از سه سال پیش تاکنون جلسه هیئت دولت فلسطین در غزه برگزار نشده بود. رامی حمدالله، نخستوزیر تشکیلات خودگردان فلسطین روز سهشنبه ۳ اکتبر / ۱۱ مهر نشست دولت خود را در غزه برگزار کرد. حماس با میانجیگری مصر اعلام کرده بود که کنترل نوار غزه را به تشکیلات خودگردان فلسطین میسپارد.
بهگزارش خبرگزاری فرانسه، رامی حمدالله در غزه، در برابر وزیران خود و در زیر تصاویر یاسر عرفات، رهبر تاریخی فلسطین و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین گفت: «ما اینجا هستیم تا صفحه جدایی و تقسیم را ورق بزنیم و صفحه پروژه ملی و مسیر درست آن که ایجاد یک کشور است را باز کنیم.»
نخستوزیر تشکیلات خودگردان فلسطین دوشنبه ۲ اکتبر / ۱۰ مهر وارد غزه شد تا حکومت غزه را از حماس تحویل بگیرد، اقدامی که نشاندهنده نزدیک شدن گروههای فلسطینی به یکدیگر و تلاش برای غلبه بر جداییهاست.
دیدار حمدالله از غزه باید راه واگذاری تدریجی مسئولیت از حماس به تشکیلات خودگردان فلسطین را هموار کند.
حماس، که از سوی اسرائیل، آمریکا و اتحادیه اروپا بهعنوان یک گروه تروریستی شناخته میشود و برخی از کشورهای عربی آن را غیرقابل ارتباط میدانند، مسئولیت غزه را در سال ۲۰۰۷، به بهای یک جنگ داخلی با سازمان فتح در دست گرفت. سازمان فتح رقیب بزرگ حماس است که بر اساس توافقنامه اسلو ایجاد شده و قصد دارد یک دولت مستقل فلسطینی ایجاد کند.
اختلاف بین حماس و فتح از ۲۰۰۶ شدت گرفت و منجر به عدم برگزاری انتخابات در سرزمینهای اشغالشده فلسطینی شد. اسماعیل هنیه پس از پیروزی حماس در انتخابات سال ۲۰۰۶ به نخستوزیری حکومت خودگردان فلسطین انتخاب شد، اما محمود عباس در ۲۰۰۷ در اوج اختلافات بین فتح به رهبری محمود عباس با حماس، او را از این سمت برکنار کرد. اما حماس این حکم را نپذیرفت. حماس و فتح در ۲۰۰۷ مدت کوتاهی را در جنگ داخلی به سر بردند و از آن پس حماس حکمرانی بر غزه را مستقل از فتح در اختیار گرفت.
از آن به بعد، قدرت تشکیلات خودگردان فلسطین تنها محدود به کرانه باختری میشود که ۵۰ سال در دست اسرائیل بود و دهها کیلومتر از غزه فاصله دارد.
اختلافات فلسطینیها بهعنوان یکی از موانع اصلی حلوفصل منازعات اسرائیل و فلسطین و یکی از دلایل رنج دو میلیون غزهای به دلایل جنگ، محاصره از سوی اسرائیل و مصر، کمبود آب و برق و بیکاری به شمار میرود.
در سال ۲۰۱۴ این دو گروه برای تشکیل یک دولت آشتی ملی توافق کردند اما با این وجود دولت در سایه حماس حکمرانی خود در نوار غزه را ادامه داد. دولت آشتی ملی برای آخرین بار در اواخر سال ۲۰۱۴، در فردای یک جنگ ویرانگر جدید در غزه تشکیل جلسه داد. این سومین جنگ از سال ۲۰۰۸ بین اسرائیل، حماس و متحدانش بود.
بهرغم ضرورت بازسازی فلسطین و اصرار جامعه جهانی برای بازگشت حکومت به غزه، گروههای فلسطینی دوباره از هم جدا شدند و محمود عباس حماس را به ایجاد یک «دولت موازی» در سرزمین فلسطین متهم کرد.
در ماه سپتامبر حماس در نهایت بازگشت مجدد دولت فلسطین به غزه را تحت فشار همسایه بزرگ خود مصر، ناکامیهای دیپلماتیک متحدش قطر و فشار مالی شدیدی که از سوی عباس با عدم پرداخت صورتحساب برق غزه به اسرائیل وارد شد، پذیرفت.
در سالهای اخیر با محاصره غزه زندگی روزمره در این منطقه پیچیدهتر و سختتر شده است. شهروندان غزه اکنون انتظار دارند که محمود عباس یا رامی حمدالله در اینباره اقداماتی انجام دهند. با این حال تردید درباره اینکه تلاشهای جدید برای آشتی بهثمر بنشیند جدی است.
پرسش اساسی کنونی آن است که حماس با در اختیار داشتن حدود ۲۵ هزار نفر نیروی نظامی آیا حاضر خواهد شد کنترل امنیت غزه را به دست دولت فلسطین واگذار کند؟
با توجه به اولویت تعیینشده توسط نخستوزیر فلسطین برای رفع رنج مردم غزه، رسیدگی به چنین مسائلی میتواند به تعویق افتد.
جزئیات مربوط به انتقال بعدی مسئولیتها باید در روزهای آینده در قاهره مورد بحث قرار گیرد.
نیکلای ملادنوف، فرستاده ویژه سازمان ملل روز گذشته (دوشنبه) با اشاره به «اراده سیاسی واقعی» حماس و فتح، و همچنین دخالت جدی مصر، قدرت منطقهای در همسایگی غزه، از «خوشبینی محتاطانه» خود در اینباره سخن گفت.
روز سهشنبه تصویر نادری در غزه دیده میشد: پوستری بزرگ از رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در کنار عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهوری مصر در نزدیکی ساختمانی که هیئت دولت فلسطین تشکیل جلسه داد برافراشته شده و روی آن نوشته شده بود: «سپاس از مصر، سپاس از رئیسجمهور سسی». یک پرچم بزرگ مصر نیز برفراز ساختمان دیگری دیده میشد.
مصر نقش برجستهای در نزدیکی گروههای فلسطینی به یکدیگر داشت و بههمین دلیل قرار است غزه بعد از ظهر روز سهشنبه میزبان ژنرال خالد فوزی، رئیس سازمان اطلاعات مصر باشد.
بیشتر بخوانید: