث بیش از اندازه موجب بیداری خوابیده هاست.
آشنا / 29 October 2011
ببخشید خانم قهرمانی پ پ ک از کجا رفته تو دهات و مردم بی گناه رو کشته کدام بیمارستان رو بمباران کرده کدام معلم رو کشته چرا این همه دروغ اونم بدون مدرک
کرماشان / 30 October 2011
تا جائی که قضیه را دنبال کردم کمبود چادر مشهود بوده و کمکهای امدادی و پزشکی و غذائی تا حد زیادی خوب بوده و البته خیلی خیلی بهتر از رسیدگی حکومت ایران به زلزله زدگان فوق.
اینکه آقای رسولزاده، گفته 24 ساعت بعد از واقعه، دولت تصمیم گرفت عملیات برون مرزی انجام دهد، صحیح نیست و عملیات قبلا شروع بود. برای نقد یک چیز لازم نیست که دروغ گفته شود.
اگر هم عملیاتی شروع می شد ربط زیادی به کمک به زلزله رده ها نمی تواند داشته باشد. مگر قرار بود با هواپیمای جنگی و تانک و نیروهای مسلح به زلزله زده ها کمک شود؟
کاربر مهمان / 30 October 2011
بهمن جان کردها هم فراموش نکردهاند جوانهایی که به ناحق اعدام و تیر باران شدند…دخترهایی که در زندان به آنها تجاوز شد و شیرینی برای پدر مادرهاشان فرستاده شد از طرف داماد! بسیجی.. خلخالی را کردها فراموش نخاهند کرد..و چهها که نکردند این سربازان امام زمان …
کاربر مهمان / 30 October 2011
جناب بهمن خان ممکن است لطف کرده بفرماییدمنبع اطلاع شما در مورد قربانی کردن سرباز یا بسیجی جلوی پای عروس از کجاست
متاسفم که حکومتهایی مثل ایران یا ترکیه اینگونه مغز افراد بی اطلاع را شستشو میدهند
اگر اینگونه است که شما ادعا میکنید کردها به جد حق دارند برای خود نه خود مختاری که استقلال بخواهند که محبور نشوند بجای گوسفند ادم سر ببرند ومجبور نشوند هموطن افرادی نظیر شما باشند
کردها هیچ خاکی وسرزمینی را اشغال نکرده اند وبه هیچ سرزمین بیگانه ای سرباز ولشکر نفرستاده اند
سرزمینی که کردها در ان زندگی میکنند از دیر باز تاریخ کردستان بوده وسرزمین ابا واجدادیشان
وانها هم مثل همه انسانهای دیگر حق دارند به هر طریقی که مایلند ومطابق سنتها واعتقادات خود زندگی کنند
وان بسیجی بچه حقی برای حقنه کردن اعتقادات پوسیده خود به کردستان لشکر کسی میکند؟
کردها البته تعدادی از متجاوزین را کشتند ولی هیچ کس را سر نبریدند
والبته انهایی که کشته شده بودند بقصد کشتار نردم کرد وتجاوز به حیثیت وناموس به کردستان رفته بودند
کاربر مه نادر محمودی / 01 November 2011
چطور رادیو زمانه نظر نفرت انگیز شخصی مثل کاربر بهمن را که نماد بارز نفرت پراکنی علیه اقلیت است را منتشر میکند.ایا میدانید چنین کاری برای مسولین رادیو زمانه تبعات حقوقی دارد.
کاربر مهمان / 31 October 2011
زنده باد احساسات ملی گرایانه کردی، به آقای بهمن هم بگویم که اون بسیجی ها حقشان بود کشته شوند اما به نحوی که شما فرمودین فقط زاده تخیلات شاعرانه خودتان است. و روشن کنم که پ ک ک نه تنها در کردستان ترکیه بلکه در ایران هم هواخواهان زیادی دارد. شما هم مثل خکومت آ ک پ رفتار نکنید لطفا
کاربر مهمان / 31 October 2011
آقاي بهمن
امروز تاريخ 8/8/1390 است نه 8/8/1360 فكر كنم حدود 30سالي دير اخبار ها به گوششتان مي رسد
اين اخبار ( سربريدن كردها )زماني منتشر مي شد كه حكومت براي اينكه افكار عمومي را تهييج كند و فرزندان بي خبر شمارا به كردستان بفرستد كه هم زن و بچه ما را بكشند و هم خود شان كشته شوند .
مسلم است وقتي به يك كسي تجاوز مي شود طرف مقابل هم مسيح وار آنطرف روي خود را برنمي گرداند.
جنگ بوده و از هر طرف زخم خورد ه هست . اما اين مهم است كه چطور حكومت جوانان شما را اغفال كرد و به بهانه مبارزه با كفر چه جناياتي در كردستانات انجام نداد من قصد ندارم احساسات شما را جريحه دار كنم اما بدانيد كه دفاع حق مسلم هر كسي است كه مورد تجاوز قرار بگيرد.ما به كسي حمله نكرديم اين حكومت شما بود كه به ما حمله كر د و متاسفانه شما هم در اين بازي شركت داشتيد.
ابراهيم / 31 October 2011
کاش نظرات مخالف رو پاک نمی کردین … دوستان ما هم اگر سانسور کنیم چه نفاوتی با صدا و سیما و رسانه ها ی نظام داریم … نظرات مخالف باشد تا نظرات موافق بیشتر نمایان باشد … چیزی نداریم از آن احساس شرم کنیم .. زمانیکه موضوع سر بریدن بحث می شود روایات زیادی هست که جواب این موضوع را بدهد مثل بریدن آلت تناسلی ÷یشرمگ ها و انداختن آلت بریده توی دهنشان که توسط جاش ها و سپاهی ها انجام می شد …در منطقه بانه مشاهده شده اما چون مدرکی نیست زیاد بحث نمی شود در تلافی هم گویا تعدادی سر سپاهی بعد از کشته شدن در درگیری بریده شد … موضوع عجیبی نیست جنگ است چه کسی دیده یک کرد وارد یک خانه ی فارس یا ترک شود و سرش را ببرد یا کی رفته شهر فارس زبان و ترک زبانی سر ملت را ببرد .. نه توی جنگ شاید اتفاق افتاده که مسئله ریشه داری است .. زمانیکه جنازه ی پیشمرگ هتک حرمت می شود دیگر توقعی از پیشمرگ نداشته باشند که تلافی نکند …
کاربر مهمان / 14 December 2011
ملتهای بدبخت خاورمیانه به جون هم بیفتید همدیگر را بکشید تا بقیه به راحتی منابعتان را غارت کنند ،بیچاره ها اگر کمی تحقیق بکنید میفهمید که به برادرکشی افتاده اید
کاربر مهمان / 29 December 2011
لعنت به کشور جعلی ترکیه که توسط یک مشت متجاوز مغول تبار که به سرزمین باستانی کردها و ارمنی ها و یونانیان بیزانسی هجوم آورده اند تشکیل شده و فراموش کرده اند که تا دیروز اجدادشان را به کوهستانهای آناتولی هم راه نمی دادند چه رسد به استانبول و ازمیر و آنتالیا و سایر شهرهای بیزانسی آناتولی. این مردم تاریخ نکبتبار خود را فراموش کرده اند که چنین می کنند وگرنه نژادپرستی برای چه نژادی؟
آرمان / 08 February 2012
ببینید من یک کرد هستم. دوستان ترکیه ای و فارس هم زیاد دارم. ما همه برادر هستیم. ولی تفاوتی که من به آن رسیده ام این است که کردها گذشته خود را فراموش نمی کنند. کشته شدن بیش از 180هزار نفر از آنها توسط عربها. نسل کشی ده ها هزار نفر توسط ترکها، اتفاقات انقلاب و اعدام های دسته جمعی به دستور آیت الله خلخالی در ایران. همه و همه در ذهن کردها مانده است. هیچگاه نه ایران، نه ترکیه و نه عراق یکبار هم عذرخواهی نکردند و بالعکس گفتند که حق کردها بود! الان هم انتظاری جز این نباید داشت که پ.ک.ک محبوبترین حزب بین مردم کرد باشد. با این روال به نظر می رسد تنها راه تحقق کوچکترین خواسته های مردم کردستان جدایی طلبی است. البته باز هم تاکید می کنم که من الان سالهاست در یک شهر فارس نشین زندگی می کنم و چندین بار به ترکیه سفر داشته ام و جز خوبی از فارس ها و ترکها ندیده ام. ولی حکومتها حرف مردم را نمی زنند و از کردها هم انتظاری جز این نباید داشت!
پویا / 08 May 2012